Ho Do Trào Ngược Dạ Dày, Nguyên Do, Biểu Hiện, Cách Điều Trị

Trào ngược dạ dày là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ho dai dẳng. Theo một số nghiên cứu, ước tính rằng 25% hoặc nhiều hơn các trường hợp ho mãn tính có liên quan đến trào ngược dạ dày. Ho là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau, điển hình là của các bệnh đường hô hấp nên nhiều người lầm tưởng rằng cứ bị ho là gặp vấn đề về đường hô hấp. Tuy nhiên ho do trào ngược dạ dày cũng là một tình trạng không hề hiếm gặp. Cùng chúng tôi tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng khi bị ho do trào ngược dạ dày để có những phương án điều trị đúng và phù hợp nhất.

1. Tổng quan về bệnh trào ngược dạ dày

1.1. Bệnh trào ngược dạ dày là gì

• Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một rối loạn tiêu hóa xảy ra khi axit dạ dày, thức ăn hoặc chất lỏng thường xuyên chảy ngược từ dạ dày vào thực quản (ống nối miệng và dạ dày) có thể gây kích ứng, làm tổn thương niêm mạc thực quản của bạn gây nên cảm giác khó chịu cho người bệnh. 
• Nhiều người thỉnh thoảng bị trào ngược acid. Trào ngược dạ dày thực quản là trào ngược acid nhẹ xảy ra ít nhất hai lần một tuần hoặc trào ngược acid từ trung bình đến nặng xảy ra ít nhất một lần một tuần.
• Hầu hết mọi người có thể kiểm soát sự khó chịu do GERD bằng cách thay đổi lối sống và dùng thuốc không kê đơn. Nhưng trong một số trường hợp có thể vẫn cần dùng thuốc mạnh hơn hoặc có sự can thiệp của phẫu thuật để giảm bớt các triệu chứng.

Ho do trào ngược dạ dày

1.2. Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày

• Trào ngược dạ dày là do trào ngược acid thường xuyên. Khi nuốt, một dải cơ tròn xung quanh đáy thực quản (cơ vòng thực quản dưới) sẽ giãn ra để thức ăn và chất lỏng chảy vào dạ dày. Sau đó cơ vòng đóng lại. 
• Nếu cơ vòng giãn ra bất thường hoặc yếu đi, acid dạ dày, thức ăn và chất lỏng có thể trào ngược lên thực quản của bạn. Acid trào ngược liên tục này kích thích niêm mạc thực quản khiến nó bị viêm và gây tổn thương cho thực quản.

1.3. Các triệu chứng của trào ngược dạ dày

• Trào ngược dạ dày thực quản là một bệnh lý khá phức tạp, có các biểu hiện giống với các bệnh về tiêu hóa khác nên đôi khi mọi người dễ bị nhầm lẫn. Triệu chứng phổ biến nhất của GERD là chứng ợ nóng (khó tiêu do acid). Có cảm giác như một cơn đau tức ngực bắt đầu từ xương ức và di chuyển lên cổ và cổ họng. Nhiều người có cảm giác như thức ăn trào ngược vào miệng, để lại vị chua hoặc đắng.
• Cảm giác nóng rát, áp lực hoặc đau do ợ nóng có thể kéo dài tới 2 giờ, thường tồi tệ hơn sau khi ăn. Khi nằm hoặc cúi xuống cũng có thể dẫn tới những cơn ợ nóng.
• – Bên cạnh những cơn đau và chứng ợ nóng, bạn có thể gặp một số triệu chứng như:
• Buồn nôn, nôn mửa
• Khó nuốt
• Cảm giác có một khối u trong cổ họng
• Ợ chua nghiêm trọng
• – Nếu bạn bị trào ngược acid vào ban đêm thì sẽ gặp các tình trạng như:
• Ho mãn tính (ho do trào ngược dạ dày)
• Viêm thanh quản hoặc khàn giọng
• Bệnh hen suyễn đến đột ngột hoặc trở nên tồi tệ hơn
• Gặp các vấn đề về giấc ngủ

>>>> Tham khảo thêm: Trào Ngược Thực Quản Dạ Dày Bệnh Lý Là Gì Và Những Thông Tin Hữu Ích Đối Với Bạn

1.4. Cơ chế gây ho do trào ngược dạ dày

• Trào ngược dạ dày có thể gây ho không? Câu trả lời là có. Ho do trào ngược dạ dày là một tình trạng không hề hiếm gặp đối với mọi người. Những cơn ho kéo dài, hay còn gọi là ho mãn tính thường là ho do trào ngược dạ dày.
• Có 2 cơ chế chính giải thích tại sao bệnh nhân trào ngược dạ dày có thể phát triển thành ho mãn tính.

+ Cơ chế trào ngược:  theo đó, trào ngược tăng lên trên thực quản và cơ thắt thực quản trên, dẫn đến sự thoát hơi nước khi các hạt nhỏ rơi xuống thanh quản hoặc thỉnh thoảng đi vào cây phế quản, trực tiếp gây ho như một cơ chế bảo vệ chống lại trào ngược.

+ Cơ chế phản xạ: khi có acid đi từ dạ dày vào thực quản, cơ thể sẽ lập tức hình thành phản xạ ho như một phản xạ bảo vệ cơ thể.

2. Ho do trào ngược dạ dày khác gì với những cơn ho thông thường

2.1. Thế nào là ho do trào ngược dạ dày

• Ho do trào ngược dạ dày là một cơn ho khan không tiết ra chất nhầy. Đây là tình trạng ho mãn tính, nghĩa là nó không được cải thiện trong vòng 8 tuần. Ho do trào ngược dạ dày thường tồi tệ hơn vào ban đêm. Những cơn ho thường gây khó chịu, khiến người bệnh cảm giác có thứ gì đó bị kẹt ở cổ họng và có thể gây rối loạn thở khi ngủ. 

Ho do trào ngược dạ dày thường xuất hiện vào ban đêm

2.2. Sự khác nhau giữa ho do trào ngược dạ dày và ho do nguyên nhân khác.

• Hiện nay, việc phân biệt giữa ho thường và ho do trào ngược dạ dày là rất khó khăn vì các biểu hiện của hai tình trạng này khá giống nhau. Tuy nhiên, với mỗi bệnh lý đi kèm thường có các triệu chứng khác nhau. Đây chính là dấu hiệu để phân biệt sự khác của ho do trào ngược dạ dày với ho do bệnh lý khác.
• Khác với ho thường, ho do trào ngược dạ dày thường có một số biểu hiện sau:
• Ho dai dẳng, ho lâu ngày, thường trên bốn tuần không hết
• Ho không kèm theo hen suyễn hoặc dịch chảy mũi 
• Ho sau khi ăn 
• Ho về đêm, ho xảy ra khi bạn đang nằm
• Trào ngược dạ dày gây ho thường có đờm trong cổ họng
• Ho kèm cảm giác nóng rát ở vùng ngực
• Thường khản tiếng, rát họng vào buổi sáng
• Hôi miệng
• Ngoài ra, ho do trào ngược dạ dày còn khác với biểu hiện ho thông thường bởi đặc trưng đi kèm của bệnh trào ngược dạ dày thực quản như sau:
• Ợ hơi, ợ nóng thường xuyên khiến người bệnh có cảm giác nóng rát cổ họng
• Cơ thể mệt mỏi, ăn không ngon miệng
• Đau bụng vùng thượng vị
• Hay có cảm giác nóng ở dạ dày

Ho do trào ngược dạ dày thường kèm theo những cơn ợ nóng

• Mặc dù cũng có những đặc trưng riêng, song vẫn cần phải lưu ý thật kỹ những biểu hiện để tránh nhầm lẫn với những cơn ho thông thường. Nếu bạn hay gặp phải tình trạng ho kéo dài, hãy đến gặp các bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị tốt nhất.

>>>> Tìm hiểu thêm: Trào Ngược Dạ Dày Ban Đêm Là Gì Và Cách Để Cải Thiện Giấc Ngủ

3. Những nguyên nhân gây nên ho do trào ngược dạ dày

• Nguyên nhân phổ biến nhất của ho mãn tính theo truyền thống là chảy dịch mũi sau, hen suyễn và trào ngược dạ dày thực quản. Ho bởi trào ngược dạ dày thường liên quan đến yếu tố bệnh lý trào ngược dạ dày và yếu tố sinh hoạt. Có thể chia thành hai nhóm nguyên nhân chính dẫn đến ho vì trào ngược dạ dày là nguyên nhân bệnh lý và nguyên nhân do lối sinh hoạt

3.1. Nguyên nhân bệnh lý

• Mọi yếu tố gây trào ngược dạ dày đều lànguyên nhân gây ho do trào ngược dạ dày. 

• Bệnh lý hệ tiêu hóa: Một số bệnh lý của dạ dày như viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản sẽ gây đến những tổn thương cũng như ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng hoạt động của dạ dày. Rối loạn bài tiết acid dịch vị dạ dày khiến lượng acid trong dạ dày tăng cao. Lượng thức ăn trong dạ dày không được tiêu hóa hết sẽ sinh khí, lượng acid được tiết ra vượt mức sẽ kích ứng ngược lại dạ dày. Hoạt động co bóp của dạ dày cũng bị ảnh hưởng, khiến cho acid, thức ăn hay dịch lỏng bị đẩy ngược lên, trào ngược vào thực quản. Từ đó gây những cơn ho bởi trào ngược dạ dày.
• Do bẩm sinh: Một số trường hợp sinh ra đã mắc các bệnh như thoát vị cơ hoành, sa dạ dày, khiến cho cơ co thắt thực quản dưới không được bình thường từ đó gây những cơn trào ngược.

3.2. Nguyên nhân do lối sinh hoạt

• Bên cạnh nguyên nhân do các bệnh lý thì các thói quen, lối sống cũng là một yếu tố đáng lưu tâm đối với những bệnh nhân trào ngược dạ dày.

• Áp lực, căng thẳng, stress: Những áp lực, căng thẳng trong cuộc sống rất nhiều, khó ai có thể tránh khỏi. Khi bạn stress, kích thích hệ thống thần kinh trung ương, cortisol được tiết ra nhiều hơn. Cortisol là một trong những yếu tố làm tăng acid trong dạ dày, tăng trương lực co bóp đẩy dịch vị, từ đó làm trào ngược dạ dày gây ho.

Căng thẳng, áp lực có thể làm tăng nguy cơ ho do trào ngược dạ dày

• Chế độ ăn uống thiếu khoa học: Sử dụng nhiều loại thực phẩm gây tăng tiết acid (chanh, dứa, bưởi, bạc hà, socola…), thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ sẽ tăng nguy cơ trào ngược. Ăn quá no, vận động mạnh sau khi ăn hay vừa ăn xong đã đi nằm ngay sẽ gây co bóp dạ dày mạnh, tăng tình trạng trào ngược dạ dày và gây những cơn ho
• Chế độ sinh hoạt: Thức quá khuya, làm việc quá sức, không cân bằng giữa việc nghỉ ngơi và làm việc sẽ ảnh hưởng xấu đến hoạt động của dạ dày.

4. Ho do trào ngược dạ dày có những triệu chứng điển hình nào

• Ho do trào ngược dạ dày cũng có những triệu chứng khá giống với ho do các vấn đề về đường hô hấp, đôi khi kèm theo triệu chứng của bệnh trào ngược. Đối với bệnh nhân ho do trào ngược dạ dày thường được chia thành 2 nhóm.

• Một nhóm bao gồm những người bị ho cũng có những triệu chứng của trào ngược dạ dày thực quản điển hình là ợ chua, ợ nóng và nôn trớ. Ở những người này, các vấn đề chính là ợ chua và nôn trớ, ho chỉ là vấn đề thứ yếu. 

• Nhóm thứ hai bao gồm những người chỉ biểu hiện ho theo định nghĩa, tức là chỉ ho mà không kèm theo triệu chứng của trào ngược dạ dày. Các bác sĩ phải theo dõi để biết là nguyên nhân tiềm ẩn gây ho mặc dù không có triệu chứng bệnh lý. Nhóm bệnh nhân này thường đáp ứng không tốt với liệu pháp GERD tiêu chuẩn (liệu pháp ức chế acid).
• Vì vậy khi điều trị cho một bệnh nhân bị ho mãn tính, điều quan trọng là phải xem cả bệnh nhân bị trào ngược dạ dày thực quản và khả năng đáp ứng với liệu pháp ức chế acid.

5. Làm thế nào để giảm những cơn ho do trào ngược dạ dày

• Như đã biết thì những cơn ho do trào ngược dạ dày thường xảy ra vào ban đêm nên gây rất nhiều bất tiện và khó chịu cho bệnh nhân, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ. Ho kéo dài trong nhiều ngày mà không khỏi. Sau khi ho thì có cảm giác rát họng, khàn tiếng gây nhiều phiền phức cho cuộc sống của bệnh nhân. Nguyên nhân chính gây ho là do trào ngược dạ dày, chính vì thế để giảm ho cần phải bắt đầu diệt từ nguồn gốc gây ra. Hi vọng một số biện pháp hữu ích chúng tôi nêu ra giúp bạn đọc phần nào trong việc giảm ho.
• Duy trì cân nặng hợp lý. Theo một số nghiên cứu, những người béo phì thường có nguy cơ mắc trào ngược dạ dày nhiều hơn người bình thường.
• Bỏ hút thuốc lá. Hút thuốc có thể ảnh hưởng đến hoạt động của cơ vòng thực quản. Ngoài ra, chất độc trong khói thuốc gây rất nhiều tác động xấu đến sức khỏe, vì thế chúng tôi khuyến cáo bạn hãy bỏ hút thuốc và tránh tiếp xúc với khói thuốc của người khác.
• Không nên ăn quá nhiều vào buổi tối, tránh vận động sau khi ăn, vừa ăn xong không nên nằm ngay. Giảm thiểu những thực phẩm làm giàu acid dạ dày. Ăn chậm và không nên ăn quá nhiều một bữa, nên chia nhỏ bữa ăn.
• Không thức quá khuya, làm việc quá sức. Thư giãn đầu óc, tránh tự tạo căng thẳng, áp lực cho bản thân.
• Ngủ có gối, tránh lúc ngủ để đầu quá thấp.
• Không nên mặc quần áo quá bó sẽ tạo áp lực lên dạ dày
• Tránh tiếp xúc với những yếu tố dễ gây ho như khói thuốc, bụi bẩn, hóa chất…
• Đối với những bệnh nhân ho do trào ngược dạ dày ở giai đoạn nhẹ thì chỉ cần thay đổi một số thói quen tích cực như trên cũng làm giảm thiểu rất nhiều những cơn ho. 
• Còn đối với những bệnh nhân trào ngược dạ dày nặng thì cần có sự can thiệp của thuốc, nặng hơn là phẫu thuật để điều trị.

6. Mẹo chữa ho do trào ngược dạ dày tại nhà

• Ho do trào ngược dạ dày thường là những cơn ho dai dẳng, kèm theo đờm gây không ít phiền toái cho người bệnh. Đối với những người mới bị ho trào ngược dạ dày thì chỉ cần điều chỉnh lối sống, sinh hoạt hợp lý và sử dụng các bài thuốc dân gian là có thể cải thiện rất nhiều tình trạng ho. Các mẹo chữa cơn trào ngược gây ho từ thiên nhiên sẽ giúp giảm ho, tiêu đờm và giảm cảm giác khó chịu do những cơn ho.

6.1. Trà gừng

• Trà gừng mang lại rất nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Trong đó phải kể đến là mẹo chữa ho trào ngược dạ dày. Chất gingerol được tìm thấy trong gừng là một chất chống viêm, kháng khuẩn mạnh mẽ. Người ta thường sử dụng gừng để giảm ho và tiêu đờm.

• Cách sử dụng: Gừng rửa sạch, thái lát hoặc giã nát, thêm nước với tỉ lệ 1-2 cốc nước ứng với 4-6 lát gừng vào đun sôi khoảng 10 phút. Chắt lấy nước gừng và uống khi vẫn còn ấm sẽ khiến cơn ho nhanh chóng dịu lại.

trà gừng trị ho trào ngược dạ dày

6.2. Nước muối ấm

• Một trong những phương pháp chữa ho đơn giản nhất đó chính là sử dụng nước muối ấm. Nước muối có tính sát khuẩn giúp làm sạch cổ họng và làm giảm cơn ho tốt.
• Cách làm: pha một thìa muối vào một cốc nước ấm, dùng nước muối ấm pha được súc miệng mỗi ngày khoảng 2-3 lần. Cổ họng sẽ được làm sạch một cách dễ dàng.

6.3. Lá hẹ hấp mật ong

• Lá hẹ là một loại rau được sử dụng khá phổ biến, bên cạnh đó hẹ còn có tác dụng như một vị thuốc giảm đau nhức lưng, cảm mạo, trị ho rất tốt. Trong hẹ có chứa saponin giúp giảm ho, giảm đờm. Khi sử dụng cùng mật ong sẽ mang lại tác dụng giảm ho do trào ngược dạ dày.

• Cách sử dụng: Rửa sạch khoảng 50g lá hẹ, để ráo nước rồi cắt thành khúc 2-3cm. Cho hẹ và 3 thìa mật ong nguyên chất vào bát, hấp cách thủy trong khoảng 15 phút. Sử dụng ngay khi còn ấm, mỗi ngày có thể dùng 1-2 lần.

>>>> Tham khảo thêm: Liệu Có Nguy Hiểm Không Nếu Bị Ho Do Trào Ngược Dạ Dày, Điều Trị Thế Nào

6.4. Dùng nghệ hỗ trợ điều trị trào ngược dạ dày

Bột nghệ và mật ong

• Nghệ là một trong những loại thuốc nam được sử dụng rộng rãi và lâu đời, đây cũng là một phương pháp điều trị bệnh trào ngược dạ dày hiệu quả. Bởi vì trong nghệ có chứa curcumin giúp hỗ trợ quá trình tiêu hóa rất tốt, thúc đẩy sự co bóp của túi mật và không làm tăng acid ở dạ dày. Từ đó giảm lượng acid dạ dày trào ngược lên thực quản và giảm những cơn ho.
• Bạn có thể dùng nghệ kết hợp với mật ong. Nguyên liệu cần có rất dễ kiếm bao gồm bột nghệ, mật ong và nước ấm.
• Cách pha: Pha 1 thìa mật ong, 3 thìa bột nghệ với 100ml nước ấm. Khuấy đều cho hỗn hợp hòa quyện với nhau rồi uống. Cách làm rất đơn giản, nếu bạn sử dụng đều đặn hàng ngày trước bữa ăn 30 phút thì dạ dày và tình trạng trào ngược dạ dày gây ho sẽ được cải thiện rõ rệt.

7. Thuốc điều trị ho do trào ngược dạ dày

• Các mẹo trị ho do trào ngược dạ dày thông thường chỉ có tác dụng tạm thời, dùng với đối tượng mới bị trào ngược dạ dày. Còn đối với những bệnh nhân bị nặng hơn trong một khoảng thời gian dài thì cần có sự can thiệp của các thuốc điều trị. Dù bị ho do trào ngược dạ dày hay ho do nguyên nhân khác thì việc đến gặp các bác sĩ để tìm ra nguyên nhân chính xác vẫn là việc cần thiết. Nếu bạn bị ho trào ngược dạ dày thì các bác sĩ sẽ chỉ định cho bạn sử dụng các thuốc điều trị trào ngược dạ dày. Một số thuốc đang được sử để điều trị trào ngược dạ dày hiện nay là: 

+ Thuốc kháng acid (antacid): Tác dụng chính của thuốc là trung hòa lượng acid dịch vị của dạ dày, tăng pH của dạ dày để tránh sự kích thích của acid làm tổn thương niêm mạc dạ dày và tránh lượng bài tiết acid quá nhiều dẫn đến trào ngược.

+ Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Thuốc có tác dụng ngăn chặn sự bài tiết acid của dạ dày. Một số thuốc hay được sử dụng như: omeprazol, rabeprazol…

+ Thuốc kháng histamin H2: Cơ chế tác dụng của thuốc là gắn cạnh tranh với histamin H2, khiến các quá trình tiết acid không được hoạt hóa. Làm ức chế bài tiết acid nền, bài tiết acid vào ban đêm. Các thuốc nhóm này là: ranitidine, tagamet…

+ Bên cạnh đó có thể sử dụng các thuốc long đờm, giảm ho để giúp bệnh nhân có cảm giác dễ chịu hơn.

• Việc sử dụng thuốc nào sẽ phụ thuộc vào mức độ nặng của bệnh và khả năng đáp ứng của bệnh nhân. Để được điều trị tốt nhất hãy đến gặp các bác sĩ và làm theo những gì được hướng dẫn và chỉ định.

Kết luận: Ho trào ngược dạ dày là tình trạng đang dần trở nên phổ biến hiện nay, tuy nhiên vẫn còn nhiều bệnh nhân chưa được điều trị dứt điểm do còn khá thờ ơ với bệnh vì những lầm tưởng các cơn ho chỉ là vấn đề của đường hô hấp, dễ nhầm lẫn với các cơn ho thông thường khác. Với những thông tin bổ ích chúng tôi nêu trên, hy vọng sẽ giúp bạn đọc phân biệt được tình trạng ho do trào ngược dạ dày với ho thông thường. Hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách điều trị ho trào ngược dạ dày sẽ giúp bạn cải thiện thật tốt tình hình sức khỏe của bản thân.

Liên hệ ngay HOTLINE 18006091 để được các dược sĩ, bác sĩ Scurma Fizzy tư vấn miễn phí và giải đáp tất cả những thắc mắc về tình trạng ho trào ngược dạ dày.