Dau Da Day Và Những Nguyên Nhân Phổ Biến

Dau da day hiện nay vẫn đang là một bệnh rất phổ biến trên toàn thế giới. Liệu rằng chúng ta đã biết được hết những thông tin cần thiết liên quan tới dau da day hay chưa? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho các bạn đọc những thông tin hữu ích nhất về dau da day để có thể bảo vệ được chiếc dạ dày của mình.

1. Đặc điểm giải phẫu và chức năng của dạ dày

1.1. Đặc điểm giải phẫu

Dạ dày là đoạn nối giữa thực quản với tá tràng, phình to nhất của ống tiêu hóa, nằm sát ngay dưới vòm hoành trái. Về vị trí thì dạ dày nằm phần lớn ở bên trái của đường chính giữa bụng ( còn gọi là vùng hạ sườn trái), chỉ một phần ứng với vùng thượng vì và hạ sườn phải.

Dạ dày rất co giãn, dễ di động, có thể tích từ 2 đến 2,5lít hoặc có thể hơn nữa do vậy không có hình dáng nhất định. Khi rỗng dạ dày giống hình chữ J. Tuy nhiên, hình dạng dạ dày tùy thuộc vào lượng thức ăn, tư thế cơ thể, kích thước lồng ngực, tuổi, giới tính, sức co bóp và lúc quan sát.

Dạ dày gồm các phần:

• Tâm vị là phần nằm kế cận thực quản, bao gồm cả lỗ tâm vị. Thực quản với dạ dày thông với nhau qua lỗ tâm vị, và lỗ này không có van đóng kín mà chỉ có nếp niêm mạc.
• Đáy vị có hình chỏm cầu, phình to, thường chứa không khí.
• Thân vị là phần nối tiếp phía dưới đáy vị. Mặt phẳng ngang qua lỗ tâm vị là giới hạn ở phía trên của thân vị. Còn mặt phẳng qua khuyết góc của bờ cong nhỏ chính là giới hạn ở phía dưới.
• Phần môn vị dạ dày bao gồm hang môn vị là phần nối tiếp với thân vị, ống môn vị được thu hẹp lại giống như một cái phễu đổ vào lỗ môn vị. Lỗ môn vị nằm ở giữa môn vị, thông với hành tá tràng, có cơ thắt vòng rất mạnh.

Đi từ ngoài vào trong, thành dạ dày có bốn lớp:

• Lớp thanh mạc, thuộc lá tạng của phúc mạc và là sự liên tục của mạc nối nhỏ phủ hai mặt trước và sau của dạ dày.
• Lớp cơ trơn rất dày, đi từ ngoài vào trong gồm có lớp cơ dọc liên tục với các thớ cơ dọc của thực quản và tá tràng, lớp cơ vòng bao trọn lấy toàn bộ dạ dày, đặc biệt ở môn vị lớp cơ này rất dày tạo nên cơ thắt môn vị rất chắc chắn, còn lớp cơ chéo là một lớp không hoàn toàn, bao quanh đáy vị và đi hướng chéo xuống dưới về phía bờ cong lớn.
• Lớp dưới niêm mạc là một tổ chức liên kết rất lỏng lẻo, có nhiều mạch máu.
• Lớp niêm mạc là lớp lót mặt trong cùng của dạ dày. Mặt của niêm mạc có nhiều núm con, mỗi núm có kích thước từ 1 – 6mm. Xuất hiện nhiều hố dạ dày trên mặt của các núm. Hố là chỗ đổ vào của 3 – 5 tuyến dạ dày, các tuyến vùng thân vị có hai loại tế bào là tế bào chính tiết pepsinogen và acid clohydric và yếu tố nội được tiết bởi tế bào viền, còn tế bào tuyến bài tiết ra chất nhầy. Gastrin được bài tiết bởi tế bào biểu mô của niêm mạc vùng hang vị, nó có tác dụng điều hòa quá trình bài tiết dịch vị. Các tuyến này tiết khoảng 2lít dịch trong 24giờ. Riêng tuyến vùng môn vị là vùng chỉ tiết ra mỗi dịch kiềm.

>>>> Xem thêm về: Vị Trí Bao Tử Nằm Ở Đâu Và Các Bệnh Lí Gây Đau Ở Vị Trí Bao Tử

1.2. Chức năng

Sau khi thức ăn được nghiền nát một phần nhờ hoạt động cơ học của răng miệng và phân hủy bởi enzym trong nước bọt, chúng sẽ được đẩy xuống thực quản và đến dạ dày.

Tại đây, chúng lại tiếp tục được dạ dày nghiền nát, nhộn trộn với các dịch tiêu hóa. Sau đó sẽ tiếp tục được đẩy xuống ruột non và hoàn thành quá trình tiêu hóa và hấp thu các chất.

Dạ dày có độ pH rất thấp, do vậy nó không chỉ có tác dụng tiêu hóa thức ăn mà còn tác dụng bảo vệ. Những người mắc chứng teo niêm mạc dạ dày không duy trì được độ pH của dạ dày nên dễ bị các bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa.

Tuy nhiên, nếu độ pH ở mức quá thấp lại gây ra các bệnh viêm loét dạ dày nặng và các biến chứng.

2. Dau da day là gì?

Dau da day là những cơn đau âm ỉ, khó chịu gây ra bởi những tác động do các tổn thương hay viêm loét xảy ra ở lớp niêm mạc dạ dày.

Lúc đầu, dau da day có thể xảy ra với tần suất thấp, nhưng nếu không được khắc phục kịp thời và để kéo dài sẽ gây ra các cơn đau với tần suất cao hơn và mức độ đau cũng tăng lên, và có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm hơn, đe dọa đến sức khỏe của bạn.

Dau da day không chỉ đau một vùng nhất định mà có thể xảy ra ở các vị trí phổ biến như:

• Đau vùng thượng vị

Cảm giác đau nhức xảy ra ngay tại vị trí phía trên rốn đến mép dưới của xương ức, cơn đau xảy ra với mức độ và tần suất khác nhau, đôi lúc âm ỉ nhiều giờ, đôi lúc lại đau quằn quại, dữ dội. Đôi khi, cơn đau còn lan cả lên phía ngực và vùng lưng khiến bệnh nhân tức ngực, cảm giác khó thở…

• Đau vùng bụng giữa

Đây là khu vực ở xung quanh rốn, vùng này chứa rất nhiều cơ quan nội tạng, nếu đau ở vùng bụng này, việc xác định được chính xác tổn thương hay bệnh lý gặp phải là vấn đề rất khó. Dau da day ở vùng này thường là những cơn đau âm ỉ, kèm theo các chứng đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu, ợ chua, buồn nôn…

• Đau vùng phía trên bên phải và bên trái

Ban đầu, cơn đau xuất hiện ở vùng thượng vị, sau đó lan dần ra hai bên và ra cả sau lưng, đặc biệt cơn đau tập trung nhiều nhất ở vùng phía trên bên trái. Cần phân biệt với đau vùng thượng vị, triệu chứng đau sẽ giảm đi khi người bệnh ăn no.

3. Nguyên nhân gây dau da day phổ biến

Có rất nhiều yếu tố tác động gây ra chứng dau da day, sau đây là các nguyên nhân phổ biến nhất:

3.1. Chế độ ăn uống phản khoa học, thiếu lành mạnh

Đây là một trong những nguyên nhân gây dau da day phổ biến, hay gặp nhất là ở những người trẻ.

• Chế độ giảm cân không khoa học như nhịn ăn, bỏ bữa
• Thường xuyên ăn các món đồ cay, chua, nóng
• Vận động mạnh hay đi nằm nghỉ ngay sau khi ăn no
• Uống các loại đồ uống có hại cho dạ dày như bia rượu, đồ uống chứa gas…

3.2. Hút thuốc lá

Nicotin có trong thuốc lá là một chất làm tăng sự tiết acid của dạ dày đồng thời ức chế tụy tiết HCO3-, tăng việc đẩy vị trấp vào tá tràng, làm giảm sự tiết nhày và nước bọt. Ngoài ra còn có các thành phần khác có thể gây co mạch, tế bào giảm sự tái tạo nên việc làm liền vết sẹo diễn ra chậm hơn và còn giảm hiệu quả khi điều trị.

3.3. Stress, chấn thương tâm lý

Adrenalin và ACTH – cortisol sẽ được tiết ra khi bạn bị stress, lo âu, căng thẳng. Adrenalin là một chất gây co mạch, ACTH – cortisol làm giảm tiết nhày và tăng kích thích tiết acid. Chính những điều này sẽ khiến cho dạ dày của bạn phải làm việc với cường độ mạnh hơn và gây những cơn co thắt, làm tiến triển các cơn đau.

3.4. Vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng

Đây cũng là một yếu tố tác động không nhỏ gây dau da day. Nhưng phổ biến nhất là do khuẩn Helicobacter pylori gây ra, chúng tiết ra các độc tố làm suy yếu đi yếu tố bảo vệ của dạ dày, gây ra những tổn thương và các cơn đau.

3.5. Sử dụng thuốc

Việc sử dụng một số loại thuốc cũng có thể gây ra dau da day như thuốc kháng viêm phi steroid (NSAIDs), corticoid…

NSAIDs làm ức chế enzym cyclooxygenase, khiến quá trình tổng hợp prostaglandin bị ức chế, làm giảm tiết chất nhày, làm khả năng bảo vệ niêm mạc dạ dày bị yếu đi. Thuốc còn ức chế tổng hợp NO, vi tuần hoàn ở niêm mạc giảm, do đó sự tái tạo và sửa chữa cũng giảm đi.

Corticoid có tác dụng ức chế enzym phospholipase A2, do đó quá trình tổng hợp prostaglandin cũng bị ức chế.

>>>> Tìm hiểu thêm: 4 Thuốc Điều Trị HP Dạ Dày Được Sử Dụng Phổ Biến

4. Các triệu chứng hay gặp nhất trong dau da day

4.1. Đau vùng thượng vị

Đây là triệu chứng hay gặp nhất ở những bệnh nhân bị dau da day. Người bệnh thường có cảm giác tức vùng bụng, đau âm ỉ hay đau nóng rát rất khó chịu.

Khi bị đau vùng thượng vị thường không có xuất hiện các cơn đau bụng dữ dội. Cảm giác đau có thể xuất hiện từ vùng bụng lên ngực hay lan ra cả phía sau lưng; cơn đau thường xuất hiện từ một đến hai tuần khi đang ở giai đầu của bệnh và tái diễn.

Khi tiết trời thay đổi hay thời điểm giao mùa, sẽ xuất hiện lại cơn đau. Bệnh nhân có thể sẽ bị đau triền miên nếu như tình trạng này vẫn còn kéo dài.

• Với những đối tượng bị dau da day tá tràng, đau vùng thượng vị thường có mối quan hệ mật thiết tới bữa ăn, và lặp lại có tính chu kỳ.
• Những người bị viêm loét dạ dày tá tràng, các cơn đau xuất hiện theo chu kỳ.
• Đối với những trường hợp bị ung thư dạ dày, cơn đau lại không có tính chu kỳ mà xuất hiện kéo dài triền miên.
• Với những người bị loét tá tràng, cơn đau sẽ xuất hiện khi có cảm giác đói.
• Còn đối với những bệnh nhân bị viêm loét dạ dày, cảm giác đau vùng thượng vị sẽ xuất hiện khi ăn, nhưng không có cảm giác đau nếu đói.

4.2. Kém ăn uống

Dấu hiệu kém ăn thường có khi bệnh nhân bị dau da day, điều đó được thể hiện bởi lượng thức ăn đưa vào giảm đi hoặc cảm giác ăn không ngon miệng. Nguyên nhân được cho là do việc tiêu hóa thức ăn diễn ra chậm, sau bữa ăn, người bệnh có cảm giác đầy bụng, khó tiêu, chướng hơi, hay cảm thấy nặng nề, ậm ạch.

Sau mỗi lần ăn, người bệnh có cảm giác đau vùng thượng vị, rát bỏng vùng thượng vị sau đó sẽ lan lên cả xương ức và gây ra cảm giác nôn hay buồn nôn.

4.3. Ợ nóng, ợ chua, ợ hơi

Đây được xem là triệu chứng điển hình, đóng vai trò rất quan trọng trong bệnh dau da day. Ợ hơi, ợ chua gây ra cảm giác khó chịu ở bệnh nhân, có tác động ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Triệu chứng này xuất hiện là do hoạt động của dạ dày bị rối loạn nên quá trình tiêu hóa thức ăn trở nên khó khăn, gây ra tình trạng thức ăn bị lên men. Bệnh nhân bị ợ hơi, ợ chua và kèm theo các cơn đau vùng thượng vị.

Người bệnh có thể sẽ cảm thấy vị chua hoặc đắng khi thức ăn hoặc hơi lên nửa chừng họng, thời điểm này bệnh nhân sẽ có cảm giác đau ở vùng ức mũi hoặc có thể ở sau xương ức.

4.4. Buồn nôn và nôn

Đây có thể là triệu chứng của một số bệnh lý như viêm loét dạ dày, xuất huyết dạ dày, viêm dạ dày cấp hoặc ung thư dạ dày…Khi bệnh nhân xảy ra tình trạng nôn nhiều sẽ kéo theo một số hệ lụy khác như rách niêm mạc thực quản, có ảnh hưởng nghiêm trọng đến vấn đề sức khỏe.

Tình trạng nôn cũng khiến cho cơ thể mất nước và các chất điện giải, xảy ra trong dịch dạ dày. Đôi khi có thể gây ra hậu quả nặng hơn như tình trạng tụt huyết áp, trụy tim mạch. Khi đó người bệnh có thể bị sút cân nhanh và dẫn đến phù nề, thiếu máu…

4.5. Chảy máu tiêu hóa

Tình trạng máu chảy từ thành mạch máu đi vào lòng của ống tiêu hóa gọi là chảy máu tiêu hóa. Triệu chứng rất nghiêm trọng, trong thời gian rất cũng có thể đe dọa tới tính mạng của người bệnh. Do vậy, khi xuất hiện triệu chứng này cần đưa ngay người bệnh tới các cơ sở chuyên khoa để được chữa trị kịp thời.

Khi gặp tình trạng chảy máu tiêu hóa, có thể sẽ xuất hiện những biểu hiện như: nôn ra máu tươi hay máu màu đen, phân có thể có kèm máu màu đỏ tươi hoặc màu đen. Bệnh nhân sẽ có cảm giác hoa mắt, chóng mặt, choáng váng, tụt huyết áp nếu xảy ra tình trạng chảy máu cấp tính.

Triệu chứng chảy máu tiêu hóa có thể là biểu hiện của một số bệnh lý sau: loét dạ dày tá tràng, viêm dạ dày cấp do sử dụng thuốc, vỡ tĩnh mạch thực quản do bệnh lý về gan…hay nghiêm trọng hơn là ung thư dạ dày.

Người bệnh có thể bị đe dọa đến tính mạng nếu như chảy máu tiêu hóa không được kịp thời chữa trị.

5. Biến chứng nguy hiểm do dau da day

Nếu như tình trạng dau da day của bạn vẫn diễn ra liên tục và kéo dài mà bạn lại chủ quan không chữa trị kịp thời thì có thể sẽ gây các biến chứng hết sức nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của chính bản thân bạn.

Sau đây là các biến chứng nguy hiểm nhất có thể xảy ra:

Xuất huyết dạ dày

Đau dạ dày cấp và mạn tính gây ra tình trạng xuất huyết dạ dày. Có thể có các biểu hiện sau: nôn ra máu, đi ngoài ra máu, thường xuyên choáng váng, chóng mặt, suy nhược cơ thể…Nếu như tình trạng này vẫn tiếp tục tiếp diễn, lượng máu bị mất đi quá nhiều thì có thể dẫn tới tử vong.

Thủng dạ dày

Nếu dạ dày bị tổn thương kéo dài và không được điều trị, niêm mạc dạ dày sẽ bị suy yếu và ngày càng mỏng đi, có thể hình thành những lỗ thủng. Người bệnh sẽ cảm nhận rõ ràng được những đợt đau quằn quại, dữ dội… nếu càng để lâu, nó có thể sẽ đe dọa tới tính mạng của người bệnh.

Ung thư dạ dày

Đây là một biến chứng hết sức nguy hiểm, thường gặp ở những người bị dau da day gây ra bởi vi khuẩn Helicobacter pylori. Các tổn thương ở niêm mạc dạ dày lâu ngày nếu không được xử lý kịp thời, tạo điều kiện có lợi cho các vi khuẩn, virus khác xâm nhập vào gây ra biến chứng này.

Như vậy, việc sớm phát hiện và chữa trị kịp thời được dau da day thì vấn đề sức khỏe của bạn vẫn được đảm bảo. Vì vậy, việc quan tâm đến các vấn đề liên quan tới chiếc dạ dày là hết sức quan trọng, không nên lơ là hay chủ quan, vì như thế có thể sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng tới sức khỏe của chính bạn và gia đình.

>>>> Tìm hiểu thêm: Ung Thư Dạ Dày Có Lây Không

6. Cách phòng ngừa dau da day

Để phòng ngừa được bệnh dau da day, trước tiên bạn cần xây dựng cho bản thân mình một chế độ sinh hoạt và ăn uống lành mạnh, khoa học.

• Ăn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa để giúp giảm hoạt động co bóp và công suất hoạt động của dạ dày.
• Hạn chế ăn các đồ ăn, thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, thức ăn nên nấu chín kỹ để hạn chế được phần nào tình trạng dau da day.
• Tránh sử dụng các chất kích thích, rượu bia, hút thuốc lá, những loại thực phẩm chứa nhiều acid.
• Nên tạo cho mình khoảng thời gian nghỉ ngơi sau những giờ làm việc căng thẳng.
• Rèn luyện thể dục thể thao, đi du lịch, tận hưởng cuộc sống, giữ tinh thần lạc quan vui vẻ.

Chính những hành động này cũng đã phần nào giúp bạn phòng ngừa được dau da day.

Trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản nhất về nguyên nhân, triệu chứng, biến chứng và cách phòng ngừa của dau da day, hi vọng rằng bài viết này phần nào giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về bệnh này.

Nếu như vẫn còn vấn đề gì chưa nắm rõ, các bạn có thể liên hệ ngay tới HOTLINE 18006091 để các chuyên gia hàng đầu của SCurma Fizzy kịp thời giải đáp để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình thân yêu của mình.