Hội Chứng Trào Ngược Dạ Dày, Cách Điều Trị Hiệu Quả Nhất

Hội Chứng Trào Ngược Dạ Dày, Cách Điều Trị Hiệu Quả Nhất

Rất nhiều người gặp phải hội chứng trào ngược dạ dày thực quản với các triệu chứng ban đầu như ợ hơi, ợ  nóng, ợ chua, buồn nôn, nôn…gây cảm giác khó chịu, mệt mỏi và ảnh hưởng không tốt tới sức khoẻ. Vậy hội chứng trào ngược dạ dày thực quản được định nghĩa là gì? Có chữa dứt điểm được không? Có thể tự chữa tại nhà mà vẫn hiệu quả không?

1. Hội chứng trào ngược dạ dày là gì?

Hội chứng trào ngược dạ dày hay còn gọi là hội chứng trào ngược dạ dày thực quản tên khoa học Gastroesophageal Reflux Disease (GERD) là tình trạng axit dịch vị dư thừa trào ngược lên thực quản quá mức.

Ở người bình thường, thức ăn từ miệng đi qua thực quản rồi xuống dạ dày. Lúc này cơ thắt thực quản giãn ra cho thức ăn đi xuống dạ dày, sau đó sẽ tự động đóng lại. Ở người bị trào ngược dạ dày, cơ thắt này mở ra khiến cho dịch dạ dày trào ngược lên thực quản gây ra những cảm giác khó chịu.

Giai đoạn đầu không có ảnh hưởng nghiêm trọng nhưng nếu không điều trị đúng có thể để lại những biến chứng nguy hiểm. Vì vậy bệnh nhân cần tìm hiểu rõ về hội chứng này để có những biện pháp điều trị kịp thời.

>>>> Tìm hiểu thêm: Trào Ngược Dạ Dày Thanh Quản Là Bệnh Lý Gì?

2. Những nguyên nhân gây hội chứng trào ngược dạ dày thực quản 

2.1. Nguyên nhân trực tiếp gây nên hội chứng trào ngược dạ dày 

2.1.1. Sự suy yếu dần của cơ thắt thực quản

Cơ thắt thực quản sẽ mở ra khi đưa thức ăn xuống dạ dày và tự động đóng lại ngăn hội chứng trào ngược. Khi cơ thắt này xảy ra vấn đề hoặc trở nên suy yếu, thức ăn và dịch vị có thể bị trào ngược lên trên. Cùng với hiện tượng này là sự gia tăng dịch vị hay acid trong dịch vị quá mức. Điều này làm cho sức chứa của dạ dày bị quá tải và xuất hiện hội chứng trào ngược dạ dày.

hội chứng trào ngược dạ dày

Nguyên nhân trực tiếp gây hội chứng trào ngược dạ dày

2.1.2. Tăng tiết acid

 Khi dạ dày tiết quá nhiều acid (do mất ngủ, stress, thức ăn cay nóng…) kích thích khiến cơ thắt thực quản-dạ dày mở ra đóng lại bất thường gây nên hiện tượng thực quản dạ dày trào ngược.

2.1.3. Chậm tháo rỗng dạ dày

 Dạ dày chậm tháo rỗng ( do tiêu hoá kém, nhu động dạ dày giảm…) thức ăn không đi xuống được gây ứ trệ lại, dạ dày căng tức và sinh hơi. Khi cơ thắt chịu áp lực quá từ dạ dày sẽ mở ra khiến thức ăn bị trào ngược

2.1.4. Rối loạn cơ thắt thực quản dưới

Cơ thắt rối loạn do( rượu bia, thuốc lá, các nguyên nhân thần kinh khác…) cơ thắt đóng mở bất thường khiến thức ăn bị đẩy lên thực quản nhiều lần một ngày. 

2.1.5. Chức năng dạ dày suy yếu

 Do tuổi cao, chế độ ăn, bệnh lý… dạ dày suy yếu khiến các yếu tố và vi khuẩn có hại dễ tấn công. Từ đó sẽ làm dạ dày tăng tiết acid, các triệu chứng trào ngược dạ dày cũng nặng hơn

2.1.6. Bệnh lý liên quan đến thực quản

Những bệnh lý dễ gây trào ngược dạ dày thực quản như nhiễm trùng thực quản, tổn thương hệ thần kinh…

2.2. Những nguyên nhân khác gây hội chứng dạ dày thực quản

2.2.1. Thói quen ăn uống không khoa học 

Hầu hết những người mắc hội chứng trào ngược dạ dày là do ăn uống không lành mạnh. Sử dụng quá nhiều các chất kích thích như: Cafe kích thích dạ dày tiết acid vì trong cafe có caffeine gây giãn cơ vòng tại tâm vị, đây cũng là tác nhân gây khởi phát cơn đau thượng vị. Rượu,bia gây giãn cơ thắt thực quản bên dưới làm cho triệu chứng ợ nóng xuất hiện

Thói quen ăn đồ cay nóng, đồ nhiều dầu mỡ: đồ ăn cay nóng kích thích ợ nóng, những đồ nhiều dầu mỡ có chứa chất béo làm thời gian chúng ở lại dạ dày lâu hơn. Áp lực lên cơ dưới thực quản giảm nên thức ăn trong dạ dày dễ bị trào ngược lên thực quản.

2.2.2. Thói quen dùng thuốc

Các loại thuốc như kháng sinh, thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs),…có thể gây những tác dụng phụ không mong muốn như viêm loét dạ dày, ung thư dạ dày. Do thuốc làm tổn thương niêm mạc dạ dày, gây suy yếu cơ thắt thực quản dưới có thể dẫn đến hội chứng trào ngược dạ dày nếu dùng bừa bãi không đúng hướng dẫn của bác sĩ.

2.2.3. Stress

Gây loét dạ dày tá tràng, rối loạn tiêu hóa. Căng thẳng thần kinh kéo dài khiến cho acid dịch vị điều tiết quá mức cùng với sự co bóp mạnh của dạ dày khiến cơ tâm vị mở rộng gây hội chứng trào ngược.

3. Một số triệu chứng điển hình của hội chứng trào ngược dạ dày

Trào ngược dạ dày thực quản xuất hiện với một số triệu chứng sau:

3.1. Ợ nóng, ợ chua, ợ hơi 

 Một trong số những dấu hiệu phổ biến ban đầu của hội chứng trào ngược dạ dày. Thường gặp khi bệnh nhân ăn quá no, tăng lên khi tập thể dục hoặc khi nằm gối thấp hoặc ngồi cúi người về phía trước. Ợ nóng do acid dạ dày trào ngược lên thực quản gây đau rát ở ngực và thường kèm theo ợ chua để lại vị chua trong miệng và khó chịu vùng cổ họng. Ợ hơi giúp làm giảm thiểu lượng khí tích tụ trong bụng, giảm triệu chứng bụng căng tức khó chịu

hội chứng trào ngược dạ dày

Ợ nóng, ợ hơi, ợ chua là những dấu hiệu điển hình của trào ngược dạ dày

3.2. Buồn nôn và nôn

Triệu chứng này xuất hiện khi acid dịch vị và thức ăn trào ngược lên thực quản, acid có trong dịch vị sẽ kích thích cổ họng tạo cảm giác buồn nôn và nôn. Triệu chứng này có thể xảy ra bất cứ khi nào, nhưng thường tăng vào ban đêm khi trong tư thế nằm ngang

>>>> Tham khảo thêm: Trào Ngược Gây Buồn Nôn Có Phải Là Dấu Hiệu Cảnh Báo Tình Trạng Nguy Hiểm Không?

3.3. Đau tức vùng ngực, thượng vị

 Dịch acid dạ dày trào ngược lên thực quản làm kích thích sợi thần kinh niêm mạc thực quản sinh ra cảm giác đau khiến bệnh nhân cảm thấy đau thắt vùng ngực

3.4. Đắng miệng

 Trong quá trình tiêu hoá, dịch mật sẽ được bài tiết vào ruột non giúp tiêu hoá thức ăn. Khi mắc hội chứng trào ngược dạ dày, dịch mật cùng với acid dịch vị trào ngược lên cuống họng làm bệnh nhân cảm thấy đắng miệng.

3.5. Một số triệu chứng khác

  • Nước bọt tiết nhiều

Khi acid dạ dày trào ngược lên thực quản, cơ chế tự bảo vệ của cơ thể tăng tiết nước bọt để trung hòa lượng acid đó

  • Khàn tiếng (thường vào buổi sáng sau khi ngủ dậy)

Dây thanh quản sau khi tiếp xúc nhiều với acid dạ dày sẽ bị tổn thương. Người bệnh sẽ bị phù nề dây thanh quản, khàn tiếng thậm chí là khó nói

  • Mất ngủ, ngủ không ngon

Ban đêm là thời điểm hay xuất hiện các triệu chứng ợ nóng, ợ hơi , ợ chua khiến người bệnh khó chịu và ngủ không ngon giấc

4. Biến chứng xuất hiện do hội chứng dạ dày trào ngược

Hội chứng trào ngược dạ dày có thể dễ dàng điều trị nhưng cũng rất dễ tái phát nếu bệnh nhân không tuân thủ những biện pháp chăm sóc khoa học. Nếu bệnh nhân không phát hiện và tiến hành điều trị sớm có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm

4.1. Viêm loét thực quản

 Đây là biến chứng hay gặp, xảy ra ở 50% bệnh nhân mắc hội chứng trào ngược dạ dày thực quản. Acid dịch vị trào ngược lên thực quản với mức độ thường xuyên sẽ hình thành nên các ổ viêm. Viêm thực quản kéo dài có thể gây loét, làm tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hoá, nôn ra máu, đi ngoài phân đen. Ngoài ra bệnh nhân còn cảm thấy đau khi nuốt hoặc khó nuốt, đau phía sau xương ức.

>>>> Tìm hiểu thêm: Xuất Huyết Dạ Dày Là Hiện Tượng Thế Nào? Có Thể Khắc Phục Được Không?

4.2. Hẹp thực quản

Niêm mạc thực quản bị tổn thương sau thời gian dài bị viêm khiến thực quản nhỏ lại gây khó khăn khi ăn. Thức ăn đặc hoặc quá to sẽ bị mắc ở đoạn thực quản bị hẹp gây khó chịu, đau tức. Lâu dần sẽ dẫn đến buồn phiền, ngại tiếp xúc với người xung quanh, thậm chí có thể dẫn tới trầm cảm

4.3. Barrett thực quản

Đây là  biến chứng nguy hiểm của hội chứng trào ngược dạ dày thực quản, có tới 8-15% bệnh nhân gặp phải biến chứng này. Dịch acid dạ dày làm thay đổi cấu trúc niêm mạc thực quản, tiến hành nội soi thực quản sẽ thấy rõ điều này.

Các biến chứng này có thể dẫn đến barrett thực quản có loạn sản và ung thư thực quản. Việc phát hiện và điều trị sớm là vô cùng cần thiết để có thể phòng tránh những biến chứng này.

hội chứng trào ngược dạ dày

Hội chứng trào ngược dạ dày có thể dẫn đến barrett thực quản

4.4. Ung thư thực quản

Là biến chứng nguy hiểm nhất của hội chứng trào ngược dạ dày. Ở giai đoạn đầu chưa có biểu hiện của ung thư, nếu không dùng thuốc mà vẫn có các yếu tố bất lợi tấn công thì khối u sẽ dần phát triển. Lúc đầu là nuốt đau, khó nuốt, đau họng hoặc lưng phía sau xương ức hoặc xương bả vai. Có thể có nôn hoặc ho ra máu. Ung thư thực quản hiện đang là loại ung thư phổ biến đứng thứ 8 trên thế giới.

5. Cách chẩn đoán hội chứng trào ngược dạ dày thực quản

Ngoài khám thực thể, khai thác triệu chứng, tiền sử bệnh, bác sĩ có thể chỉ định thêm một số thủ thuật sau:

5.1. Nội soi dạ dày

Phương pháp này giúp chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến dạ dày, phát hiện các biến chứng do bệnh gây ra. Để thực hiện, nhân viên y tế đưa một ống nội soi mềm có trang bị đèn và camera từ cổ họng vào trong thực quản, dạ dày để kiểm tra. Nội soi thực quản giúp phân loại và xác định mức độ tổn thương của hội chứng trào ngược dạ dày.

nội soi

Chẩn đoán hội chứng trào ngược dạ dày bằng nội soi dạ dày thực quản

5.2. Chụp X-quang hệ thống tiêu hoá trên

Bác sĩ cho bệnh nhân uống một chất lỏng màu trắng có chứa Barium sulfate ( BaSO4). Phương pháp này giúp phát hiện các vấn đề ở đường tiêu hóa trên bao gồm cả hội chứng trào ngược dạ dày, rối loạn nuốt…

5.3. Phát hiện pepsin trong nước bọt

Tiến hành test nước bọt của bệnh nhân, nếu có pepsin chứng tỏ acid dịch vị đã bị trào ngược lên thực quản

5.4. Các thủ thuật khác:

Đo pH 24h trong dạ dày thực quản, đo áp lực thực quản, ..

6. Phòng ngừa và điều trị hội chứng trào ngược dạ dày thực quản tại nhà hiệu quả

Hội chứng trào ngược dạ dày thực quản rất dễ tái lại nếu không tuân thủ điều trị đúng cách. Để có hiệu quả cao nhất cần phải tuân theo chỉ định của bác sĩ. Song song với việc dùng thuốc cần phải thay đổi lối sống và có chế độ ăn hợp lý

6.1. Thay đổi lối sống

Chế độ ăn

  • Nên ăn đúng giờ, chia nhỏ các bữa ăn hàng ngày giảm tác động tổn thương lên dạ dày giúp tiêu hoá năng suất hơn.
  • Ăn chậm, nhai kỹ
  • Không nên ăn quá nhiều vào bữa tối, nên ăn tối trước khi ngủ 2-3h để cơ thể kịp tiêu hoá trước khi cơ thể vào trạng thái nghỉ ngơi
  • Không nên nằm ngay sau khi ăn, nên đi lại vận động nhẹ nhàng. Việc nằm ngủ sẽ đưa cơ thể vào trạng thái nghỉ, dạ dày cũng vậy và có thể gây nên tình trạng ợ hơi, ợ chua do thức ăn tồn đọng chưa được tiêu hoá

Kiểm soát cân nặng

Những người thừa cân, béo phì lượng mỡ bụng quá nhiều sẽ làm tăng áp lực lên ổ bụng, điều này dễ gây nên những bệnh về dạ dày hơn. Các nghiên cứu cho thấy giảm lượng mỡ thừa có thể làm giảm các triệu chứng trào ngược

Thay đổi tư thế khi ngủ

Một số nghiên cứu cho thấy những người gặp phải hội chứng trào ngược dạ dày khi kê cao gối ngủ(15-25cm) sẽ làm giảm thiểu khả năng thức ăn trào ngược lên dạ dày. Ngoài ra, nằm nghiêng về bên trái sẽ khiến cho dạ dày và tuyến tụy thấp hơn thực quản hạn chế khả năng trào ngược.

Tập thể dục hàng ngày

Chơi thể thao, tập thể dục, rèn luyện sức khỏe thể chất. Vì thể dục làm thư giãn cơ bắp, giữ tâm trạng tốt hơn, giảm stress. Nên tập những bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, tránh các động tác mạnh như hít đất, gập bụng.

tập yoga

Tập thể dục hàng ngày không chỉ mang lại sức khoẻ tốt mà còn giảm triệu chứng trào ngược dạ dày

Lựa chọn trang phục phù hợp

Việc lựa chọn trang phục không chỉ làm đẹp vẻ bề ngoài mà chúng ta cũng cần chú trọng đến sự thoải mái. Những đồ bó sát hay quá chặt vùng eo vừa khiến ta khó chịu lại vừa tạo áp lực lên cơ thắt thực quản dạ dày khiến các triệu chứng trầm trọng hơn

6.2. Chế độ ăn cho những người mắc hội chứng trào ngược dạ dày

6.2.1. Những thực phẩm bệnh nhân nên ăn

  • Bột yến mạch, bánh mì

Một số loại bánh mì ngũ cốc nguyên hạt, bánh mì đen, gạo lứt…có tác dụng trung hòa acid, hạn chế được sự bào mòn lớp dịch trong dạ dày. Dùng bột yến mạch vào buổi sáng giúp hấp thụ bớt lượng acid thừa do chưa nhiều chất xơ tự nhiên

  • Ăn các loại thịt trắng( thịt gà, cá…)

Các loại thịt trắng có chứa chất đạm dễ tiêu, ít chất béo vừa tốt cho sức khoẻ và không gây khó tiêu. Chế biến hạn chế dầu động vật, nên hấp, nướng hoặc luộc có thể giữ nguyên vị của thực phẩm

  • Ăn nhiều hoa quả

Ăn nhiều hoa quả bổ sung vitamin cho cơ thể(nên ăn hoa quả đúng mùa), tuy nhiên nên hạn chế ăn những hoa quả có chứa acid như chanh, cam…Ăn các loại quả dưa hấu, dưa gang giúp cải thiện tình trạng ợ nóng, ợ chua.

Quả bơ chứa nhiều kali cải thiện tình trạng căng thẳng, quá trình tiêu hoá của nhu động ruột cũng tốt hơn nếu ăn thường xuyên

  • Các loại hạt( đậu xanh, đậu trắng, đậu đen…)

Các loại hạt cung cấp các vitamin, khoáng chất tác dụng  tốt cho cải thiện sức khoẻ đường tiêu hoá. Chú ý nên ngâm các loại hạt đậu khô qua đêm để khi chế  biến được mềm hơn dễ cho cơ thể tiêu hoá.

  • Ăn sữa chua

Sữa chua lên men tự nhiên từ sữa, có tính kiềm giúp trung hoà lượng acid thừa trong dạ dày. Ăn sữa chua hàng ngày giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp làm lành nhanh những tổn thương tại dạ dày. Có thể kết hợp ăn sữa chua với nghê, hoa quả, nha đam…làm tăng hương vị và tăng hiệu quả trị bệnh

  • Rau xanh

Trong rau có nhiều vitamin, chất xơ…tốt cho đường tiêu hoá đồng thời góp phần kiểm soát lượng acid có trong dịch vị. Nên chọn ăn rau theo mùa vừa đảm bảo sức khỏe cũng như an toàn vệ sinh

hội chứng trào ngược dạ dày

Những loại thực phẩm nên ăn khi bị trào ngược dạ dày

  • Nhai kẹo cao su

Nghe có vẻ vô lý, thực chất kẹo cao su không có tác dụng làm giảm hội chứng trào ngược dạ dày nhưng một số nghiên cứu cho thấy nhai kẹo cao su làm tăng tiết nước bọt giúp làm giảm acid trong thực quản.

Vì trong kẹo cao su có chứa bicarbonate có tác dụng trung hòa acid, nên dùng loại kẹo cao su không đường

>>>> Tham khảo ngay: Thực Đơn Người Bệnh Trào Ngược Nên Biết Để Áp Dụng Theo

6.2.2. Những thực phẩm mà người bị hội chứng trào ngược dạ dày không nên ăn

  • Đồ uống có gas

Trong đồ uống có ga chứa nhiều cacbondioxyd gây nên tình trạng ợ hơi, kích thích tăng tiết acid dịch vị. Ngoài ra lượng đường trong nước ngọt có gas còn khiến chúng ta nhanh no hơn gây ra tình trạng no giả

  • Những thực phẩm cay nóng

Những thực phẩm cay nóng ( ớt, mù tạt..) dễ khiến niêm mạc đường tiêu hoá bị tổn thương

  • Đồ ăn nhanh

Đồ ăn nhiều chất béo, dầu mỡ dễ khiến đầy bụng khó tiêu. Thời gian thức ăn lưu trong dạ dày cũng lâu hơn dẫn đến tồn đọng thức ăn, dễ gây ợ hơi ợ chua.

  • Những loại quả nhiều nhựa chát

Những loại quả nhiều nhựa chát như hồng xiêm, sung..nhựa của nó kết hợp với acid dạ dày kết tủa thành những cục nhỏ gây cản trở tiêu hoá. Bên cạnh đó hoa quả chứa nhiều acid như cam, chanh…làm tăng acid dạ dày( nhất là ăn vào khi đói)  dễ gây các bệnh viêm loét dạ dày hơn

  • Những chất kích thích

Coffee, rượu bia, thuốc lá..không những gây hại cho đường tiêu hóa nói riêng mà cho cơ thể nói chung. Những chất  này làm giảm yếu tố bảo vệ thực quản, tăng các yếu tố có hại. Tăng tiết cortisol, tăng tiết HCL, pepsin làm giảm sự tiết chất nhầy bảo vệ niêm mạc đường tiêu hoá.

hội chứng trào ngược dạ dày

Tránh những chất kích thích gây hại cho sức khỏe

Một số mẹo khác: 

  • Trà gừng

Gừng có tác dụng chống viêm tự nhiên, làm lành vết thương nhanh, lại dễ kiếm ngay trong căn bếp nhà bạn. Cắt gừng thành lát nhỏ, đun trong nước 30 phút. Nên uống trước bữa ăn 30 phút đến 1 tiếng để giảm các triệu chứng đau bụng, trào ngược acid dạ dày

  • Trà hoa cúc

Giảm căng thẳng, cân bằng nồng độ acid trong dạ dày, giảm chứng ợ nóng. Nên uống trước khi ngủ 30 phút đến 1 tiếng. Có thể mua trà hoa cúc có sẵn tại nhiều cửa hàng trên toàn quốc.

Trên đây là chia sẻ của các bác sĩ, dược sĩ Scurma Fizzy về những kiến thức cơ bản của hội chứng trào ngược dạ dày thực quản. Hy vọng sẽ giúp bạn đọc có thêm những thông tin hữu ích xoay quanh về vấn đề này. Liên hệ ngay HOTLINE 1800.6091 để được đội ngũ y bác sĩ tư vấn miễn phí nhé!

Share this post


Contact Me on Zalo
1800 6091