Thức Ăn Cho Ng Đau Dạ Dày, Kiến Thức Về Bệnh Đau Dạ Dày
Trái ngược với mức độ dễ dàng mắc phải của đau dạ dày, để điều trị dứt điểm chứng bệnh này, ngoài việc sử dụng thuốc thì chế độ ăn cùng với cách chọn thực phẩm cho người đau dạ dày lại tương đối phức tạp và rất quan trọng. Bài viết dưới đây cung cấp những loại thức ăn cho ng đau dạ dày và những kiến thức cần biết về bệnh giúp bạn có cách phòng và điều trị chứng bệnh đau dạ dày một cách hiệu nghiệm nhất có thể.
1. Những thông tin sơ lược nhất về bệnh lý đau dạ dày
1.1. Đau dạ dày là gì?
Hiện tượng niêm mạc dạ dày bị tổn thương được biểu đạt bằng một cụm từ là “đau dạ dày”, thường là tình trạng viêm loét do tính ăn mòn của acid dịch vị tạo ra. Người mắc bệnh đau dạ dày thường phải chịu những cơn đau âm ỉ kéo dài hoặc đau quặn lên khi bệnh đã nghiêm trọng, ảnh hưởng tới cuộc sống của người bệnh, nếu không điều trị kịp thời dễ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.
>>>> Đọc thêm: Đau Dạ Dày – Cùng Scurma Fizzy New Tìm Hiểu Mọi Thông Tin
1.2. Nguyên nhân gây đau dạ dày
Đau dạ dày do rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, mỗi nguyên nhân sẽ có cách điều trị cụ thể. Chúng ta hoàn toàn có thể giảm tỷ lệ mắc bệnh nếu biết cách phòng tránh.
- Đau dạ dày do vi sinh vật: Helicobacter Pylori (Hp) là một vi khuẩn phổ biến trong đường tiêu hóa, có tới 60% người trưởng thành nhiễm Hp trong dạ dày. Đây được xem là nguyên nhân hàng đầu gây viêm loét dạ dày tá tràng và là một trong những yếu tố nguy cơ gây ung thư dạ dày.
- Đau dạ dày do thói quen ăn uống: Thói quen ăn uống không lành mạnh cũng là nguyên nhân gây đau dạ dày: uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá; thường xuyên bỏ bữa ( đặc biệt là bữa sáng), ăn uống không điều độ, ăn nhiều thực phẩm chua, cay, nóng, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ; đồ ăn không đảm bảo vệ sinh…
- Đau dạ dày do căng thẳng, stress kéo dài: Căng thẳng stress kéo dài tác động lên các dây thần kinh ở đường tiêu hóa làm tăng tiết dịch vị, gây ra tình trạng co thắt, ảnh hưởng xấu tới dạ dày.
- Đau dạ dày do thói quen sử dụng thuốc: Việc sử dụng lâu dài hoặc sử dụng bừa bãi các thuốc chống viêm phi steroid (NSAID), corticoid, thuốc giảm đau, kháng sinh liều cao gây ra nhiều tác dụng có hại cho cơ thể, đặc biệt là dạ dày:
-
- Thuốc chống viêm phi steroid (NSAIDs) gây loét dạ dày tá tràng và nhiều biến chứng phức tạp, nghiêm trọng nhất là xuất huyết tiêu hóa và thủng dạ dày.
- Corticoid là loại thuốc được chỉ định điều trị nhiều bệnh lý khác nhau nhờ tác dụng chống viêm, chống dị ứng, ức chế miễn dịch,…Thuốc có rất nhiều tác dụng phụ nguy hiểm như làm suy giảm miễn dịch, huyết áp cao… và có thể gây viêm loét dạ dày.
- Kháng sinh có tác dụng tiêu diệt hoặc ức chế vi khuẩn, khi vào dạ dày sẽ tiêu diệt cả những vi khuẩn có lợi có tác dụng bảo vệ, gây mất cân bằng vi sinh trong dạ dày do đó dạ dày sẽ dễ bị các yếu tố tấn công làm tổn thương.
- Các yếu tố bệnh lý khác: Những bệnh lý khác liên quan tới đường tiêu hóa như ung thư tuyến tụy, túi mật, tuyến giáp,… cũng gây đau dạ dày. Vì các tuyến này có vai trò quan trọng trong hệ tiêu hóa, chúng tiết ra hormon và các chất để tiêu hóa thức ăn. Khi bị tổn thương, chức năng tiêu hóa bị ảnh hưởng, cơ thể không được cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết gây ảnh hưởng tới nhiều cơ quan trong đó có dạ dày.
- Ung thư dạ dày: Ung thư dạ dày là sự xuất hiện của những tế bào bất thường và tích tụ tạo thành một khối ở một phần của dạ dày và có thể phát triển ở bất kỳ thành phần nào của dạ dày. Mặc dù ung thư dạ dày có tỉ lệ mắc thấp hơn so với các loại ung thư khác, nhưng một trong những mối nguy hiểm lớn nhất của căn bệnh này là khó chẩn đoán.
1.3. Biểu hiện đau dạ dày
Khi mới mắc bệnh, các cơn đau ít xuất hiện và không quá dữ dội người bệnh thường chủ quan hoặc nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Tìm hiểu những dấu hiệu đau dạ dày điển hình nhất để nhận biết bệnh và có biện pháp điều trị.
- Đau thượng vị là hiện tượng đau từ rốn trở lên tới xương ức, hoặc có thể lan ra cả sau lưng. Đây là biểu hiện thường gặp nhất ở bệnh nhân đau dạ dày. Tùy vào mức độ nặng nhẹ của bệnh, người bệnh có thể cảm thấy đau âm ỉ, hoặc nóng rát khó chịu, cơn đau có thể xuất hiện lúc đói hoặc lúc no.
- Ăn uống kém hơn: Người bị bệnh đau dạ dày có thể bị kém ăn biểu hiện bằng việc ăn kém ngon, mất cảm giác ăn ngon hoặc giảm khối lượng thức ăn, nhanh có cảm giác no.
- Ợ chua là cảm giác nóng rát ở ngực, thường đi kèm với vị đắng trong cổ họng hoặc miệng. Các triệu chứng của chứng ợ nóng có thể trở nên tồi tệ hơn sau khi ăn quá nhiều hoặc khi nằm (ảnh hưởng tới giấc ngủ). Tình trạng ợ chua xảy ra thường xuyên gây khiến việc ăn uống gặp khó khăn và đem lại cảm giác khó chịu cho người bệnh.
- Cảm giác buồn nôn, nôn: Ợ chua và trào ngược dạ dày, các vết loét trong dạ dày góp phần tạo cảm giác nóng rát gây buồn nôn. Do lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày bị tổn thương khiến thức ăn bị tiêu hóa chậm hơn, sau khi ăn, người bệnh cảm thấy bụng bị đầy, bị chướng, luôn có cảm giác nặng nề khó chịu, vùng thượng vị nóng rát, sau đó cảm giác nóng rát lan dần lên xương ức và gây cảm giác buồn nôn ở người bệnh.
- Chảy máu tiêu hóa là hiện tượng máu từ thành mạch đi vào ống tiêu hóa. Đây là một dấu hiệu nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng nếu không chữa trị kịp thời. Nếu bạn thấy các triệu chứng như phân sẫm màu, hoặc có máu trong phân; nôn ra máu thì rất có thể bị chảy máu tiêu hóa. Bệnh nhân có thể mệt mỏi, tụt huyết áp, tụt huyết áp do mất máu.
- Chướng bụng đầy hơi không tiêu hóa được: Việc tăng tiết acid quá mức, thay đổi hệ vi sinh vật trong dạ dày, nhiễm khuẩn và ảnh hưởng của vi khuẩn H. Pylori làm rối loạn chức năng tiêu hóa, tạo cảm giác chướng hơi đầy bụng.
- Thay đổi thói quen đại tiện: Các triệu chứng chướng bụng đầy hơi thay đổi thói quen đại tiện của người bệnh: đi đại tiện ít hơn, phân rắn hoặc lổn nhổn
1.4. Cách điều trị đau dạ dày
Tùy vào nguyên nhân gây đau dạ dày mà bác sĩ có biện pháp điều trị thích hợp và có lời khuyên cho người bệnh về chế độ ăn uống sinh hoạt để ngăn bệnh tái phát. Một số nhóm thuốc dạ dày phổ biến là:
- Thuốc ức chế tiết acid dịch vị: Nizatidine, Omeprazol,…
- Thuốc kháng sinh điều trị đau dạ dày: Metronidazol, tetracyclin,…
- Thuốc trung hòa acid dịch vị: Nhôm hydroxyd, Magnesi hydroxyd,…
- Thuốc giúp cho niêm mạc dạ dày được bảo vệ: Sucralfate,…
Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, vai trò của việc ăn uống trong quá trình phòng và điều trị bệnh đau dạ dày rất quan trọng. Lựa chọn thức ăn cho ng đau dạ dày là bước đầu để xây dựng chế độ ăn khoa học vừa đảm bảo dinh dưỡng và phù hợp với người đau dạ dày.
>>>> Tìm hiểu thêm: Top 8 Thuốc Tốt Nhất Hiện Nay Điều Trị Đau Dạ Dày Bạn Nên Biết
2. Chế độ ăn và thức ăn cho ng đau dạ dày
2.1. Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn cho ng đau dạ dày
Dạ dày là cơ quan đầu tiên chịu sự ảnh hưởng của thức ăn, thức ăn cho ng đau dạ dày nên lựa chọn sao cho đủ chất, đảm bảo loại thực phẩm đó không làm tổn thương niêm mạc, không làm tăng tiết acid dịch vị, không gây đầy bụng khó tiêu.
Người bị đau dạ dày nên ăn ít nhất 3 bữa trong ngày để dạ dày không bị quá đói gây ảnh hưởng tới vết loét, nếu có thể hãy chia nhỏ 3 bữa chính thành 4-5 bữa nhỏ trong ngày để giảm gánh nặng tiêu hóa cho dạ dày tạo điều kiện cho các tổn thương tại niêm mạc dạ dày tái tạo và lành lại.
Trong quá trình chế biến thức ăn phải đảm bảo ăn chín uống sôi. Hạn chế sử dụng nhiều dầu mỡ, gia vị, đồ chế biến sẵn hay đóng hộp vì những chất có trong những loại thực phẩm này có thể khiến tình trạng bệnh của bạn tồi tệ hơn. Sơ chế thực phẩm kỹ lưỡng, ưu tiên những thực phẩm rõ nguồn gốc, chất lượng đảm bảo.
2.2. Thức ăn cho ng đau dạ dày
2.2.1. Thức ăn cho ng đau dạ dày – Thực phẩm giàu protein và chất béo tốt
Protein trong thực phẩm có khả năng thúc đẩy quá trình tái tạo niêm mạc và làm lành các vết loét. Ngoài tác dụng tốt với dạ dày, protein còn là nguồn cung cấp dinh dưỡng rất cần thiết cho cơ thể. Protein có nhiều trong các loại thịt như thịt bò, thịt gà, thịt heo,…trong thủy hải sản như cá, tôm,…Đặc biệt phải kể đến cá hồi với hàm lượng protein cao và giàu omega 3 có tác dụng chống viêm, rất tốt cho dạ dày và những người bị viêm loét dạ dày.
Chất béo có vai trò quan trọng với cơ thể, 1g chất béo cung cấp 9 kcal trong khi protein và carb chỉ cung cấp 4 kcal với mỗi 1 gam chất tương ứng. Chất béo hòa tan các vitamin, là thành phần cấu tạo nên các tổ chức và tế bào trong cơ thể. Tuy nhiên trong chất béo có thể chứa cholesterol có hại cho sức khỏe, vì thế bạn cần chọn nguồn chất béo tốt cho cơ thể. Chất béo có trong thực vật có chứa nhiều acid béo tốt và ít chứa cholesterol, một số nguồn chất béo tốt có thể kể đến như: quả bơ, dầu chiết xuất từ quả oliu, dầu từ đậu nành, hay hướng dương,…
2.2.2. Thức ăn cho ng đau dạ dày – Thực phẩm chứa probiotic
Một trong những thức ăn cho ng đau dạ dày là sữa chua. Trong sữa chua có chứa lượng lớn probiotic và các enzym hỗ trợ cho hệ tiêu hóa. Ăn sữa chua hàng ngày giúp cung cấp lợi khuẩn làm tăng sức đề kháng tại chỗ cho dạ dày. Acid lactic có trong sữa chua còn có khả năng kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn Helicobacter Pylori – tác nhân gây viêm loét và ung thư dạ dày phổ biến nhất hiện nay.
Ngoài sữa chua, một số món ăn giàu probiotic bổ dưỡng như súp miso, phô mai mềm lên men, sữa tươi có bổ sung probiotic, trà kombucha…Những món muối ngâm chua như dưa cải, kim chi,… cũng chứa nhiều probiotic nhưng với người đau dạ dày, loại thực phẩm này nên hạn chế tối đa vì những chất sinh ra trong quá trình lên men và lượng muối cao có thể kích thích dạ dày tiết ra nhiều acid hơn.
2.2.3. Thực phẩm giàu tinh bột, ngũ cốc và các loại hạt là thức ăn cho ng đau dạ dày
Tinh bột cung cấp phần lớn năng lượng cho con người vì thế vai trò của nó với sức khỏe là rất lớn. Tinh bột có khả năng trung hòa acid dịch vị tạo điều kiện thuận lợi cho các vết loét tái tạo và ngăn ảnh hưởng của acid tới niêm mạc dạ dày. Tinh bột có nhiều trong gạo, ngô, khoai, sắn,… Người Việt Nam gạo là nguồn cung cấp tinh bột chủ yếu, gạo chứa nhiều tinh bột và vitamin tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên một số loại gạo như gạo lứt tuy tốt cho sức khỏe nhưng lượng chất xơ có trong nó khiến dạ dày tiêu hóa khó khăn vì thế cần cân nhắc khi sử dụng loại gạo này.
Ngũ cốc và các loại hạt cũng là nguồn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cho cơ thể, là một trong những thức ăn cho ng đau dạ dày được bác sĩ khuyên dùng. Ngoài tinh bột, ngũ cốc và các loại hạt chứa rất nhiều vitamin, khoáng chất, protein và cả chất béo tốt. Có nhiều cách chế biến và kết hợp để tạo nên những món ăn bổ dưỡng từ loại thực phẩm này, trong quá trình chế biến cần đảm bảo thực phẩm đã được nấu chín kỹ để tránh tình trạng khó tiêu, đầy bụng.
2.2.4. Hoa quả và rau xanh là thức ăn cho ng đau dạ dày
Hoa quả chứa lượng vitamin dồi dào cung cấp cho cơ thể. Việt Nam là nước nhiệt đới có lượng hoa quả phong phú. Tuy nhiên không phải loại quả nào cũng tốt cho dạ dày, đặc biệt với những người có bệnh lý về dạ dày việc lựa chọn loại quả phù hợp là rất cần thiết. Cần tránh những loại quả có vị chua như cam quýt, xoài, mận,… Một số loại quả tốt cho người đau dạ dày như quả chuối, quả đu đủ,…cần lưu ý không nên ăn hoa quả khi đói, điều này có thể khiến tình trạng đau dạ dày của bạn trầm trọng hơn.
Rau xanh cung cấp nhiều vitamin và chất khoáng cho cơ thể, đặc biệt chất xơ có trong rau xanh đóng vai trò quan trọng cho tiêu hóa,điều hòa hệ vi khuẩn đường ruột, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn có lợi phát triển từ đó tăng khả năng hấp thu ở ruột. Chất xơ còn có tác dụng phòng và điều trị bệnh táo bón, giảm nguy cơ mắc ung thư đại tràng, giúp giảm cholesterol và các bệnh tim mạch…
Một số loại rau nên chọn vào nhóm thức ăn cho ng đau dạ dày có thể kể đến như bắp cải, súp lơ xanh, cải bó xôi,…
2.2.5. Nhóm thực phẩm chứa chất chống viêm và thúc đẩy quá trình tái tạo niêm mạc
2.2.5.1. Củ nghệ
Củ nghệ từ lâu đã được sử dụng để chữa rất nhiều bệnh về đường tiêu hóa với hoạt chất curcumin có tác dụng chống viêm, giúp làm dịu các vết thương và thúc đẩy quá trình tái tạo niêm mạc dạ dày.
Nghệ rất dễ trồng hoặc mua được, bạn nên chọn loại nghệ ta củ nhỏ có mùi thơm và màu vàng đặc trưng. Để chữa bệnh đau dạ dày nghệ thường được sử dụng dưới dạng bột nghệ hoặc tinh bột nghệ và kết hợp với mật ong. Xem những bài thuốc điều trị đau dạ dày từ củ nghệ tại đây.
>>>> Tham khảo thêm: Giải Quyết Đau Dạ Dày Với Tổ Hợp Nghệ Tươi Và Mật Ong Tại Gia
2.2.5.2. Gừng
Đối với một số loại đau dạ dày, Gừng được đánh giá cao là một phương pháp điều trị rất hiệu quả. Gừng có chứa Oleoresin Tecpen cùng nhiều loại vitamin và khoáng chất. Những thành phần này có tác dụng quan trọng trong việc giảm đau, trung hòa acid, chống viêm, nhiễm trùng và điều trị cảm cúm.
Bên cạnh đó, phức hợp gồm Ginger oil, Methadone (Anidon), Zingiberi có tác dụng ức chế sự hình thành prostaglandin cũng như hỗ trợ gan, mật hoạt động tối ưu.
2.2.5.3. Mật ong cũng là một thức ăn cho ng đau dạ dày
Mật ong được coi là thực phẩm vàng để chữa các bệnh về dạ dày có thể dùng trong điều trị hoặc phòng bệnh. Một ly nước ấm kết hợp với một thìa mật ong 30 phút trước bữa sáng giúp dạ dày của bạn khỏe mạnh. Ngoài ra mật ong còn dùng kết hợp với nghệ, gừng và các thảo dược khác trong các bài thuốc chữa đau dạ dày từ thiên nhiên.
3. Những thực phẩm không nên ăn đối với người đau dạ dày
Ngoài việc lựa chọn thức ăn cho ng đau dạ dày bạn cũng cần lưu ý những loại thực phẩm cần hạn chế, người đau dạ dày không nên ăn.
- Đồ uống có chứa một hàm lượng chất kích thích nhất định như bia, cà phê, rượu. Nước ngọt đóng chai hoặc có ga.
- Đồ được làm bằng cách chiên rán có nhiều dầu mỡ, được tẩm ướt nhiều gia vị. Đồ ăn liền được đóng hộp hoặc được chế biến sẵn.
- Rau quá già và nhiều chất xơ
- Quả có vị chua như cam, chanh, bưởi, xoài,…
- Đồ muối chua, ngâm muối như dưa cải, cà muối, măng muối,…
4. Lời khuyên
Để điều trị dứt điểm bệnh đau dạ dày người bệnh cần duy trì thói quen ăn uống và chế độ sinh hoạt lành mạnh lâu dài vì bệnh rất dễ tái phát gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn. Hy vọng bài viết trên cung cấp thông tin giúp bạn có thể xây dựng chế độ ăn phù hợp cho mình và người thân để phòng và chữa bệnh đau dạ dày hiệu quả.
Trên đây là những chia sẻ về thức ăn cho ng đau dạ dày. Nếu còn bất kỳ thắc mắc gì liên quan tới các bệnh lý về dạ dày hoặc thức ăn cho ng đau dạ dày, vui lòng liên hệ HOTLINE 1800.6091 để được các chuyên gia, bác sĩ và dược sĩ của Scurma Fizzy tư vấn MIỄN PHÍ cũng như theo dõi chúng tôi để nắm bắt những thông tin chia sẻ về bệnh đau dạ dày từ những chuyên gia hàng đầu.