Đau thượng vị là bệnh gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Đau thượng vị hay là đau vùng thượng vị không là một bệnh cụ thể mà là triệu chứng của rất nhiều bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa và một số bệnh khác. Tình trạng đau vùng thượng vị có thể xảy ra ngắn hạn hoặc xảy ra thường xuyên và nhiều ngày. Vấn đề này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống cũng như sức khỏe chúng ta. Vì vậy, hãy cùng nhau tìm hiểu về đau thượng vị để có thể theo dõi và đến cơ sở y tế thăm khám kịp thời.

1.Đau thượng vị là gì – Nguyên nhân chính gây đau thượng vị?

1.1.Đau thượng vị là đau vùng nào?

Đau thượng vị là đau vùng giữa 2 xương sườn, dưới xương ức và trên rốn. Đây là nơi tập trung nhiều đại cơ quan như dạ dày (một phần), gan (một phần), ống thực quản, tụy,…

Cơn đau xuất hiện ở vùng thượng vị có thể là do thói quen sinh hoạt và ăn uống hay cũng có khả năng là triệu chứng của bệnh lý. Tuy nhiên chúng ta không nên chủ quan vì mọi biểu hiện bất thường của cơ thể đều đang báo hiệu cho một bệnh lý nào đó.

Điều chúng ta có thể và cần thiết phải làm là theo dõi tiến triển và tần suất xuất hiện cơn đau vùng thượng vị. Sau đây chúng tôi sẽ đưa ra một số nguyên nhân hay gặp có thể gây đau vùng thượng vị dạ dày.

>>> Xem thêm: 12 Nguyên Nhân Dẫn Đến Đau Thượng Vị Buồn Nôn Và Cách Điều Trị

1.2.Viêm dạ dày – Nguyên nhân phổ biến nhất gây đau thượng vị

Là một bệnh lý phổ biến của đường tiêu hóa, viêm dạ dày mang đến không ít bất tiện trong cuộc sống và sinh hoạt. Viêm dạ dày xảy ra khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương và hình thành ổ viêm. Nhiễm khuẩn HP, rối loạn miễn dịch hay các tổn thương do mất cân bằng các yếu tố bảo vệ và hủy hoại gây viêm dạ dày. Bệnh lý này có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời và triệt để.

Viêm dạ dày thường có các triệu chứng sau đây:

• Đau thượng vị dạ dày
• Tức ngực vào khó chịu vùng ngực dưới
• Buồn nôn và nôn ói
• Đi ngoài phân có màu đen hoặc có máu 
• Nôn ói có máu hoặc bã cà phê do xuất huyết dạ dày

Khi gặp phải nhiều triệu chứng kể trên bao gồm cả đau thượng vị thì nên ngay lập tức đến gặp bác sĩ để có thể được tư vấn và thăm khám đúng lúc.

1.3.Loét dạ dày tá tràng gây đau thượng vị

Loét dạ dày tá tràng là những tổn thương hay chấn thương do ổ viêm dạ dày tá tràng không thể hồi phục và diễn tiến xấu. Nguyên nhân do thói quen ăn uống, nhiễm khuẩn HP hay sử dụng quá nhiều thuống kháng viêm nhóm không steroid.

Đau thượng vị là triệu chứng điển hình và kèm theo những triệu chứng sau:

• Đau vùng dạ dày trước hoặc sau ăn 
• Buồn nôn, nôn ra máu và có tình trạng xuất huyết dạ dày
• Mệt mỏi, giảm cân
• Tức ngực khó chịu vùng ngực trước

Loét dạ dày tá tràng là bệnh lý nguy hiểm đường tiêu hóa. Nếu không chữa trị kịp thời đúng cách và dứt điểm có thể tái phát nhiều lần và dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. 

1.4.Khó tiêu có thể gây đau thượng vị

Đau thượng vị do khó tiêu là tình trạng thường gặp và có phần ít nguy hiểm hơn 2 bệnh lý trên. Tình trạng này diễn ra thường xuyên khi chúng ta ăn quá nhiều dầu mỡ từ thức ăn chiên, xào hay thức ăn nhanh, đồ ăn chế biến sẵn,… Việc này kích thích dạ dày chúng ta tiết nhiều dịch vị hơn bình thường. Lâu ngày có thể ảnh hưởng đến lớp niêm mạc bên trong dạ dày.

Khó tiêu gây ra các triệu chứng không quá nghiêm trọng nhưng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống như:

• Gây cảm giác khó chịu vùng trước ngực
• Gây cảm giác đầy hơi chướng bụng
• Chán ăn, tức bụng và cảm thấy luôn no
• Ợ hơi, buồn nôn

Đau thượng vị dạ dày xuất hiện khi bị khó tiêu không khó để khắc phục. Giảm thiểu tối đa lượng dầu mỡ nạp vào cơ thể, không nên ăn quá no một lúc, ăn nhiều rau xanh và trái cây. Tránh các thực phẩm chế biến sẵn hay thức ăn nhanh.

>>> Xem thêm: Đau Thượng Vị Và Cách Chữa Đau Thượng Vị Nhanh Nhất

1.5.Đau thượng vị do trào ngược dạ dày thực quản

Đau thượng vị là một trong những triệu chứng điển hình của trào ngược dạ dày thực quản. Đây là một bệnh phổ biến có thể mắc phải ở mọi lứa tuổi. Nguyên nhân chủ yếu do rối loạn cảm giác vận động cơ thắt thực quản dưới. Xuất hiện kèm cơn đau vùng thượng vị là một loạt các triệu chứng khác liên quan đến đường tiêu hóa:

• Các triệu chứng ợ chua, ợ nóng, ợ hơi rất thường gặp
• Ăn không tiêu, chán ăn, đầy bụng, quặn bụng
• Đau họng, khản tiếng và đôi khi có thể dẫn đến khó nuốt
• Căng tức, khó chịu vùng ngực trước phía trên dạ dày
• Với nhiều triệu chứng gây khó chịu và nguy cơ biến chứng cao, đây là bệnh cần được điều trị sớm. Nếu diễn biến trong thời gian dài sẽ dẫn đến phù nề ống thực, gây khó khăn trong việc ăn uống. Viêm họng và dây thanh quản cũng đáng lo ngại không kém phần nên chúng ta cần thận trọng xem xét và nhanh chóng tìm gặp bác sĩ sớm nhất để có được tư vấn và chẩn đoán chính xác tình trạng trào ngược dạ dày.

1.6.Thoát vị cơ hoành gây đau thượng vị là bệnh nguy hiểm

Cơ hoành với chức năng ngăn cách khoang ngực và bụng, đảm bảo cố định vị trí các cơ quan. Thoát vị cơ hoành là khi một hoặc có nhiều cơ quan từ khoang bụng đi chuyển vào khoang ngực thông qua một khiếm khuyết trên bề mặt cơ hoành. Đây là triệu chứng cấp tính, khi các bộ phận khoang bụng bị đẩy lên khoang ngực gây cản trở và chèn ép tim, phổi, khí quản gây cản trở hô hấp và tuần hoàn. Cần phải cấp cứu can thiệp ngay lập tức để đảm bảo an toàn cho tính mạng.

Bên cạnh triệu chứng đau thượng vị còn có các triệu chứng đi kèm như:

• Khó thở là triệu chứng điển hình nhưng khó xác định
• Nhịp tim nhanh hơn bình thường và kể cả khi nghỉ
• Khó thở dữ dội báo hiệu tình trạng cấp tính nặng 
• Rối loạn tiêu hóa kiểu cơ năng
• Nôn ói, thường xuyên đầy hơi chán ăn

1.7.Các vấn đề về tuyến mật có thể gây đau thượng vị

Các rối hay một số bệnh lý gặp phải ở túi mật có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa. Đây cũng chính là nguyên nhân gây ra tình trạng đau thượng vị và gây rát tại vùng dạ dày. Trong viêm túi mật và sỏi mật là 2 hiện tượng thường gặp nhất.

Liên quan đến các bệnh lý túi mật có các triệu chứng như:

• Vàng da hay vàng mắt
• Cảm giác đau phía bên phải dạ dày, thường đau sau khi ăn
• Xả khí nhiều lần, chướng bụng, đầy hơi, nặng bụng
• Chán ăn, ăn không ngon miệng

Các vấn đề này cần được thăm khám kịp lúc. Bạn sẽ gặp nhiều biến chứng nguy hiểm nếu chủ quan và lơ là với sức khỏe bản thân.

1.8.Các nguyên nhân đến từ thực quản

1.8.1.Bệnh lý Barrett thực quản gây đau thượng vị

Bệnh lý này bắt nguồn từ việc các mô tuyến thực quản mở rộng do uống rượu bia, hút thuốc hay sử dụng chất kích thích, trào ngược dạ dày kéo dài. Khi mắc bệnh barrett mà không điều trị đúng cách có khả năng dẫn đến ung thư thực quản.

Tuy không có bất kỳ triệu chứng đặc hiệu nào nhưng barrett thực quản có thể gây đau họng, đau thượng vị tức ngực, khó nuốt, ợ chua, đầy bụng,…

1.8.2.Viêm thực quản dẫn đến đau thượng vị

Khi lớp niêm mạc thực quản bị tổn thương sẽ xuất hiện viêm. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có thể do trào ngược dạ dày thực quản, nhiễm trùng, dị ứng thực phẩm hay sử dụng thuốc có tác dụng phụ kích ứng thực quản.

Triệu chứng điển hình như ho, đau rát họng,khó nuốt hoặc kèm theo đau khi nuốt,… Đây cũng là một bệnh lý nguy hiểm cần điều trị kịp thời và đúng cách, nếu không có thể dẫn đến ung thư thực quản hoặc để lại sẹo niêm mạc thực quản.

Để tránh mắc phải bệnh lý viêm thực quản chúng ta nên ăn thức ăn mềm, tránh ăn thực phẩm không hợp vệ sinh, tránh để tình trạng khát nước quá lâu làm khô cuống họng.

>>> Xem thêm: Đau Thượng Vị Về Đêm Là Bệnh Gì, Có Nguy Hiểm Không

1.10.Những nguyên nhân khác

Những nguyên nhân bệnh lý trên có thể trực tiếp hoặc gián tiếp gây nên đau thượng vị. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều nguyên nhân phổ biến gây đau thượng vị như:

1.10.1.Đau thượng vị do uống quá nhiều rượu

Thực chất rượu không trực tiếp gây các triệu chứng như đau thượng vị nhưng nếu uống quá nhiều rượu trong thời gian dài, đặc biệt là người người nghiện rượu có thể làm trầm trọng các triệu chứng khi mắc bệnh tiêu hóa, nhất là viêm loét dạ dày. Để hạn chế tối đa các nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe tiêu hóa cũng như sức khỏe bản thân. Hạn chế tối đa uống rượu bia hoặc không sử dụng đồ uống có cồn.

1.10.2.Đau thượng vị do thói quen ăn uống

Một số thói quen sinh hoạt và ăn uống có thể dẫn đến cơn đau thượng vị như nhịn đói quá lâu, ăn quá no, hoạt động mạnh sau khi ăn no,… Việc làm này lặp lại sẽ gây áp lực lớn lên dạ dày và các cơ quan xung quanh dạ dày như gan, mật. Nếu không thay đổi thói quen rất có thể sẽ mắc phải các bệnh lý tiêu hóa không đáng có làm giảm chất lượng cuộc sống.

1.10.3.Mang thai

Đau vùng thượng vị không phải là triệu chứng hiếm thấy của phụ nữ có thai. Đây là một triệu chứng tự nhiên do sự phát triển của thai nhi gây tăng thể tích khoang bụng đồng thời gây áp lực lên các cơ quan khác. Bên cạnh đó sự thay đổi hormone trong suốt thai kỳ có thể là nguyên nhân chính gây đau thượng vị về ban đêm. Tuy là triệu chứng thường gặp ở phụ nữ mang thai và không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nhưng chúng ta vẫn cần theo dõi. Nếu cơn đau dữ dội và tần suất xuất hiện nhiều hơn, hãy đến ngay cơ sở y tế để có được chẩn đoán chính xác nhất.

2.Đau thượng vị dạ dày phải làm thế nào để nhận biết?

Với vị trí tập trung nhiều cơ quan lớn trong cơ thể của mình, vùng thượng vị luôn giữ vai trò quan trọng trong việc báo hiệu những tổn thương hay bệnh lý. Đau vùng thượng vị cho chúng ta biết phần nào được cơ quan bị tổn thương nhờ vào vị trí, nhưng không thể kết luận chính xác được. 

Cơn đau thượng vị được biểu hiện khác nhau tùy thuộc vấn đề mà cơ thể mắc phải. Thường thì người bệnh sẽ gặp phải tình trạng này theo những cách sau đây

• Ăn không tiêu, đầy bụng, ợ hơi
• Cảm giác muốn nôn hoặc nôn ói
• Cảm thấy no mặc dù chưa ăn
• Có tiêu chảy và táo bón đan xen
• Cơn đau trở nên nghiêm trọng khi cơ thể vận động mạnh
• Cảm giác khó khăn khi nuốt
• Bị đau họng, giọng nói khàn
• Khó chịu vùng ngực, ợ nóng, ợ chua

Vì là ở vị trí khoang ngực nên rất dễ nhầm lẫn với các triệu chứng của bệnh tim mạch như cơn đau thắt ngực thoáng qua,tim đập nhanh, đau từ ngực lan ra cánh tay.

3.Các phương án điều trị đau thượng vị dạ dày

Trước hết phải chẩn đoán được nguyên nhân thật sự dẫn đến cơn đau xuất hiện ở vùng thượng vị dạ dày là gì? Việc này chúng ta không nên tự làm ở nhà mà thay vào đó hãy đến các trung tâm y tế để có được chẩn đoán chính xác từ đội ngũ y bác sĩ. Nhưng cũng có những cơn đau kéo dài trong vài giờ đồng sẽ thuyên giảm và chấm dứt. Chúng ta có thể bình tĩnh theo dõi tần suất xuất hiện cơn đau thượng vị để xác định được mức độ.

3.1.Thuốc tây y điều trị hiệu quả và chuẩn xác đau thượng vị

Điều trị bằng thuốc tây y có thể chia ra làm hai phần. Thứ nhất là điều trị triệu chứng đau thượng vị và các triệu chứng đi kèm. Song song với đó là tìm ra gốc rễ của bệnh và điều trị triệt để. Để có thể điều trị hiệu quả thì bệnh nhân cần tuân thủ thời gian cũng như liều lượng uống thuốc. Không nên bỏ thuốc giữa chừng hay uống không đều đặn gây mất hiệu quả hoặc có thể gây nhiều tác hại nặng hơn đến cơ thể. Các triệu chứng có thể được điều trị bằng các thuốc sau:

• Các thuốc thuộc nhóm chẹn H2: Đây là một trong những thuốc có thể được bác sĩ kê toa nếu nguyên nhân là viêm loét dạ dày tá tràng. Thuốc này có tác dụng giảm sự sản xuất axit ở dạ dày. 
• Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID): Thuốc thuộc nhóm NSAID có tác dụng kháng viêm giảm đau. Đồng thời có thể giảm sốt. Nhung tuyệt đối không được dùng trong trường hợp bệnh nhân có cơn đau thượng vị do viêm loét dạ dày tá tràng.
• Thuốc kháng axit : Đây là thuốc giúp trung hòa axit còn dư trong dạ dày. Tránh tình trạng dư thừa nhiều axit ở người viêm loét dạ dày gây trào ngược.

3.2.Sự dụng thực phẩm và thức uống khắc phục tạm thời

Các mẹo dân gian về đồ ăn thức uống trị có thể giúp chúng ta giảm được cơn đau tức thời. Tuy nhiên, nếu tình trạng đau diễn ra quá nhiều lần thì chúng ta nên đến gặp bác sĩ để nhận được tư vấn tốt nhất.

• Ăn sữa chua thường xuyên rất tốt cho hệ tiêu hóa: Là một món ăn được ưa chuộng sử dụng làm món tráng miệng. Sữa chua không chỉ mang lại hương vị thơm ngon mà còn mang tới lợi ích to lớn cho hệ tiêu hóa. Nhờ vào lượng lợi khuẩn dồi dào mà uống sữa chua giúp ổn định hệ vi sinh đường ruột, ngăn ngừa viêm nhiễm. Tránh được các vấn đề và bệnh lý dạ dày.
• Uống trà gừng ấm: Trà gừng như một “bài thuốc” thông dụng khi nhắc đến các vấn đề về tiêu hóa. Với tác dụng xoa dịu cơn đau ổn định tiêu hóa và mang lại cảm giác sảng khoái giúp chúng ta dần bớt đi cảm giác đau.
• Trà hoa cúc: Loại trà này có thể giảm các triệu chứng ợ nóng, ợ chua, ợ hơi, đầy bụng. Rất hiệu quả để giảm đau thượng vị dạ dày.

4.Tổng kết các dấu hiệu và cách điều trị 

Trên đây là một số phương pháp và cách điều trị hiệu quả cho người bệnh. Bệnh cạnh tạo thói quen ăn uóng khoa học, tập thể dục thể thao giảm stress, căng thăng,.. người bệnh cần sử dụng sản phẩm hỗ trợ điều trị để hiệu quả điều trị được cải thiện nhanh chóng, hạn chế tái phát và an toàn cho các cơ quan khác trong cơ thể khi sử dụng thuốc Tây.

Các nhà khoa học, nghiên cứu Viện Hàn Lâm Khoa học và Công nghệ và ĐH Quốc gia Hà Nội đã tốn 3 năm để đưa công nghệ hướng đích đối với hợp chất Curcumin của củ nghệ vàng để tạo ra sản phẩm Scurma Fizzy có tác dụng tập trung vào hiệu quả gấp 70 lần Nano Curcumin thông thường. Điều này làm tăng tác dụng chống oxy hóa và làm lành vết loét nhanh hơn các dạng bào chế khác

Tìm hiểu thêm sản phẩm Scurma Fizzy ngay tại đây hoặc liên hệ ngay HOTLINE 180006091 để được tư vấn miễn phí và giúp bảo vệ dạ dày của mình toàn diện hơn.