Trào Ngược Bao Tử, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị

Trào ngược bao tử hay còn gọi là trào ngược dạ dày thực quản là một trong những bệnh lý tiêu hóa thường gặp nhất trong xã hội hiện đại. Tuy vậy, vì có triệu chứng khá tương đồng nên không phải ai cũng biết được cách nhận biết đúng bệnh trào ngược bao tử hay là viêm loét dạ dày tá tràng, dẫn đến có thể áp dụng sai phác đồ, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe bệnh nhân về lâu dài. Cùng Scurma Fizzy tìm hiểu về căn bệnh này và cách điều trị đúng đắn nhé!

1. Trào ngược bao tử là gì?

Trào ngược bao tử (Gastroesophageal Reflux Disease – GERD) là bệnh lý tiêu hóa gây ợ chua, ợ nóng, đau rát thượng vị vì thực quản bị kích thích do hiện tượng dịch dạ dày (gồm có pepsin, thức ăn, dịch mật…) thường xuyên thoát ra khỏi dạ dày và trào ngược lên thực quản.

Đây là một bệnh lý có thể xảy ra ở bất kỳ bệnh nhân ở bất kỳ độ tuổi và giới tính nào và phổ biến với khoảng 60% dân số mắc phải. Tuy không nguy hiểm ở giai đoạn đầu nhưng nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách thì bệnh có thể tiến triển thành ung thư.

Vì thế việc chẩn đoán đúng các dấu hiệu để nhận biết bệnh là rất quan trọng trong quá trình điều trị và theo dõi sức khỏe.

2. Các triệu chứng của bệnh trào ngược bao tử

Trào ngược bao tử là căn bệnh diễn biến thầm lặng và kéo dài, do đó mọi người thường chủ quan và không lưu tâm tới những dấu hiệu thường gặp của nó. Trào ngược bao tử có thể tiến triển và gây ra những tổn thương không hồi phục nếu không được điều trị kịp thời.

Để phòng tránh và hạn chế các tổn thương do trào ngược bao tử mang lại, hãy thay đổi lối sống và điều trị sớm khi có các triệu chứng của trào ngược bao tử xuất hiện.

Các triệu chứng của trào ngược bao tử rất thường gặp và chúng ta thường bỏ qua chúng. Nhưng nếu để bệnh tiến triển kéo dài có thể mang lại những tổn thương không hồi phục và gây bất tiện cho cuộc sống.

Hãy tìm hiểu về triệu chứng của trào ngược bao tử để phòng tránh trước khi quá muộn.

Các triệu chứng thông thường như ợ hơi, ợ nóng, ợ chua

Ợ là triệu chứng chúng ta thường gặp, ở những người có thể không mắc chứng trào ngược bao tử vẫn có thể gặp khi ăn quá no hoặc là khi chúng ta uống nước có ga.

Nhưng nếu có các dấu hiệu bất thường như ợ hơi thường xuyên, ợ nóng (cảm giác nóng rát từ dạ dày lan đến cổ), ợ chua (thường đi kèm với ợ hơi và ợ nóng, để lại mùi vị chua trong miệng) thì đó là những dấu hiệu cho thấy bạn đang mắc phải trào ngược bao tử.

Những triệu chứng này thường gặp khi ăn no, đầy bụng, khi nằm hoặc cúi người và thường xuất hiện vào ban đêm.

>>> Xem thêm Ợ chua là gì? -Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả chứng ợ chua

Triệu chứng buồn nôn, nôn

Sự trào ngược khiến acid dạ dày theo đó vào họng và miệng, kích thích họng miệng gây ra cảm giác buồn nôn cho bệnh nhân.

Tình trạng này có thể xảy ra bất cứ lúc nào, đặc biệt chúng thường xuyên xuất hiện khi nằm và ban đêm lúc thần kinh phó giao cảm hoạt động mạnh.

Đau tức vùng thượng vị

Đau tức thượng vị là tình trạng đau thường đi kèm với ợ nóng, đầy hơi, đau ở phần dưới xương sườn ngay khu vực bụng trên.

Khi bị acid trào ngược, các đầu mút sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản sẽ bị kích thích gây đau tức vùng thượng vị, cơ quan cảm ứng đau sẽ phát ra tín hiệu tương tự như đau ngực, dễ gây nhầm lẫn với bệnh tim mạch.

>>> Xem thêm 12 Nguyên Nhân Dẫn Đến Đau Thượng Vị Buồn Nôn Và Cách Điều Trị

Nuốt khó, nuốt đau

Cảm giác thức ăn như đang bị nghẹt ở thực quản hay có đờm ở cổ. Nguyên nhân do acid dạ dày trào ngược lên nhiều và mạnh gây các triệu chứng viêm như phù nề, xung huyết niêm mạc thực quản.

Khàn giọng, đau họng, ho đêm

Do acid trào ngược dẫn đến viêm vùng niêm mạc họng, triệu chứng này dễ bị lầm tưởng với viêm họng, chúng sẽ thường xảy ra vào sáng sớm, có thể hết vào trưa, chiều.

Tiết nhiều nước bọt

Nước bọt tiết nhiều hơn so với mức bình thường để trung hòa acid trào lên thực quản, giảm cảm giác chua.

3. Phân biệt trào ngược bao tử và viêm loét bao tử

Viêm loét bao tử và trào ngược bao tử-thực quản là hai bệnh lý ở đường tiêu hóa khá phổ biến và đều xuất hiện các triệu chứng ợ nóng, ợ chua, ợ hơi, đau thượng vị, đầy bụng khó tiêu… nhưng lại là hai bệnh lý khác nhau.

Tuy nhiên, những trường hợp viêm loét bao tử tá tràng sâu có thể dẫn đến bệnh lý trào ngược bao tử. Chúng ta có thể phân biệt được chúng qua những dấu hiệu khác biệt sau đây:

Triệu chứng đau thượng vị

Đau thượng vị là triệu chứng điển hình của người bị bệnh đau dạ dày. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có các triệu chứng tương tự trào ngược bao tử như ợ hơi, ợ chua, nóng rát thượng vị.

Triệu chứng ợ nóng

Ợ nóng gây nóng rát lan tỏa từ dạ dày lan tới vùng cổ được xem là triệu chứng điển hình của trào ngược bao tử thực quản. Thường đi kèm với ợ hơi, ợ chua, ợ nóng do đó bệnh nhân thường lầm tưởng với bệnh viêm loét dạ dày-tá tràng.

Bên cạnh ợ nóng, nếu có các biểu hiện đặc trưng như: nôn trớ ngay sau khi ăn hoặc khi cúi người, tiết nhiều nước bọt,… thì nguy cơ mắc trào ngược bao tử cao hơn hẳn so với viêm loét.

Sử dụng phương pháp nội soi

Để phân biệt trào ngược bao tử hay viêm loét bao tử chính xác nhất, cần phải nội soi thăm khám từ bác sĩ chuyên khoa nhằm phân biệt chính xác đâu là trào ngược đâu là viêm loét.

Việc phân biệt này là cơ sở để người bệnh thực hiện các nguyên tắc điều trị phù hợp với mỗi bệnh, tránh trường hợp áp dụng biện pháp điều trị của bệnh này cho bệnh khác tránh gây ra tác dụng không mong muốn.

4. Biến chứng được biết tới của trào ngược bao tử

Bệnh trào ngược bao tử hầu như không có biến chứng nghiêm trọng nếu được điều trị đầy đủ, kịp thời. Tuy nhiên, một số biến chứng sẽ xảy ra nếu để bệnh tiến triển nặng.

Các biến chứng của trào ngược bao tử có thể xuất hiện như:

Loét niêm mạc thực quản

Acid dạ dày tràn vào thực quản có thể làm tổn thương lớp niêm mạc thực quản gây viêm thực quản, thậm chí dẫn đến loét. Các vết loét xuất hiện có thể gây đau, khó nuốt và chảy máu.

Cần điều trị bằng các thuốc như ức chế bơm proton (PPI), thuốc đối kháng thụ thể H2 nhằm giảm bớt lượng acid tràn vào thực quản.

Hẹp và sẹo thực quản

Khi niêm mạc thực quản bị thương bởi acid sau đó để lại sẹo, chúng làm tắc nghẽn đường lưu thông của thức ăn xuống dạ dày dẫn đến thức ăn bị tắc nghẽn trong thực quản.

Các mô sẹo hình thành do thực quản bị tổn thương liên tục sau đó lành lại khiến độ rộng của nó ngày càng hẹp dẫn đến khó nuốt.

Các biểu hiện ngoài thực quản

Acid dạ dày trào ngược có thể gây mòn răng do acid tiếp xúc với men răng, các biến chứng như viêm họng – thanh quản, khàn giọng, loét dây thanh, viêm tai giữa, ho kéo dài, viêm phổi hoặc các triệu chứng hen suyễn đều là những biến chứng do tiếp xúc bởi acid dạ dày mang lại.

Sự trào ngược axit mạn tính vô tình lọt vào phổi gây ra những tổn thương vĩnh viễn ở phổi, gây ra giãn phế quản hoặc xơ hóa phổi.

Thực quản Barrett

Đây là tác hại của sự tổn thương liên tục đến lớp lót thực quản, do bệnh trào ngược bao tử thực quản lâu dài. Thực quản Barrett có thể làm giảm các triệu chứng ợ nóng nhưng cũng làm tăng nguy cơ ung thư thực quản do các tế bào bị biến đổi ẩn chứa nguy cơ trở thành tế bào ung thư.

Do đó, những người bệnh bị Barrett thực quản nên được nội soi định kỳ để theo dõi các dấu hiệu cảnh báoban đầu về ung thư dạ dày.

Ung thư thực quản

Có hai loại ung thư thực quản chính là Ung thư biểu mô tuyến và ung thư biểu mô tế bào vảy. Trong đó, yếu tố nguy cơ chính của ung thư thực quản là thực quản Barrett, như đã kể trên.

Theo ước tính cứ 10-20 người có thực quản Barrett thì sẽ có 1 người bị ung thư thực quản khoảng sau 10-20 năm.

5. Nguyên nhân gây ra bệnh trào ngược bao tử

Lạm dụng thuốc Tây

Thuốc giảm đau, kháng sinh hoặc thuốc chống viêm,… có các tác dụng bất lợi có thể gây ảnh hưởng đến dạ dày và đường ruột.

Lạm dụng các loại thuốc này trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý trên đường tiêu hóa, nhất là viêm loét dạ dày và trào ngược bao tử.

Biến chứng bệnh lý dạ dày

Dạ dày có thể bị tổn thương nghiêm trọng do ảnh hưởng từ nhiễm vi khuẩn HP, bệnh viêm loét dạ dày, viêm xung huyết dạ dày hoặc viêm trợt hang vị-dạ dày hoặc…

Do thói quen ăn uống, sinh hoạt không lành mạnh

Các nghiên cứu chỉ ra rằng gần như tất cả các trường hợp mắc bệnh trào ngược bao tử thực quản đều xuất phát từ chế độ ăn uống và làm việc không khoa học.

Chế độ ăn với thức ăn nhanh cho kịp tốc độ công việc hay các món ăn nhiều dầu mỡ, ít rau xanh,… là nguyên nhân kích thích dạ dày hàng đầu.

Căng thẳng, stress

Căng thẳng thần kinh kéo dài gây rối loạn chức năng tiêu hóa, làm thức ăn bị tồn đọng trong dạ dày, lúc này hơi sẽ được sinh ra, làm tăng áp lực lên thành dạ dày, cơ tâm vị mở ra gây trào ngược dạ dày.

Stress còn khiến acid dạ dày bị tiết ra quá nhiều, dạ dày co bóp mạnh cũng khiến cơ tâm vị mở ra gây trào ngược bao tử.

Ngoài các nguyên nhân trên, các yếu tố nguy cơ sau đây cũng góp phần làm tăng khả năng mắc bệnh trào ngược dạ dày: thai kỳ, tăng cân, béo phì, khó tiêu, rối loạn mô liên kết như xơ cứng bì…

6. Điều trị trào ngược bao tử

Trào ngược bao tử là một bệnh mạn tính, ít nguy hiểm nhưng lại ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống của bệnh nhân và làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vậy “trào ngược bao tử” sẽ được điều trị như thế nào?

Có nhiều biện pháp có thể sử dụng để điều trị cho bệnh nhân trào ngược bao tử. Tùy thuộc vào cơ địa của bệnh nhân và tình trạng của bệnh lý mà lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Các biện pháp được sử dụng hiện nay là: điều trị bằng cách thay đổi lối sống, điều trị bằng thuốc, điều trị bằng can thiệp ngoại khoa.

6.1 Thay đổi lối sống

Biện pháp thay đổi lối sống được sử dụng cho bệnh nhân có tình trạng bệnh nhẹ hoặc mới bước vào giai đoạn đầu của bệnh. Trong giai đoạn này chưa cần sự can thiệp của thuốc, bệnh nhân có thể thay đổi lối sống cũng như sinh hoạt hằng ngày để cải thiện tình trạng của bệnh.

Thay đổi lối sống để làm giảm tình trạng tăng acid, và giảm tần số xuất hiện triệu chứng ợ nóng. Bằng cách:

• Duy trì trọng lượng cơ thể, tránh tình trạng tăng cân mất kiểm soát. Lượng mỡ thừa ở bụng sẽ làm tăng áp lực lên thành bụng, làm tăng tiết acid vào thực quản – nguyên nhân chính gây trào ngược bao tử. Nếu bệnh nhân đang trong tình trạng thừa cân thì cần có biện pháp giảm cân theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Tránh mặc quần áo chật. Quần áo chật cũng sẽ một phần tăng áp lực lên thành bụng.
• Lựa chọn thức ăn tốt cho bao tử, tránh thức ăn chua – cay – nóng. Ví dụ: không ăn thực phẩm nhiều dầu mỡ như đồ chiên rán, rượu, hành tỏi, cà phê,… Những thực phẩm này làm trình trạng trào ngược bao tử trở nên tệ hơn.
• Có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, không để có thể rơi vào tình trạng stress, không nằm ngay sau khi ăn, cách ít nhất 2 – 3 tiếng. Nên sử dụng gối cao khi nằm (thông thường cao khoảng 15 – 25 cm là hợp lý)
• Tuyệt đối không sử dụng thuốc lá. Vì thuốc lá làm giảm hoạt động cơ năng của dạ dày.

Đây là biện pháp không cho hiệu quả điều trị cao nhưng là một trong những biện pháp cần được thực hiện nghiêm túc và dù người bệnh đang sử dụng phương thức điều trị nào thì biện pháp này vẫn cần được duy trì để tăng hiệu quả điều trị và hạn chế tái phát của bệnh.

6.2 Điều trị bằng thuốc

Thuốc kháng acid

Là lựa chọn hàng đầu ở bệnh nhân trào ngược bao tử. Thuốc kháng acid hoạt động theo cơ chế trung hòa acid dạ dày nhanh chóng làm giảm nhanh triệu chứng thừa acid dạ dày và giảm triệu chứng trào ngược cấp tính.

Những thuốc kháng acid thường dùng là phosphalugel, maalox,…

Tuy nhiên, không nên lạm dụng thuốc kháng acid vì có thể gây rối loạn chức năng dạ dày, rối loạn pH dạ dày gây tình trạng khó tiêu ở người bệnh.

Thuốc ức chế sản xuất acid dạ dày

Là loại thuốc thường được gọi là thuốc kháng histamin H2, là thuốc hoạt động theo cơ chế ức chế receptor histamin H2 tại các tế bào viền của dạ dày làm giảm  tiết acid trong dạ dày.

Nhóm thuốc này bao gồm các hoạt chất như: ranitidin, famotidin, cimetidin,….

Tuy nhiên, vì tác dụng không mong muốn của nhóm này khá nhiều và đặc biệt là ảnh hưởng đến sinh lý ở nam giới nên hầu như nhóm thuốc này được thay thế bởi nhóm thuốc ức chế bơm proton (PPI)

Thuốc ức chế bơm proton (PPI)

Là nhóm thuốc sử dụng nhiều nhất hiện nay, được chứng minh là có khả năng giảm tiết acid mạnh nhất và ít gây tác dụng phụ nặng nề.

Một số hoạt chất của nhóm thuốc này được sử dụng nhiều hiện nay là: omeprazole, esomeprazole, lansoprazole, pantoprazole,… Đây là nhóm thuốc được chỉ định sử dụng duy trì sau khi cắt cơn cấp tính.

Nhóm thuốc ức chế bơm proton cũng được lựa chọn cho trào ngược bao tử thai kỳ. Đã có chứng minh lâm sàng an toàn khi sử dụng PPI ở phụ nữ có thai.

6.3 Điều trị bằng can thiệp ngoại khoa

Trào ngược dạ dày sẽ được chỉ định điều trị bằng cách can thiệp ngoại khoa nếu chỉ định thuốc không có hiệu quả hoặc ở bệnh nhân không thể sử dụng thuốc lâu dài. Các thủ thuật xâm lấn ngoại khoa được áp dụng cho bệnh nhân hiện nay là:

Phẫu thuật đáy bao vị Nissen (Nissen fundoplication)

Là loại phẫu thuật để phục hồi chức năng của các cơ vòng thực quản dưới (van giữa dạ dày và thực quản) bằng cách tạo ra một “van chức năng” mới bao xung quanh dạ dày và thực quản – ngăn ngừa trào ngược acid từ dạ dày vào thực quản.

Phẫu thuật dạ dày EndoCinch endoluminal gastroplication

Là biện pháp phẫu thuật sử dụng dụng cụ như một chiếc máy may thu nhỏ để tạo ra hệ thống các mũi khâu trong dạ dày gần cơ thắt cơ đã suy yếu tạo thành một hàng rào ngăn chặn acid từ dạ dày vào thực quản.

Tuy nhiên, biện pháp phẫu thuật này không còn được sử dụng vì tỷ lệ thành công lâu dài không mang lại hiệu quả như mong đợi.

Phẫu thuật tạo mô sẹo trong thực quản (Thủ thuật Stretta)

Là biện pháp sử dụng ống nội soi từ miệng vào bên trong thực quản, cuối ống nội soi sẽ gắn một điện cực để đốt nóng các mô và tạo thành các vết sẹo nhỏ trong thực quản. Các mô sẹo này sẽ ngăn cản các dây thần kinh phản ứng với acid trào ngược từ dạ dày vào thực quản.

Đây là biện pháp được sử dụng nhiều nhất hiện nay vì tính hiện đại, hiệu quả cao trong việc loại bỏ các triệu chứng của trào ngược bao tử và chi phí thấp hơn các biện pháp xâm lấn ngoại khoa còn lại.

>>> Xem thêm Trào ngược dạ dày kiêng gì ? Khuyến cáo của chuyên gia cho GERD

Trên đây là các những thông tin cần thiết về triệu chứng bệnh và các điều trị bệnh lý trào ngược bao tử. Tuy đây là một bệnh lý không quá nguy hiểm và các biến chứng nặng nề thường ít xảy ra nhưng vẫn gây ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Mong rằng những kiến thức mà Scurma Fizzy mang đến có thể giúp cho các bệnh nhân có được cho mình cách thay đổi lối sống và biết cách sử dụng thuốc tối ưu nhất.

Thông qua HOTLINE 18006091 đừng ngần ngại hãy liên hệ với chúng tôi, để được tư vấn và chăm sóc sức khỏe hoàn toàn miễn phí, và đừng quên theo dõi chúng tôi để xem được nhiều bài viết chia sẻ từ các chuyên gia và bác sĩ giàu kinh nghiệm trong điều trị các bệnh dạ dày.

Scurma Fizzy là lựa chọn đơn giản mà lại rất giá cả rất vừa phải giúp bạn có một dạ dày khỏe mạnh.

Tìm hiểu thêm về sản phẩm Scurma hỗ trợ điều trị bệnh dạ dày đã được đánh giá hiệu quả ngay tại đây