Đau Dạ Dày Biểu Hiện Thế Nào, Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục

Đau dạ dày là một trong những bệnh lý thường gặp và gây nhiều khó chịu cho người bệnh nhất hiện nay. Đau dạ dày biểu hiện thế nào? Các triệu chứng đó khi nào cần phải chú ý và điều trị? Cách khắc phục như thế nào?… Nếu bạn có tất cả những thắc mắc xoay quanh việc này thì đây là bài viết dành cho bạn. Đội ngũ bác sĩ, dược sĩ, chuyên gia của Scurma Fizzy đã tổng hợp những kiến thức lại để đưa ra câu trả lời phù hợp cho những câu hỏi trên, hãy cùng theo dõi!

1. Đau dạ dày là gì?

Đau dạ dày là một trong những bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa, là một trong những triệu chứng biểu hiện cho nhiều vấn đề hiện tại của dạ dày như viêm loét dạ dày – tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản, rối loạn tiêu hóa, nhiễm khuẩn,…

Có thể triệu chứng đau dạ dày chỉ biểu hiện trong một thời gian ngắn rồi tự thuyên giảm, cũng có thể xuất hiện sau khi ăn quá no hoặc quá đói. 

2. Đau dạ dày – Hệ lụy từ mối nguy nào

• Đau dạ dày do nhiễm vi khuẩn 

70% bệnh tật đến từ đường tiêu hóa vì vậy việc các bệnh lý về đường tiêu hóa liên quan do vi sinh vật gây ra là rất hay xảy ra.

Trong đường tiêu hóa cũng có hệ vi khuẩn đường ruột giúp tiêu hóa thức ăn, sản xuất những chất cần thiết cho cơ thể,… tuy nhiên không phải vi sinh vật nào cũng mang lại lợi ích cho cơ thể.

Có nhiều vi khuẩn khi nhiễm vào cơ thể sẽ gây độc và gây nên các triệu chứng rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, nôn ói,… gây ảnh hưởng không tốt lên hệ tiêu hóa đặc biệt là dạ dày.

Trong đó có vi khuẩn H.pylori là nguyên nhân hàng đầu gây nên viêm loét dạ dày – tá tràng do làm mất sự cân bằng giữa các yếu tố bảo vệ và hủy hoại của dạ dày, từ đó cũng là nguyên nhân gây nên các cơn đau dạ dày. 

>>> Xem thêm: Vi khuẩn Hp làm cho dạ dày tá tràng bị viêm loét có đặc điểm gì

• Đau dạ dày do stress 

Thường xuyên căng thẳng quá độ, làm việc với áp lực, cường độ cao mà không có chế độ nghỉ ngơi hợp lý sẽ có thể gây nên bệnh đau dạ dày.

Dạ dày là cơ quan liên kết với rất nhiều dây thần kinh của não vì vậy sức khỏe tinh thần có liên quan chặt chẽ tới sức khỏe dạ dày.

Một khi bạn quá stress, lo lắng, bồn chồn thì dạ dày bạn cũng từ đó trở nên hoạt động bất thường, nó có thể tiết acid không hợp lý, co bóp không bình thường,… nếu kéo dài quá lâu sẽ gây những tổn thương cho dạ dày với những cơn đau dạ dày biểu hiện ra với tần suất nhiều hơn.                                                                                                                                                                                 

• Đau dạ dày do bệnh lý 

Hội chứng Zollinger – Ellison xảy ra do có khối u gây tăng tiết gastrin từ đó kéo theo việc tăng tiết acid, do vậy bệnh nhân thường có nhiều vết loét tại dạ dày gây những cơn đau dữ dội, có thể gây xuất huyết hoặc thủng dạ dày.

Nhiều khi những cơn đau dạ dày xuất hiện không phải vì nguyên nhân tổn thương tại dạ dày như xơ gan, bệnh thận mạn, bệnh tim mạch, tắc mật, tắc ruột,…

• Đau dạ dày do sử dụng thuốc 

Một số thuốc có tác dụng không mong muốn có hại đến hệ tiêu hóa nhất là dạ dày khi sử dụng liều cao với thời gian kéo dài điển hình như các thuốc kháng viêm không steroid (NSAID)

Thuốc này thường dùng để giảm đau, chống viêm và hay được sử dụng lâu dài cho bệnh nhân cao tuổi bị các vấn đề về xương khớp, mà đối tượng này có hệ tiêu hóa đã suy giảm nên việc phòng ngừa các nguy cơ viêm loét dạ dày do NSAID là cần thiết khi phải điều trị bệnh với nhóm thuốc này.

• Đau dạ dày do các yếu tố về lối sống 

Những yếu tố về đời sống có khả năng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về dạ dày như hút thuốc lá, uống rượu bia mức độ thường xuyên, thực phẩm cay nóng ăn quá nhiều, uống nước ngọt có gas,…

3. Đau dạ dày biểu hiện điển hình là gì?

Những triệu chứng đau dạ dày biểu hiện điển hình như 

• Đau âm ỉ hay dữ dội
• Đau khi đói hoặc khi no hoặc hay đau về đêm, đau có tính chu kì
• Ợ hơi, ợ chua, vùng thượng vị nóng rát
• Khó tiêu, chướng bụng, chán ăn, ăn mau no
• Buồn nôn, nôn ói
• Nghiêm trọng hơn là những triệu chứng như nôn ra máu, đi tiêu phân đen, đau dữ dội như dao đâm, ngất xỉu, khó thở,…

Cụ thể có 3 khu vực đau dạ dày phổ biến 

• Đau dạ dày biểu hiện ở vùng thượng vị 

Vị trí đau nằm ngay phần trên rốn và ngay dưới xương ức. Triệu chứng đau có thể dữ dội hoặc âm ỉ, nóng rát và lan dần lên ngực hoặc bụng. Khi bị đau vùng này có thể kèm theo các biểu hiện như ợ chua, ợ hơi, ợ nóng,… do trào ngược dạ dày, loét vùng thượng vị,…

>>> Xem thêm: Ợ hơi, ợ chua – Cùng Scurma Fizzy New tìm hiểu những điều cần biết

• Đau dạ dày biểu hiện ở vùng giữa bụng 

Cơn đau xuất hiện ở vị trí quanh rốn, có thể kèm theo các triệu chứng như buồn nôn, nôn ói, khó tiêu, chướng bụng,… 

• Đau dạ dày biểu hiện ở vùng mạn sườn bên trái 

Đau ở đây thường biểu hiện khi đói và giảm khi ăn no. Các triệu chứng kèm theo có thể có như nóng bụng, chướng bụng, khó tiêu, chán ăn,… 

4. Biến chứng nguy hiểm từ đau dạ dày biểu hiện ra sao

• Xuất huyết tiêu hóa trên 

Đây là biến chứng thường gặp của viêm loét dạ dày – tá tràng khi vết loét ăn vào sâu tới tận động mạch.

Đa số xuất huyết xảy ra khá thầm lặng và ít bộc lộ triệu chứng rõ ràng, thường là tới khi bệnh trở nặng có các dấu hiệu như đi tiêu phân đen, nôn ói ra máu, ngất xỉu, hạ huyết áp, tim nhanh… bệnh nhân mới phát hiện ra.

Đến lúc này bệnh nhân có thể kéo theo các nguy cơ khác như suy thận cấp, nhồi máu cơ tim, đột quỵ,… Nhóm đối tượng người cao tuổi là nhóm cần được lưu ý nguy cơ xuất huyết do sử dụng NSAID kéo dài.

• Thủng dạ dày 

Đây là tình trạng nặng hơn của xuất huyết dạ dày, khi đó vết loét đã ăn sâu vào tận lớp cơ dạ dày, làm mở ra một khoang thông từ dạ dày qua phúc mạc tạng liền kề.

Nguy cơ tử vong lên đến 20%, triệu chứng khi thủng dạ dày xảy ra như đau bụng dữ dội, đột ngột như bị dao đâm ở thượng bị và lan nhanh ra khắp vùng bụng. 

• Hẹp môn vị 

Đây là triệu chứng khi thức ăn bị tắc nghẽn tại dạ dày xuống tá tràng khó khăn. Triệu chứng hẹp môn vị thường xáy ra sau vài tháng bệnh nhân được chẩn đoán loét dạ dày do hành tá tràng phình lên đáp ứng loét mạn, bao gồm cảm giác no nhanh, đầy hơi, chướng bụng, chán ăn, buồn nôn, sụt cân,… 

• Ung thư dạ dày 

Thuộc top 10 những bệnh lý ung thư gây tử vong cao nhất Đông Nam Á theo thống kê của WHO năm 2000.

Vi khuẩn H.pylori là tác nhân đầu gây viêm loét dạ dày – tá tràng và cũng là yếu tố nguy cơ gây ung thư dạ dày đặc biệt là chủng mang gen độc lực cao CagA và VacA.

Vì vậy khi có triệu chứng đau dạ dày biểu hiện và nghi ngờ nguy cơ viêm loét dạ dày thì cần xét nghiệm tìm ngay vi khuẩn H.pylori để điều trị diệt trừ trước khi làm lành vết loét giúp giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm sau này.

>>> Xem thêm: Triệu chứng ung thư dạ dày thông thường dễ nhận biết

5. Điều trị khi đau dạ dày biểu hiện

5.1. Điều trị khi đau dạ dày biểu hiện bằng thuốc

Đau dạ dày có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân và yếu tố nguy cơ khác nhau tuy nhiên cơ chế chung của bệnh lý này là do mất cân bằng giữa các yếu tố hủy hoại (acid dịch vị, pepsin, H.pylori,…) với các yếu tố bảo vệ dạ dày (bicarbonat, dịch nhầy, prostaglandin, khả năng tưới máu niêm mạc, khả năng tái tạo tế bào,..).

Vì vậy phương pháp điều trị của đau dạ dày cũng có nhiệm vụ tái thiết lập lại cân bằng này đồng thời diệt trừ những tác nhân có hại, làm lành những tổn thương nếu có tại dạ dày.

• Thuốc giảm đi các yếu tố hủy hoại dạ dày 
  • Thuốc ức chế bơm proton (PPI) 

Cơ chế của thuốc là ức chế sự tiết acid của tế bào viền dạ dày thông qua sự ức chế bơm proton H+/K+-ATPase không thuận nghịch, từ đó lượng acid dạ dày được kiểm soát, giảm đi được các phản ứng có hại của acid với niêm mạc dạ dày.

Đây là một trong những thuốc ức chế tiết acid mạnh nhất hiện nay. Các thuốc trong nhóm bao gồm omeprazol, lansoprazol, esomeprazol, pantoprazol,…

PPI còn được xem là một yếu tố không thể thiếu sử dụng trong phác đồ điều trị diệt trừ vi khuẩn H.pylori chung với kháng sinh do hiệu quả làm tăng nồng độ kháng sinh tại dạ dày cũng như có hiệu lực lên vi khuẩn H.pylori.

Ngoài ra đối với bệnh nhân sử dụng NSAID lâu ngày đều sẽ được dự phòng viêm loét dạ dày bằng PPI với liều tiêu chuẩn dùng 1 lần/ngày trước ăn sáng 30-60 phút.

Mặc dù PPI dễ dung nạp nhưng thuốc cũng có những tác dụng không mong muốn thường gặp như nhức đầu, buồn nôn, đau bụng,… nếu sử dụng lâu ngày có thể xảy ra thêm các tình trạng như giảm hấp thu calci, magnesi, sắt, vitamin B12,…

Vì vậy ngoài việc điều trị dự phòng viêm loét đối với người sử dụng NSAID lâu ngày còn phải chú ý bổ sung có yếu tố vi lượng cần thiết để tránh các tình trạng giảm Mg2+ huyết, loãng xương, thiếu máu (do thiếu sắt và vitamin B12),…

Một lưu ý lớn khi sử dụng PPI đó chính là cách uống, PPI cần uống nguyên viên, không bẻ, nghiền hay nhai vì các PPI không bền trong môi trường acid dạ dày nên được làm dưới dạng chế phẩm bao tan trong ruột, do đó để đạt hiệu quả cao nhất thì phải tuân thủ cách sử dụng này.

• • Thuốc kháng histamin H2 

Các thuốc trong nhóm bao gồm cimetidin, ranitidin, famotidin,… Đây là nhóm thuốc cũng ức chế sự tiết acid dạ dày nhưng thông qua thụ thể H2 của histamin trên tế bào viền dạ dày.

Hiệu lực của kháng H2 thấp hơn PPI nên ít được sử dụng hơn, tuy nhiên khi bệnh nhân không sử dụng được PPI thì nhóm kháng H2 là lựa chọn được cân nhắc thay thế.

Vì dạ dày hay tiết acid quá mức về đêm nên việc sử dụng thuốc kháng H2 1 lần/ngày vào ban đêm được coi là hiệu quả cho tác dụng kháng tiết acid mạnh.

Tuy nhiên nhược điểm của nhóm này đó chính là dễ bị dung nạp thuốc sau 3-5 ngày sử dụng, vì vậy cần tăng liều liên tục thì thuốc mới đạt hiệu quả mong muốn do đó đây cũng là lý do nhóm này không được lựa chọn ưu tiên.

Nhóm này cũng có tác dụng không mong muốn tương tự PPI như nhức đầu, chóng mặt, khó tiêu, tiêu chảy,… hiếm gặp hơn thì có thể gây giảm tiểu cầu, bạch cầu, rối loạn chức năng gan, suy thận, ảo giác,… Khi sử dụng trong thời gian dài thì nguy cơ mắc phải các tác dụng này cũng tăng lên.

• • Thuốc kháng acid (antacid) 

Nhóm thuốc này có tính kiềm, khi vào dạ dày có tác dụng trung hòa acid dịch vị từ đó giảm đi những tác động có hại của acid đối với niêm mạc dạ dày.

Các antacid hay dùng hiện này là dạng muối của Mg2+ và Al3+ vì chúng không hấp thu vào tuần hoàn chung. Các thuốc này khởi phát rất nhanh và hiệu quả nhất đối với tình trạng trào ngược dạ dày, cơn đau dạ dày biểu hiện bằng việc đau rát vùng thượng vị, ợ chua, ợ nóng,…

Tuy nhiên tác động của thuốc lại không được kéo dài nên phải dùng từ 4-7 lần/ngày sau ăn 1-2 giờ để giữ được hiệu quả tối ưu nhất.

Vì là dạng muối của Mg2+ và Al3+ nên thuốc có những tác dụng không mong muốn chủ yếu do 2 ion này gây ra như tiêu chảy thẩm thấu, táo bón, tăng nguy cơ thiếu phosphast,… 

• • Kháng sinh 

Nhóm thuốc này được dùng trong phác đồ diệt trừ H.pylori cũng như điều trị những bệnh lý rối loạn tiêu hóa liên quan đến nhiễm khuẩn.

Tuy nhiên việc sử dụng kháng sinh cũng phải được lưu ý do có khả năng gây rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột dẫn đến tình trạng đau bụng tiêu chảy.

Hiện nay với tình trạng đề kháng kháng sinh đang trở nên ngày càng phức tạp thì việc sử dụng kháng sinh đúng, đủ, hợp lý là vô cùng quan trọng và thường sẽ kết hợp 2 hay nhiều loại để giảm đi tình trạng đề kháng của vi khuẩn, tăng hiệu quả điều trị.

• Thuốc tăng các yếu tố bảo vệ dạ dày 
  • Sucralfat 

Đây là dạng polymer của đường saccharose với Al(OH)3, vì vậy khi vào dạ dày sucralfat tráng một lớp màng trên thành dạ dày bao phủ vết loét, hạn chế sự tiếp xúc của acid với vết thương.

Cũng giống như antacid, sucralfat sẽ có những tác dụng không mong muốn như táo bón, thiếu phosphat, giảm hấp thu của các chất khác và phải uống nhiều lần trong ngày do thời gian tác động ngắn.

• • Misoprostol 

Đây là dẫn chất của prostaglandin PGE1, tại dạ dày misoprostol có tác dụng ức chế tiết acid trung bình và kích thích tiết ra các yếu tố bảo vệ dạ dày như bicarbonat, chất nhầy,..

Những tác dụng không mong muốn của Misoprostol bao gồm tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn, đầy hơi, nhức đầu,… Các rối loạn tiêu hóa này khi uống thuốc trong khi ăn và tránh dùng chung với các chế phẩm chứa Mg2+.

Ngoài ra PGE1 có một tác dụng khác là làm co bóp cơ tử cung vì vậy phụ nữ có thai bị chống chỉ định với thuốc này. 

• • Bismuth 

Hay còn gọi tắt là Bi, đây là thuốc có mặt trong phác đồ diệt trừ H.pylori do có khả năng làm lành vết loét dạ dày – tá tràng nhờ khả năng ức chế hoạt động của vi khuẩn H.pylori cũng như kích thích dạ dày tiết ra các yếu tố bảo vệ như bicarbonat, chất nhầy,…

Khi sử dụng Bismuth cần lưu ý một tác dụng không mong muốn phổ biến đó chính là phân đen, lưỡi đen, miệng đen nếu nhai viên khi uống.

Vì vậy để tránh triệu chứng xuất huyết tiêu hóa bị che giấu khi dùng Bi thì cần theo dõi bệnh nhân sát sao khi thấy các triệu chứng lâm sàng đau dạ dày biểu hiện của xuất huyết như đau bụng dữ dội, nôn ra máu, hạ huyết áp, tim nhanh, ngất xỉu,… thì cần cấp cứu càng sớm càng tốt cho bệnh nhân.

5.2. Các phương pháp giảm triệu chứng đau dạ dày 

Khi bị những cơn đau dạ dày ập tới, cảm giác khó chịu thường sẽ khiến bạn mệt mỏi. Vì vậy dưới đây là một số phương pháp giúp giảm đi những triệu chứng đó khi mà thuốc vẫn chưa khởi phát kịp.

• Chườm nóng 

Nhiệt sẽ làm cho lỗ chân lông, mạch máu nở ra, khí huyết lưu thông trơn tru hơn từ đó cảm giác đau cũng được giảm bớt phần nào.

• Masage bụng 

Massage bụng nhẹ nhàng xoay theo chiều kim đồng hồ, giúp hỗ trợ tuần hoàn máu cũng như giảm đi sự co thắt dạ dày lúc này từ đó cơn đau cũng thuyên giảm.

• Bánh mỳ và nước ấm

Ăn bánh mì hoặc uống một cốc nước ấm cũng là cách hữu hiệu để làm dịu đi những triệu chứng cồn cào, đau thắt của dạ dày.

Bánh mì và nước sẽ góp phần làm giảm đi nồng độ acid hiện có trong dạ dày từ đó làm giảm sự đau xót tại vết thương, giảm đau.

• Nằm nghiêng người sang trái 

Khi cơn đau dạ dày biểu hiện ra đột ngột bạn chỉ cần nhẹ nhàng nằm xuống rồi nghiêng về bên trái. Cách này có thể làm giảm đi cơn đau dạ dày đáng kể do lúc này ống tiêu hóa nghiêng về phía lớn hơn của ruột kết, tiêu hóa sẽ dễ hơn. 

>>> Xem thêm : Phương pháp giảm triệu chứng đau dạ dày mọi người cần biết

6. Đau dạ dày biểu hiện thì nên có chế độ dinh dưỡng ra sao?

6.1. Những thực phẩm nên ăn 

• Ăn thức ăn lỏng, sệt, mềm, dễ tiêu hóa.
• Nên ăn những loại thực phẩm có tính kiềm như ngũ cốc nguyên cám, hoa quả trái cây, rau có màu xanh đậm, thì là, nghệ, lá mơ lông, cần tây, táo,…
• Uống nhiều nước kết hợp ăn các loại thức ăn có chứa nhiều nước.
• Ăn đầy đủ, đúng bữa với thực đơn hài hòa, đa dạng các loại thực phẩm.
• Ăn chín uống sôi, lựa chọn những nguồn thực phẩm an toàn, có nguồn gốc rõ ràng.

6.2. Những thực phẩm không nên ăn 

• Không nên ăn thức ăn quá thô cứng, nghèo nàn chất dinh dưỡng.
• Không nên ăn đồ ăn chế biến sẵn, thức ăn nhanh.
• Không nên uống sữa trong khi đang sử dụng thuốc điều trị.
• Không nên uống rượu bia, dùng các thức uống có cồn, có gas, có chứa các chất kích thích như cafe, trà,…
• Không nên bỏ bữa, ăn khuya, ăn uống không điều độ.
• Không nên ăn thức ăn cay nóng, quá chua chứa nhiều acid; quá nhiều dầu mỡ, chất béo làm cho dạ dày khó tiêu hóa.

Trên đây là một số phương pháp và cách điều trị hiệu quả cho người bệnh đau dạ dày biểu hiện. Song song với việc tạo dựng cho mình một thói quen ăn uống khoa học, luyện tập thể dục thể thao điều độ, giảm stress, căng thẳng,.. sử dụng sản phẩm hỗ trợ điều trị để hiệu quả điều trị được cải thiện nhanh chóng, giúp hạn chế tối đa khả năng tái phát lại bệnh và bảo vệ sự an toàn cho các cơ quan khác trong cơ thể khi sử dụng thuốc Tây cũng là một việc cần thiết phải làm.

Scurma Fizzy viên sủi là kết quả nghiên cứu xuyên suốt trong khoảng thời gian 3 năm của rất nhiều nhà khoa học đến từ Viện Hàn Lâm Khoa học và Công nghệ với ĐH Quốc gia Hà Nội để ứng dụng công nghệ hướng đích vào hợp chất Curcumin có bên trong củ nghệ vàng hướng đến mục tiêu tăng hiệu quả tác dụng tập trung gấp 70 lần Nano Curcumin ở dạng thông thường. Đồng thời, so với các dạng bào chế khác, hiệu quả lành loét được gia tăng và khả năng chống oxy hóa của cơ thể được nâng cao.

Tìm hiểu thêm sản phẩm Scurma Fizzy ngay tại đây để giúp bảo vệ dạ dày của mình toàn diện hơn.

Để được tư vấn MIỄN PHÍ cho những tình trạng dạ dày mà quý độc giả đang gặp phải ngay hôm nay , nhằm hạn chế các biến chứng nguy hiểm, mời quý độc giả vui lòng liên hệ tới HOTLINE 18006091 để gặp và trao đổi với các bác sĩ, dược sĩ chuyên gia của chúng tôi.