Đau Thượng Vị Và Cách Chữa Đau Thượng Vị Nhanh Nhất

Đau thượng vị luôn đem đến cảm giác khó chịu cho người bệnh. Vậy nguyên do sản sinh ra đau thượng vị là gì? Cách chữa đau thượng vị nhanh nhất gồm những phương pháp nào? Dưới đây, hãy cùng các chuyên gia của Scurma Fizzy giải đáp câu hỏi này.

1. Đau thượng vị là gì – Cách chữa đau thượng vị nhanh nhất

Về mặt giải phẫu, thượng vị (hay vùng thượng vị) là vùng trung tâm phía trên của ổ bụng. Về mặt lâm sàng, bụng được chia thành chín vùng bởi hai mặt phẳng sagittal từ đường giữa đòn đến đường giữa bẹn, và hai mặt phẳng ngang, một ở đường dưới sườn và một ở các gai chậu.

Rốn ở trung tâm của chín khu vực. Chín khu vực này bao gồm: hạ sườn phải, thượng vị, hạ sườn phải, vùng hông bên phải, vùng rốn, vùng hông bên trái, hố chậu phải, hạ vị, hố chậu trái.

Theo đó, vùng thượng vị bao gồm: dạ dày, gan, tụy, tá tràng, tuyến thượng thận. Như vậy, đau thượng vị là cảm giác đau ở giữa bụng trên, ngay dưới lồng ngực và có thể là triệu chứng xuất hiện tổn thương ở nhiều cơ quan. 

2. Các nguyên nhân gây đau thượng vị – Cách chữa đau thượng vị nhanh nhất

Đau thượng vị khá khó để xác định là tổn thương ở cơ quan nào. Tuy nhiên để tìm được cách chữa đau thượng vị nhanh nhất chúng ta cần biết được những vấn đề sức khỏe có liên quan đến vùng này.

2.1. Viêm loét dạ dày

Triệu chứng lâm sàng của viêm loét dạ dày rất đa dạng và không điển hình. Nhưng đau bụng vùng thượng vị là triệu chứng chủ yếu.

Bệnh nhân có thể có các triệu chứng phổ biến khác bao gồm:

• Miệng có vị chua hoặc có cảm giác muốn nôn.
• Nóng rát ở cổ họng và ngực.
• Khó nuốt.
• Dinh dưỡng kém.

Helicobacter pylori gây ra 90% trường hợp loét tá tràng và 70% trường hợp loét dạ dày; Aspirin và thuốc chống viêm không steroid (NSAID) chiếm phần lớn số còn lại.

Vì vậy, những bệnh nhân không bị nhiễm vi khuẩn H. pylori và không dùng NSAID có xác suất bị loét rất thấp.

>>>> Xem thêm: Triệu chứng viêm loét dạ dày ta tràng và những điều chưa biết

2.2. GERD (Trào ngược dạ dày – thực quản)

Ở bệnh nhân mắc bệnh trào ngược dạ dày – thực quản tạ nhận thấy những đặc điểm sau:

• Ợ chua, đau bụng vùng thượng vị và trào ngược axit là các triệu chứng cổ điển của GERD. Bệnh nhân thường cho biết có cảm giác nóng rát ở vùng sau cổ họng, lan tỏa lên ngực và cổ, họng và đôi khi ra sau lưng. Nó xảy ra sau ăn, đặc biệt là sau các bữa ăn nhiều chất béo hoặc ăn thức ăn cay, chất béo, sôcôla hoặc rượu. 
• Tư thế nằm ngửa và cúi xuống có thể làm trầm trọng thêm chứng ợ nóng. Chứng ợ nóng vào ban đêm có thể gây khó ngủ và làm giảm năng lượng cho ngày hôm sau. Thiếu ngủ cũng như căng thẳng tâm lý hoặc thính giác có thể làm giảm ngưỡng nhận biết triệu chứng. 
• Đầy bụng, khó tiêu.
• Các triệu chứng ít phổ biến hơn của GERD bao gồm chứng khó nuốt, đau ngực, ợ hơi, nấc cụt, buồn nôn và nôn.

GERD có thể được chẩn đoán dựa trên các triệu chứng, chẳng hạn như sự xuất hiện của chứng ợ nóng từ 2 ngày trở lên trong tuần.

>>>> Xem thêm: Triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em và các triệu chứng cần lưu ý

2.3. Không dung nạp Lactose

Lactose là carbohydrate chính được tìm thấy trong sữa và lactose bột được sử dụng rộng rãi như một thành phần của ngành công nghiệp thực phẩm.

Lactose bị thủy phân bởi enzyme lactase trong ruột. Nguyên nhân phổ biến nhất của chứng kém hấp thu lactose được xác định về mặt di truyền sự thiếu hụt lactase nguyên phát làm giảm sự biểu hiện của lactase sau khi cai sữa.

Sử dụng sữa có thể gây đau thượng vị đối với những người không dung nạp lactose và có thể gây ra các triệu chứng khác như:

• Chuột rút và đầy hơi.
• Buồn nôn hoặc nôn mửa.
• Tiêu chảy.
• Đau dạ dày.

2.4. Rối loạn túi mật

Những rối loạn liên quan đến túi mật như viêm túi mật cấp tính, sỏi mật cũng gây đau thượng vị.

Đặc biệt, bệnh nhân bị sỏi mật cơn đau có đặc điểm ổn định, thường có cường độ từ trung bình đến nặng, nằm ở thượng vị hoặc phần trên bên phải của bụng, kéo dài từ một đến năm giờ, và giảm dần.

Đau không thuyên giảm khi thay đổi vị trí cơ thể và không liên quan đến lượng thức ăn. 

Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng có thể phụ thuộc vào số lượng sỏi trong ống mật chủ và kích thước của sỏi.

Vàng da được gây ra khi một viên sỏi ống mật chủ bị va đập trong ống mật. Ngoài ra, bệnh có thể kèm theo các triệu chứng sốt, buồn nôn và nôn.

2.5. Mang thai

Cảm giác vùng thượng vị bị đau nhẹ khi mang thai là điều rất bình thường. Điều này thường xảy ra do trào ngược axit hoặc áp lực lên bụng từ bụng mẹ đang giãn nở.

Sự thay đổi nồng độ hormone trong suốt thai kỳ cũng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng trào ngược axit và đau vùng thượng vị.

Tuy nhiên, nếu vùng thượng vị đau dữ dội và dai dẳng thì có thể đây là triệu chứng của một căn bệnh nghiêm trọng hơn ở phụ nữ đang mang thai. Lúc này, người phụ nữ nên đến gặp bác sĩ ngay để tránh trường hợp xấu xảy ra.

2.6. Thoát vị Hiatal

Thoát vị Hiatal là tình trạng các bộ phận của thành phần trong ổ bụng, chủ yếu là  ngã ba dạ dày thực quản và dạ dày, bị dịch chuyển gần hết phía trên cơ hoành qua thực quản gián đoạn vào trung thất.

Triệu chứng phổ biến của thoát vị Hiatal khá giống GERD, bao gồm: đau vùng thượng vị, khó chịu ở ngực, đau họng, kích ứng hoặc ngứa trong cổ họng, đầy hơi và đặc biệt là ợ hơi. 

Thoát vị Hiatal thường gây ảnh hưởng nhiều ở người lớn tuổi và trong một vài trường hợp có thể không xuất hiện triệu chứng đau thượng vị.

3. Cách chữa đau thượng vị nhanh nhất hiện nay

3.1. Chữa đau thượng vị tại nhà – Mách bạn một vài mẹo hay

Đôi khi, đau thượng vị không phải là một nguyên nhân đáng lo ngại. Nhưng nó lại đem đến sự khó chịu cho người bệnh.

Bạn có thể thử một vài mẹo chữa đau thượng vị tại nhà được gợi ý dưới đây. Rất có thể trong một trường hợp nào đó, nó là cách chữa đau thượng vị nhanh nhất đối với bạn.

3.1.1. Cách chữa đau thượng vị nhanh nhất bằng gừng tươi

Gừng là một loại gia vị nhà bếp quan trọng và cũng có vô số lợi ích sức khỏe. Gừng cũng được sử dụng như một phương thuốc tại nhà và có giá trị to lớn trong việc điều trị các bệnh dạ dày khác nhau như ợ hơi, đầy bụng, táo bón, khó tiêu, khó chịu vùng thượng vị, viêm dạ dày, loét dạ dày, buồn nôn và nôn mửa.

>>>> Xem thêm: Cách chữa đầy bụng khó tiêu dễ dàng chi phí thấp

Một cốc nước gừng tươi mỗi sáng sẽ giúp cải thiện tình trạng đau thượng vị của bạn. Tuy nhiên, sử dụng gừng không đúng cách có thể làm tình trạng này nghiêm trọng hơn. Vì vậy, khi sử dụng gừng tươi bạn cần chú ý:

• Không uống nước gừng (trà gừng) vào buổi tối.
• Không nên loại bỏ vỏ gừng, bạn chỉ cần rửa sạch gừng bằng nước là đủ.
• Không sử dụng gừng khi bạn đang gặp các vấn đề sức khoẻ như: nóng trong người (nhiệt, mụn nhọt…), bệnh về gan, sỏi mật.

3.1.2. Cách chữa đau thượng vị nhanh nhất nhờ trà hoa cúc

Những lợi ích sức khỏe nổi bật nhất của trà hoa cúc là giảm căng thẳng, lo lắng, ức chế viêm. Nhờ vậy, nó là lựa chọn khá tốt giúp bạn giảm đau vùng thượng vị.

Pha trà hoa cúc khá đơn giản, bạn chỉ cần cho khoảng 10g cúc đã được sấy khô (khoảng 10-15 bông nhỏ) vào ấm pha trà. Sau đó, đổ một chút nước sôi vào để tráng ấm, loại bỏ phần nước này.

Tiếp tục cho nước sôi vào, đậy nắp và đợi khoảng 5-10 phút là có thể thưởng thức được rồi. Để tăng hương vị cũng như tác dụng của trà, bạn có thể cho thêm một chút mật ong hoặc 1-2 quả câu kỷ tử. Mỗi ngày bạn có thể uống 2-3 chén trà nhỏ để cải thiện sức khỏe của mình.

3.1.3. Cách chữa đau thượng vị nhanh nhất bằng nha đam (lô hội)

Trong rối loạn tiêu hóa, nha đam đã cho thấy tác dụng kháng khuẩn mạnh mẽ chống lại H. pylori, cũng như có tác dụng giảm tiết axit dạ dày.

Tác dụng này được cho là có liên quan đến hoạt động của Lectin có trong cây nha đam làm ức chế sự hấp thu Aminopyrine của tế bào thành, do đó làm giảm tiết axit.

Nhờ vậy, nó làm giảm các triệu chứng của loét dạ dày, GERD mà điển hình là đau thượng vị. Vậy sử dụng nha đam như thế nào là đúng cách?

Hầu hết mọi người đều biết phần thịt màu trắng trong lá nha đam là phần có tác dụng tích cực. Nhưng có thể nhiều người không biết phần nhựa màu vàng của nó chứa độc tính. Vì vậy, khi sơ chế cần loại bỏ phần này ra.

Sau khi loại bỏ phần vỏ màu xanh của nha đam, bạn có thể cắt phần thịt màu trắng thành từng miếng rồi ngâm vào dung dịch có vài giọt nước chanh và muối để làm sạch phần nhớt.

Tiếp đó, xay các miếng nha đam mới cắt thành nước ép. Khi sử dụng, bạn có thể cho thêm một chút đường hay mật ong để tăng thêm mùi vị của nha đam.

Đây không chỉ là thức uống giải nhiệt mùa hè hiệu quả mà có thể là cách chữa đau thượng vị nhanh nhất.

3.2. Cách chữa đau thượng vị nhanh nhất bằng thuốc

Trong trường hợp bệnh loét dạ dày và trào ngược dạ dày – thực quản đã tiến triển nặng, các triệu chứng xảy ra thường xuyên hơn, mẹo chữa đau thượng vị không thể áp dụng được mà bắt buộc phải dùng thuốc. Vậy cách chữa đau thượng vị nhanh nhất bằng thuốc là gì?

3.2.1. Cách chữa đau thượng vị nhanh nhất ở bệnh nhân loét dạ dày và GERD

3.2.1.1. Thuốc ức chế bơm proton là cách chữa đau thượng vị nhanh nhất

Các nghiên cứu chỉ ra rằng cách chữa đau thượng vị nhanh nhất do loét dạ dày là sử dụng thuốc ức chế bơm proton (PPI). Theo đó, các khuyến nghị đã được tổng kết lại sau đây:

• PPI nên được coi là một phần của phác đồ “nâng cao” sau khi thử nghiệm H2RA và nên được sử dụng ban đầu như một phần của phác đồ “giảm dần”.
• Các PPI có sẵn được coi là hiệu quả như nhau. Lựa chọn PPI ban đầu dựa trên chi phí và ưu đãi bảo hiểm.
• Để tránh “trào ngược trở lại,” PPI nên được ngừng dần dần trong vài tuần (giảm một nửa liều mỗi tuần, cho đến khi dùng liều thấp nhất, sau đó dùng liều thấp nhất trong 1 tuần).
• Để có kết quả tốt nhất, nên dùng PPIs vào buổi sáng, 1 giờ trước khi ăn.
• PPIs và H2RAs không nên được thực hiện đồng thời nhưng có thể được đưa ra vào các thời điểm khác nhau trong ngày (PPI vào buổi sáng và H2RA vào buổi chiều).
• Không sử dụng PPI với những người dùng Clopidogrel.
• PPI nên được sử dụng thận trọng ở những bệnh nhân có tiền sử thiếu vitamin B12, và nồng độ huyết thanh nên được theo dõi định kỳ.
• PPI nên được sử dụng thận trọng ở những bệnh nhân có tiền sử thiếu máu do thiếu sắt và / hoặc những người đang dùng bổ sung sắt đường uống, và nên kiểm tra nồng độ trong huyết thanh định kỳ.
• PPI nên được sử dụng thận trọng ở những bệnh nhân đang dùng đồng thời với thuốc lợi tiểu, và nồng độ magie huyết thanh nên được theo dõi định kỳ.
• PPI nên được sử dụng thận trọng ở những bệnh nhân có nguy cơ bị gãy xương cao.

3.2.1.2. Thuốc đối kháng thụ thể H2

Thuốc đối kháng thụ thể H2 (H2RA) hoạt động bằng cách ngăn chặn histamine (hormone chi phối sản xuất axit dạ dày) và làm giảm sản lượng pepsin và thể tích axit dạ dày.

Những thử nghiệm lâm sàng về thuốc đối kháng thụ thể H2 cho kết quả:

• H2RAs có hiệu quả và nên được coi là một phần của chế độ “nâng cấp” sau khi thử nghiệm thay đổi lối sống và trước khi bắt đầu PPI hoặc là một phần của chế độ “giảm dần” sau khi ngừng sử dụng PPI.
• Các H2RA có sẵn được coi là tương đương khi dùng với liều lượng tương đương. 
• H2RA nên được sử dụng thận trọng ở những bệnh nhân bị bệnh nặng, suy giảm nhận thức, hoặc những người đang sử dụng các thuốc kháng cholinergic khác.
• H2RA nên tránh hoặc sử dụng thận trọng ở bệnh nhân ≥ 65 tuổi.
• Nên tránh dùng H2RA hoặc giảm liều ở những bệnh nhân có CrCl <50mL/phút.
• Để có kết quả tốt nhất, nên uống H2RAs từ 30 đến 60 phút trước khi ăn.

PPIs và H2RAs không nên được thực hiện đồng thời nhưng có thể được đưa ra vào các thời điểm khác nhau trong ngày (PPI vào buổi sáng và H2RA vào buổi chiều).

Đôi khi sự kết hợp này là cách chữa đau thượng vị nhanh nhất với bệnh nhân trào ngược dạ dày – thực quản.

3.2.1.3. Thuốc kháng axit là cách chữa đau thượng vị nhanh nhất

Thuốc kháng axit là các hợp chất cơ bản chủ yếu được sử dụng khi cần thiết cho các triệu chứng trào ngược axit từng đợt. Chúng hoạt động bằng cách trung hòa axit trong thực quản.

Thuốc kháng axit giúp giảm nhanh chóng nhưng thoáng qua các đợt trào ngược axit và không góp phần chữa lành bệnh viêm thực quản ăn mòn. Thuốc kháng axit bao gồm Natri bicacbonat, Nhôm hydroxit, Magie hydroxit và Canxi cacbonat.

Các công thức dựa trên Alginate được sử dụng để kiểm soát chứng ợ nóng, đau thượng vị; Gaviscon là một trong những loại thuốc này.

Sau khi dùng thuốc gốc Alginate, một “chiếc bè” được tạo ra phía trên bể chứa dịch dạ dày. Chất bè Alginate hoạt động như một hàng rào chống trào ngược, có thể di chuyển lên thực quản để ngăn các chất có tính axit trong dạ dày trào ngược lên thực quản.

3.2.1.4. Khi nào thuốc kháng sinh là cách chữa đau thượng vị nhanh nhất?

Nếu bạn bị đau thượng vị do loét dạ dày gây ra bởi H.Pylori thì sử dụng thuốc kháng sinh là điều bắt buộc. Cách chữa đau thượng vị nhanh nhất trong trường hợp này là các kháng sinh: Clarithromycin, Metronidazole, Amoxicillin.

Để tăng hiệu quả điều trị và giảm khả năng kháng thuốc kháng sinh, quá trình điều trị thường thực hiện theo liệu pháp: sử dụng thuốc ức chế bơm proton kết hợp với 2 thuốc kháng sinh (Clarithromycin và Amoxicillin/ Metronidazole).

3.2.2. Thoát vị Hiatal

Vì GERD là biểu hiện lâm sàng phổ biến nhất ở bệnh nhân thoát vị Hiatal, nên ngoài những khuyến khích như thay đổi lối sống (giảm cân, kê cao đầu giường,..), bệnh nhân nên dùng thuốc (thuốc kháng acid, thuốc đối kháng thụ thể H2 và thuốc ức chế bơm proton). Trong đó, thuốc ức chế bơm proton cũng được xem là nền tảng của liệu pháp.

3.2.3. Cách chữa đau thượng vị nhanh nhất ở bệnh nhân viêm túi mật cấp tính

Đối với bệnh nhân viêm túi mật cấp, một trong những cách điều trị đau thượng vị nhanh nhất ở bệnh nhân này là điều trị nội khoa. Một số thuốc được sử dụng trong phương pháp này bao gồm:

• Thuốc chống viêm không steroid là liệu pháp đầu tay và có hiệu quả đối với cơn đau thứ phát sau AC. 
• Thuốc opiate là lựa chọn thay thế được chấp nhận để giảm đau nếu thuốc chống viêm không steroid không hiệu quả. 
• Sử dụng kháng sinh đường tĩnh mạch. 

3.3. Phẫu thuật có phải cách chữa đau thượng vị nhanh nhất?

Thông thường, cơn đau do sỏi đường mật chỉ giải quyết nếu sỏi trôi đi một cách tự nhiên hoặc được loại bỏ qua nội soi hoặc phẫu thuật.

Phẫu thuật cắt túi mật nội soi là biện pháp đầu tay để giải quyết căn bệnh này. Phương pháp phẫu thuật này rất tiến bộ.

Nó giúp bệnh nhân rút ngắn thời gian nằm viện, phục hồi nhanh chóng và sớm trở lại cuộc sống thường ngày. Bên cạnh đó, người ta cũng dùng phương pháp mổ hở (mổ phanh) để cắt túi mật.

Liệu pháp phẫu thuật (mở hoặc nội soi) có thể được áp dụng cho bệnh nhân thoát vị Hiatal với các triệu chứng GERD nặng và khó chữa dựa trên các chỉ định được chấp nhận chung cho phẫu thuật chống tràn dịch như: kém tuân thủ điều trị y tế dài hạn, yêu cầu liều lượng thuốc cao và bệnh nhân trẻ tuổi muốn tránh điều trị y tế suốt đời. 

Ngoài ra, bệnh nhân thoát vị Hiatal cũng có thể dùng đến phẫu thuật nếu họ phát triển các biến chứng như chảy máu tái phát, loét, hẹp…

Trên đây là những khuyến nghị giúp bạn tìm ra cách chữa đau thượng vị nhanh nhất được đưa ra bởi các chuyên gia của Scurma Fizzy. Bên cạnh đó, bạn có thể liên hệ đến HOTLINE 18006091 để được giải đáp thắc mắc về những vấn đề liên quan đến sức khoẻ.