Đau Dạ Dày Ở Trẻ Em, Những Kiến Thức Bố Mẹ Không Thể Bỏ Qua

Đau dạ dày ở trẻ em là một tình trạng khá phổ biến hiện nay. Những triệu chứng đau dạ dày ở trẻ em thường khác biệt với triệu chứng ở người lớn nên bố mẹ thường khó phát hiện hoặc bỏ qua. Mặc dù nhiều trường hợp đau dạ dày ở trẻ em là lành tính nhưng một số trường hợp cần chẩn đoán và điều trị nhanh chóng để giảm thiểu tỷ lệ mắc bệnh. Nếu để tình trạng đau dạ dày kéo dài mà không được điều trị có thể khiến trẻ bị xuất huyết tiêu hóa hay gặp các biến chứng nặng hơn. Vì vậy, mọi người và đặc biệt là các bậc phụ huynh hãy cùng Scurma Fizzy tìm hiểu những kiến thức bổ ích về tình trạng đau dạ dày ở trẻ em, để có những biện pháp xử lý tốt nhất khi trẻ gặp tình trạng này.

1. Đau dạ dày ở trẻ là hậu quả để lại bởi nguyên do gì

Trẻ em thường rất hay kêu đau bụng, đó là lý do phổ biến nhất khiến cha mẹ phải đưa trẻ đến gặp các chuyên gia chăm sóc sức khỏe.

Đau dạ dày ở trẻ em thường khó chẩn đoán, đôi khi vì nhầm lẫn với những cơn đau bụng thông thường hoặc đau bụng giun nên cha mẹ chủ quan không đưa trẻ đi khám. 

Nhiều trẻ em bị đau dạ dày thuyên giảm trong vài giờ hoặc vài ngày mà không cần điều trị đặc biệt và thường không tìm được nguyên nhân. Tuy nhiên, nguyên nhân đau dạ dày ở trẻ có thể rõ ràng hơn theo thời gian và cần phải được điều trị.

Theo một vài thống kê cho thấy có đến 2/3 số trẻ đau bụng đi khám phát hiện viêm loét dạ dày, đau dạ dày. Tình trạng đau dạ dày ở trẻ em đang có xu hướng ra tăng, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cùng với sự phát triển bình thường của con trẻ.

Vì vậy việc phát hiện ra nguyên nhân dẫn đến đau dạ dày ở trẻ em rất quan trọng trong quá trình phòng tránh và điều trị bệnh.

Những nguyên nhân có thể gây đau dạ dày ở trẻ em thường gặp là:

• Rối loạn tiêu hóa, trẻ bị ngộ độc do ăn uống linh tinh, ăn uống không đảm bảo vệ sinh.
• Gặp các vấn đề về ruột như táo bón, đau bụng, hội chứng ruột kích thích hoặc đau bụng cơ năng.
• Nhiễm trùng: Viêm dạ dày, nhiễm trùng thận hoặc bàng quang.
• Trẻ gặp các vấn đề liên quan đến thực phẩm như ăn quá nhiều, ngộ độc thực phẩm hoặc dị ứng thực phẩm.
• Trẻ nhiễm vi khuẩn HP do di truyền từ bố mẹ. Hoặc có thể lây qua đường miệng, đường phân do vệ sinh ăn uống kém, ô nhiễm môi trường, nguồn nước nhiễm bẩn.
• Yếu tố tâm lý như áp lực từ học hành, từ cuộc sống hay từ chính bố mẹ đã khiến cho trẻ rơi vào tình trạng căng thẳng.
• Lạm dụng thuốc giảm đau. Một vài loại thuốc giảm đau có thể tác động xấu đến dạ dày như thuốc chống viêm không steroid. Các bố mẹ nên lưu ý những tác dụng không mong trên dạ dày của thuốc trước khi cho trẻ sử dụng.

2. Đau dạ dày ở trẻ em – Đâu là đặc điểm của tình trạng này

Các triệu chứng đau dạ dày ở trẻ có thể khác nhau tùy theo nguyên nhân khiến dạ dày của con bạn bị đau, nhưng có thể bao gồm chuột rút, tiêu chảy, đầy hơi, chướng bụng, buồn nôn hoặc nôn.

Để tránh nhầm lẫn với các bệnh lý hệ tiêu hóa khác, bố mẹ cần hiểu rõ từng triệu chứng của trẻ để có biện pháp xử lý phù hợp nhất, hạn chế tối đa nhưng đau đớn, khó chịu mà trẻ gặp phải.

Một trong những triệu chứng quan trọng nhất cần phải lưu ý là vị trí nơi con bạn cảm thấy đau bụng.

2.1. Đau bụng quanh rốn

Đau dạ dày xung quanh hoặc gần rốn của trẻ thường không có gì đáng lo ngại. Đây là một trong những chứng đau dạ dày phổ biến nhất ở trẻ em.

Trẻ em thường xoa bụng khi chúng đau và phàn nàn về những cơn đau xung quanh rốn. Loại đau dạ dày này thường do căng thẳng hoặc ăn phải thứ gì đó không tốt cho dạ dày của trẻ. 

Nếu con bạn bị đau bụng gần rốn, bạn có thể:

• Cho trẻ nằm xuống và nghỉ ngơi
• Kiểm tra xem trẻ có cần đi đại tiện không
• Cho trẻ uống một ly nước ấm
• Hãy thử đánh lạc hướng trẻ bằng cách đọc sách hoặc cùng chơi một trò chơi yên tĩnh.

2.2. Đau hố chậu phải

Đau dạ dày ở trẻ em phần dưới bên phải của bụng là một trường hợp cấp cứu y tế nghiêm trọng, đó có thể là viêm ruột thừa và gây racác cơn đau đột ngột với một mức độ dữ dội.

Nếu trẻ kêu đau bụng di chuyển xuống phía dưới bên phải dạ dày, hãy để ý đến các triệu chứng khác của viêm ruột thừa bao gồm:

• Sốt cao và có thể kéo dài
• Buồn nôn và Nôn liên tục
• Ăn không ngon miệng, kém ăn, gầy sút cân
• Táo bón, chướng bụng, cảm giác ậm ạch ở bụng
• Bệnh tiêu chảy, đi ngoài ra nước trong

Hãy liên hệ ngay với các bác sĩ khoa nhi ngay lập tức nếu nghi ngờ trẻ bị viêm ruột thừa. Chẩn đoán sớm giúp giảm nguy cơ ruột thừa bị vỡ hoặc các biến chứng nghiêm trọng khác.

2.3. Đau dạ dày ở bên trái của bụng

Nếu con bạn phàn nàn về cơn đau ở bên trái của dạ dày, có thể là do nguyên nhân đơn giản như táo bón hoặc nghiêm trọng hơn như viêm tụy.

Cũng có thể cơn đau đến từ chính dạ dày, do các vết loét hoặc những cơn co thắt, trào ngược axit khiến trẻ bị đau.

Bệnh đau dạ dày ở trẻ em là một bệnh xảy ra khi dạ dày của trẻ bị tổn thương hay viêm nhiễm do các nguyên nhân khác nhau gây ra.

Những cơn đau thường do các vết loét, đau xuất hiện giữa vùng ngực và vùng chậu. Đau bụng có thể là đau quặn, đau âm ỉ, đau theo từng cơn hoặc đau nhói khiến trẻ quấy khóc và khó chịu.

2.4. Đau dạ dày ở phần bụng trên

Thi thoảng trẻ có những cơn đau bụng ở phần trên rốn, đây là dấu hiệu của chứng khó tiêu. Các triệu chứng cho thấy tình trạng khó tiêu bao gồm:

• Đau ở giữa bụng trên
• Buồn nôn, nôn 
• Bụng phình to, trong bụng chứa đầy khí hoặc dịch
• Ợ hơi, ợ chua
• Ợ nóng, cảm giác bỏng rát vùng thượng vị

Chứng khó tiêu có thể là nguyên nhân, nếu trẻ gặp những cơn đau ở bụng trên, đặc biệt là nếu nó xảy ra sau khi ăn một số loại thực phẩm nhất định.

Ngoài ra, những cơn đau này cũng có thể là dấu hiệu của bệnh sỏi mật. Sỏi mật phổ biến hơn ở người lớn, nhưng một số trẻ em có thể có nhiều nguy cơ phát triển sỏi mật hơn bao gồm béo phì, trẻ mắc một số tình trạng sức khỏe như bệnh hồng cầu hình liềm, tiền sử gia đình mắc bệnh sỏi mật.

>>>> Xem thêm:  Khó tiêu đầy hơi có nguy hiểm không và cách chữa trị

3. Khi nào cần đưa con đi khám

Đau dạ dày ở trẻ em thường không có gì đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu trẻ thường xuyên bị đau trong một khoảng thời gian dài mà không có dấu hiệu suy giảm, hoặc gặp bất kỳ triệu chứng nào sau đây hãy liên hệ với bác sĩ để xác định chính xác nguyên nhân gây ra cơn đau.

Những triệu chứng sau cần phải lưu ý

• Táo bón trở nên thường xuyên hơn, khiến trẻ cảm thấy khó chịu và chướng ở bụng
• Đau dạ dày tái phát không rõ nguyên nhân
• Đi ngoài ra máu, hoặc phân có màu đen lẫn máu
• Nôn ra máu đỏ tươi hoặc đen
• Bệnh tiêu chảy, đi ngoài phân lỏng
• Ho và sốt cao
• Đau sau khi đi tiểu, tiểu rắt
• Giảm cân nhanh, đột ngột và không rõ nguyên nhân từ đâu
• Mệt mỏi, xanh xao
• Cơn đau đánh thức con bạn sau giấc ngủ hoặc bắt đầu ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của chúng.
• Vàng da, niêm mạc

Khi trẻ có một hoặc nhiều triệu chứng nêu trên, hãy đưa trẻ đi khám bệnh. Các bác sĩ nhi khoa sẽ giúp bạn xác định xem con bạn có cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức hay không.

Có thể xác định bệnh đau dạ dày ở trẻ em hoặc các bệnh lý khác sớm để dễ dàng cho quá trình điều trị bệnh.

4. Các phương pháp chẩn đoán đau dạ dày ở trẻ em

Trước đây bệnh đau dạ dày thường gặp ở người lớn, rất ít gặp ở trẻ em nên đau bụng ở trẻ thường bị nhầm là rối loạn tiêu hóa hoặc đau bụng giun.

Tuy nhiên, điều này không phải như vậy ở thực tế hiện nay, bởi đau bụng do viêm loét dạ dày tá tràng là tình trạng xảy ra ở 2/3 số trẻ dưới 15 tuổi.

>>>> Xem thêm: Bệnh viêm loét dạ dày tá tràng – kiến thức bệnh dạ dày

Có nhiều trường hợp vào cấp cứu vì ói ra máu, một số biến chứng thủng dạ dày. Để có những biện pháp điều trị và xử lý kịp thời cần phải đưa trẻ đi khám và các bác sĩ sẽ xét nghiệm, chẩn đoán chính xác nhất nguyên nhân gây ra cơn đau bụng ở trẻ em.

4.1. Thăm khám đau dạ dày ở trẻ em

Khi đưa trẻ đi khám đau dạ dày, các bác sĩ sẽ đặt ra các câu hỏi cho trẻ hoặc cho bố mẹ để xác định được tình trạng sức khỏe hiện tại của trẻ như thế nào. Một vài câu hỏi có thể được đặt ra trong quá trình thăm khám như: 

• Những cơn đau có xuất hiện thường xuyên hay không và thời gian hay gặp cơn đau?
• Đau ở vị trí nào, đau theo cơn hay đau liên tục?
• Những cơn đau chỉ ở một vị trí hay có lan đi nơi khác không?
• Khi đau bụng có đi kèm tiêu chảy không?
• Các cơn đau có liên hệ gì với bữa ăn, có tăng lên khi ăn hay không?
• Trẻ gặp các triệu chứng kèm theo nào khi đau?
• Tần suất của cơn đau trong ngày, trong tuần, trong tháng như thế nào?
• Trong gia đình có ai bị đau như thế hoặc có tiền sử mắc bệnh đau dạ dày không?
• Bạn có cho trẻ uống thuốc gì ảnh hưởng đến dạ dày không?
• Trẻ có bị sốt, tiểu vàng hay tiểu đau không?

Những dấu hiệu lâm sàng và triệu chứng của bệnh đau dạ dày ở trẻ em rất mơ hồ, không được rõ ràng như người lớn.

Vì vậy việc thăm khám rất quan trọng, sẽ giúp các bác sĩ có những phương án loại trừ và đưa ra các đề xuất xét nghiệm để chẩn đoán bệnh cho trẻ.

4.2. Các xét nghiệm được đề nghị

Sau khi tiến hành thăm khám cho trẻ, các bác sĩ sẽ tiến hành những xét nghiệm cần thiết phục vụ cho quá trình chẩn đoán bệnh. Những xét nghiệm bệnh đau dạ dày ở trẻ em có thể bao gồm:

• Nội soi dạ dày

Nội soi là phương pháp hiệu quả và phổ biến nhất đang được thực hiện ở hầu hết các bệnh viện và các cơ sở y tế trên cả nước.

Phương pháp xét nghiệm này được thực hiện như sau: Một ống nội soi nhỏ có gắn camera được các bác sĩ luồn vào miệng, xuống đến dạ dày.

Khi đó hình ảnh bên trong thực quản, dạ dày và ruột non của trẻ sẽ được các bác sĩ quan sát và đưa ra chẩn đoán xem có bị viêm loét dạ dày hay không. Đối với trẻ nhỏ thì sẽ gây mê rồi mới thực hiện nội soi dạ dày.

• Sinh thiết nội soi

Khi thực hiện nội soi, một phần mô của dạ dày sẽ được lấy ra và phân tích trong phòng thí nghiệm. Mục tiêu của phương pháp là để xác định, tìm kiếm các vi khuẩn hoặc các chất lạ có trong dạ dày.

• Chụp X-quang với Barium

Đây cũng là một phương pháp rất hay được đề nghị trong chẩn đoán đau dạ dày ở trẻ em. Nó cho phép quan sát các cơ quan thuộc hệ tiêu hóa của trẻ.

Để các cơ quan trong cơ thể có thể được nhìn thấy trên X quang, con bạn sẽ phải nuốt một chất lỏng gọi là bari, chất này sẽ bao phủ các cơ quan và cho phép phản ánh hình ảnh của chúng trên X quang.

Hình ảnh chụp X quang giúp các bác sĩ quan sát, kiểm tra thực quản, dạ dày và ruột non của trẻ xem có xuất hiện vết loét hay tổn thương nào không.

• Xét nghiệm tìm vi khuẩn HP

Vi khuẩn hp là vi khuẩn đặc trưng cho bệnh đau dạ dày. Có thể xét nghiệm xâm lấn hoặc không xâm lấn.

Với các xét nghiệm xâm lấn (nội soi sinh thiết niêm mạc vùng rìa hoặc ngoài ổ loét) có thể thực hiện test urease nhanh, nuôi cấy vi khuẩn, PCR mẫu sinh thiết hoặc xét nghiệm mô học.

Còn đối với xét nghiệm không xâm lấn, các bác sĩ sẽ định lượng kháng nguyên trong phân hoặc test thở ra urease.

Ngoài ra có thể thực hiện thêm xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu hoặc phân để tìm các vi khuẩn hoặc các chất lạ.

Đối với mỗi bệnh nhân hay mỗi trẻ khác nhau sẽ có những phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán được các bác sĩ chỉ định sao cho phù hợp nhất. Thay vì tự mua thuốc cho con uống, hãy cho trẻ thực hiện các xét nghiệm để có kết quả chính xác nhất.

>>>> Xem thêm: Nhiễm khuẩn Hp và những điều cần biết

5. Chăm sóc con bị đau dạ dày như thế nào

Đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao nhất là trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 10 tuổi vì trẻ có hệ miễn dịch yếu, thói quen ăn uống dễ bị mất vệ sinh sạch sẽ.

Trước tình trạng đau dạ dày ở trẻ em ngày càng trở nên phổ biến, các bậc phụ huynh lại càng phải chú ý để có cách chăm sóc con tốt nhất.

Tránh những biến chứng hoặc rủi ro không đáng có nếu bệnh trở nên nặng nề mà không được điều trị.

Việc điều trị có thể đơn giản như thay đổi thói quen sinh hoạt, những chế độ ăn uống nghỉ ngơi phù hợp, điều trị bằng thuốc hoặc nặng hơn là nhập viện và phẫu thuật. 

5.1. Những cách chăm sóc con bị đau dạ dày tại nhà

Một vài gợi ý về cách chăm sóc khi trẻ bị đau dạ dày được kể đến là:

• Đảm bảo rằng con bạn có khoảng thời gian nghỉ ngơi đầy đủ.
• Cho trẻ uống nhiều nước ấm hoặc nước trái cây, tránh những trái cây giàu tính axit không tốt cho dạ dày.
• Không nên thúc ép con ăn quá nhiều nếu chúng cảm thấy không khỏe.
• Có thể chườm nóng lên bụng nếu trẻ gặp những cơn đau.
• Cho trẻ uống paracetamol nếu trẻ đau hoặc khó chịu. Hãy nhớ rằng liều lượng cho trẻ em thường khác với liều lượng cho người lớn, vì vậy hãy kiểm tra kỹ trước khi cho trẻ uống. Tránh dùng thuốc giảm đau aspirin.
• Đảm bảo an toàn vệ sinh cho trẻ, thức ăn và đồ uống cần phải được nấu chín và sạch sẽ.
• Tránh tạo những áp lực khiến trẻ rơi vào trạng thái căng thẳng.
• Nên chia nhỏ các bữa ăn cho trẻ, tránh vận động mạnh ngay khi vừa ăn xong.

Chỉ với một vài thay đổi nhỏ thôi trong chế độ sinh hoạt cũng có thể giúp cải thiện tình trạng của trẻ. Các ba mẹ hãy lưu ý những thay đổi đơn giản này để cải thiện chất lượng cuộc sống và sức khỏe của con.

5.2. Điều trị đau dạ dày ở trẻ em bằng thuốc

Với những trường hợp bị đau lâu ngày không khỏi, thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt cũng không làm giảm những cơn đau thì có thể sử dụng thuốc để điều trị.

Các thuốc được sử dụng trong điều trị đau dạ dày ở trẻ em bao gồm:

• Thuốc kháng acid (antacid)

Thuốc có bản chất là muối hoặc hidroxit của Al, Mg có tác dụng trung hòa trực tiếp lượng axit được tiết vào lòng dạ dày. 

• Thuốc ức chế bơm proton (PPI)

Các thuốc thuộc nhóm này bao gồm: omeprazol, rabeprazol, lansoprazol, pantoprazol… Bằng cách ức chế bơm proton, các thuốc sẽ ngăn cản sự bài tiết axit dịch vị dạ dày từ đó hạn chế sự kích ứng của axit với các tế bào niêm mạc dạ dày. Đây là một nhóm thuốc được ưu tiên sử dụng rất nhiều hiện nay vì hiệu quả cao.

• Thuốc kháng histamin H2

Nhóm thuốc này có tác dụng giảm sự bài tiết axit của tế bào thành, thường giảm tiết axit vào ban đêm. Các thuốc điển hình như: cimetidin, ranitidin, famotidin…

Bên cạnh đó có thể sử dụng một số thuốc bao niêm mạc dạ dày như: Sucralfat, Pepto Bismol… để bao phủ và bảo vệ lớp niêm mạc của dạ dày.

Với mức độ phổ biến của các bệnh đau dạ dày ở trẻ em hiện nay, thì việc lựa chọn loại thuốc điều trị phù hợp rất là quan trọng trong quá trình cải thiện sức khỏe, chất lượng cuộc sống và sự phát triển của trẻ.

Kết luận:

Trên đây là những thông tin bổ ích về tình trạng đau dạ dày ở trẻ em mà Scurma Fizzy cung cấp cho các bạn độc giả. Hy vọng với những thông tin này sẽ giúp cho các bạn có những hiểu biết nhất định về nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách chăm sóc, điều trị cho những trẻ em đang bị đau dạ dày.

Liên hệ ngay HOTLINE 1800 6091 để được các dược sĩ, bác sĩ Scurma Fizzy tư vấn miễn phí và giải đáp các thắc mắc của bạn đọc về bệnh đau dạ dày ở trẻ em.