Trào Ngược Dạ Dày Dấu Hiệu Là Gì, Nguyên Do, Hướng Điều Trị

Trào ngược dạ dày (GERD) đã và đang trở thành căn bệnh phổ  biến trong xã hội, tại Việt Nam có tới gần 7 triệu người mắc bệnh. Trào ngược dạ dày dấu hiệu như thế nào là câu hỏi nhiều người đặt ra vì các triệu chứng của GERD không đặc trưng, dễ nhầm lẫn với các bệnh khác. Bài viết dưới đây ngoài cung cấp cho bạn trào ngược dạ dày dấu hiệu là gì còn trả lời các câu hỏi thường gặp về bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

1. Trào ngược dạ dày là gì ?

Trào ngược dạ dày xảy ra khi hỗn hợp thức ăn và dịch vị trong dạ dày trào ngược lên thực quản hoặc miệng gây ra cảm giác nóng rát khó chịu ở cổ họng hoặc có thể gây mất ngủ, ảnh hưởng đến tinh thần và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vậy trào ngược dạ dày dấu hiệu là gì? Cùng Scurma Fizzy tìm hiểu những thông tin bổ ích về bệnh này nhé.

>>> Xem thêm: Trẻ Sơ Sinh Bị Trào Ngược Dạ Dày Thực Quản Và Những Lưu Ý

2. Căn nguyên của trào ngược dạ dày

Thức ăn từ miệng di chuyển xuống tới dạ dày thông qua thực quản. Tại vị trí cuối cùng của thực quản có một cơ gọi là cơ vòng thực quản (LES), cơ này mở ra cho thức ăn đi qua xuống dạ dày và đóng lại ngay sau đó ngăn các chất từ dạ dày trào ngược trở lại thực quản.

Khi LES bị suy yếu, không thắt chặt hoặc đóng lại đúng cách khiến các chất trong dạ dày trào ngược lên thực quản. Trào ngược dạ dày dấu hiệu tăng lên khi ăn no, cúi người, trong đồ ăn có chứa nhiều dầu mỡ hay đồ uống có ga.

Ngoài ra việc hút thuốc lá tiếp xúc với khói thuốc từ những người xung quanh; thừa cân béo phì làm tăng áp lực lên thực quản; ảnh hưởng của thai kỳ; sử dụng thuốc chống viêm phi steroid, thuốc giảm đau… cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

• Nguyên nhân tại dạ dày

Viêm loét dạ dày tá tràng tạo ra những vết loét tại niêm mạc dạ dày gây đau đớn và khiến thức ăn xuống dạ dày khó tiêu hóa, thời gian tiêu hóa lâu. Thức ăn vào dạ dày gặp acid sẽ lên men sinh ra khí tạo áp lực lên cơ vòng thực quản khiến cơ không đóng chặt được, từ đó gây trào ngược dạ dày.

• Do yếu tố bẩm sinh

Nhiều trường hợp bệnh nhân bị dị tật đường tiêu hóa hoặc cơ vòng thực quản yếu hơn bình thường. Điều này cũng gây ra GERD và quá trình điều trị sẽ phức tạp hay kéo dài hơn.

• Sử dụng thuốc tây sai cách

Việc sử dụng lâu dài hoặc lạm dụng thuốc giảm đau, một số loại thuốc điều trị cao huyết áp cũng là nguyên nhân gây trào ngược dạ dày.

Ngoài ra còn có các nguyên nhân như thừa cân béo phì, ăn uống thiếu khoa học, căng thẳng stress kéo dài cũng ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, làm gia tăng hiện tượng mắc phải trào ngược dạ dày bệnh lý.

3. Trào ngược dạ dày dấu hiệu có những gì?

Trào ngược dạ dày dấu hiệu dễ nhầm lẫn với các bệnh khác, để kết luận chính xác và có cách điều trị hợp lý bạn cần đến cơ sở y tế để khám và làm xét nghiệm, gặp bác sĩ có chuyên môn để có lời khuyên tốt nhất. Thường gặp nhất phải kể tới các biểu hiện ngay dưới đây

• Ợ chua, ợ nóng

Ở trạng thái bình thường, ợ chua và ợ nóng cũng có thể xảy ra. Khi hiện tượng này xuất hiện nhiều hơn 1 lần trong tuần và kéo dài hơn 2 tuần nó có thể là dấu hiệu của trào ngược dạ dày. Trào ngược dạ dày gây cảm giác nóng rát khó chịu ở ngực và lan dần lên cổ, nặng hơn sẽ gây tức ngực khó thở, khi xảy ra vào ban đêm, ợ chua và ợ nóng ảnh hưởng tới giấc ngủ của bạn.

• Buồn nôn, ói mửa

Đây là dấu hiệu rất nguy hiểm, thường xảy ra khi bệnh đã trở nặng. Đặc biệt khi phát hiện chất nôn có màu vàng hoặc xanh hay nhìn giống bã cà phê bạn cần gặp bác sĩ để có hướng xử lý kịp thời.

• Đắng miệng

Do các yếu tố bệnh lí, môn vị (cơ nằm cuối dạ dày ngăn cách giữa dạ dày và ruột non) mở ra không đúng cách khiến dịch mật trào lên dạ dày, sau đó trào ngược lên thực quản và lên miệng khiến bạn cảm thấy vị đắng.

• Khó nuốt

Ảnh hưởng của acid dạ dày lên thực quản lâu ngày có thể tạo ra các mô sẹo gây hẹp thực quản.

• Đau bụng

Thường đau ở vùng thượng vị do acid dạ dày tiếp xúc với niêm mạc thực quản. Hoặc do khi nguyên nhân của GERD là do đau dạ dày cũng xảy ra hiện tượng đau bụng.

• Các triệu chứng về hô hấp

Khi acid dạ dày trào ngược và xâm nhập vào phổi gây tổn thương phổi và đường dẫn khí gây hiện tượng ho, khó thở, hen suyễn,…

3.1 Đặc điểm trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh

Ở trẻ sơ sinh, trào ngược xảy ra liên tục vào những năm đầu đời do cơ vòng thực quản của trẻ phát triển chưa hoàn toàn, độ dài thực quản ngắn.

Khoảng hai phần ba trẻ 4 tháng tuổi có các triệu chứng của GERD. Có đến tận 10 phần trăm số trẻ sơ sinh 1 tuổi bị ảnh hưởng bởi vấn đề này.

Hiện tượng nôn trớ ở trẻ đôi khi là bình thường nhưng nếu điều này xảy ra thường xuyên có thể đó là ảnh hưởng của GERD.

Các dấu hiệu và triệu chứng tiềm ẩn khác của trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh bao gồm:

• Từ chối ăn
• Khó nuốt
• Nôn mửa hoặc nghẹt thở
• Ợ ướt hoặc nấc cụt
• Trong hoặc sau khi được cho ăn, trẻ cảm thấy khó chịu
• Trong hoặc sau khi được cho ăn, trẻ có biểu hiện cong lưng
• Giảm cân hoặc phát triển kém
• Ho tái phát hoặc viêm phổi
• Khó ngủ

Để chắc chắn về tình trạng sức khỏe của trẻ bạn cần gặp bác sĩ để được khám và tư vấn cụ thể.

3.2 GERD và ảnh hưởng của thai kỳ

Mang thai có thể làm tăng khả năng bị trào ngược acid. Nếu bạn bị GERD trước khi mang thai, các triệu chứng có thể trở nên tồi tệ hơn.

Sự thay đổi nội tiết  khi mang thai có thể khiến các cơ trong thực quản giãn ra thường xuyên hơn. Thai nhi đang lớn cũng có thể gây áp lực lên dạ dày, điều này có thể làm tăng nguy cơ acid dạ dày xâm nhập vào thực quản.

Điều trị trào ngược acid dạ dày cho người mang thai cần có chỉ định của bác sĩ vì nhiều loại thuốc có ảnh hưởng xấu tới thai nhi.

>>> Xem thêm: Trào Ngược Dạ Dày Thực Quản Khi Mang Thai Có Nguy Hiểm Không?

4. Trào ngược dạ dày có dấu hiệu nguy hiểm không ?

Phần lớn các trường hợp GERD có thể kiểm soát được. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, GERD có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.

• Barrett thực quản

Các trường hợp nghiêm trọng của GERD có thể dẫn đến tình trạng gọi là Barrett thực quản. Barrett thực quản làm tăng nguy cơ mắc ung thư biểu mô tuyến thực quản do thực quản bị tổn thương. GERD nặng và mãn tính, béo phì, hút thuốc lá và ăn nhiều thức ăn và đồ uống gây ra GERD là những yếu tố  làm tăng tỷ lệ mắc Barrett thực quản.

Theo HCUP , 4,2% số ca nhập viện GERD liên quan đến rối loạn thực quản vào năm 2005. Các trường hợp khó nuốt đã tăng 264% từ năm 1998 đến 2005. Ung thư biểu mô tuyến thực quản tăng 195 phần trăm. 94% là con số mà tỷ lệ gia tăng viêm thực quản đang chiếm giữ.

• GERD có thể là mối nguy dẫn tới bệnh hen suyễn

Hiện tượng trào ngược acid dạ dày làm tổn thương thực quản và đường dẫn khí đến phổi, điều này có thể dẫn đến khó thở và ho dai dẳng.

Việc tiếp xúc thường xuyên với acid có thể làm cho phổi nhạy cảm hơn với các chất kích thích như bụi, phấn hoa,…Đây là những yếu tố gây ra bệnh hen suyễn.

Ngoài ra, hiện tượng trào ngược acid có thể kích hoạt các phản xạ thần kinh. Nhằm ngăn chặn acid xâm nhập vào phổi, phản xạ này khiến cho đường thở thắt chặt hơn. Việc thu hẹp đường thở cũng dẫn đến các triệu chứng biểu hiện giống hệt như hen suyễn, gồm có khò khè khi thở, thở khó khăn.

• Viêm thực quản ăn mòn

Acid gây kích ứng và tổn thương thực quản theo thời gian, tạo ra tình trạng viêm thực quản ăn mòn. Một số trường hợp có tình trạng chảy máu, điều này có thể được nhìn thấy khi phân có màu sẫm, hoặc trong chất nôn có máu hay giống như bã cà phê.

Vết loét trong thực quản có thể gây chảy máu lâu dài, gây thiếu máu do thiếu sắt. Đây là một tình trạng nghiêm trọng cần chữa trị ngay lập tức nếu không sẽ ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe.

• Hẹp thực quản 

Do ảnh hưởng của GERD hình thành các mô sẹo ở thực quản. Mô sẹo có thể khiến thực quản trở nên quá hẹp, điều này làm cho việc nuốt khó khăn và đau đớn.

• Bệnh răng miệng

Răng không bị ảnh hưởng bởi các acid trong thức ăn do nước bọt có khả năng trung hòa. Khi bị GERD, lượng acid trong dạ dày trào ngược vượt quá khả năng trung hòa của nước bọt, ảnh hưởng tới men răng và các thành phần trong răng làm cho răng bị xỉn màu, đau nhức do acid tấn công vào tủy của răng.

Trong những thành phần trào ngược lên thực quản có thức ăn đang trong quá trình tiêu hóa có mùi khó chịu, điều này khiến miệng và hơi thở của chúng ta có mùi hôi ảnh hưởng tới tâm lý do tự ti, ngại giao tiếp.

Điều này ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh và những mối quan hệ xung quanh, ngoài ra còn ảnh hưởng tới những người xung quanh.

5. Bệnh trào ngược dạ dày có chữa khỏi được không?

GERD hoàn toàn có thể chữa khỏi được khi có hướng điều trị chính xác kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh.

5.1 Chẩn đoán 

Khi phát hiện các trào ngược dạ dày dấu hiệu, bạn cần đến ngay bệnh viện hoặc phòng khám để được làm xét nghiệm và chẩn đoán, các xét nghiệm thường gặp có thể là:

• Nuốt bari

Sau khi uống dung dịch bari, hình ảnh X-quang được sử dụng để kiểm tra đường tiêu hóa trên phát hiện các vết loét.

• Nội soi trên

Sử dụng một ống sợi quang được luồn vào thực quản để kiểm tra và lấy mẫu mô làm sinh thiết (nếu cần).

• Áp kế thực quản

Một ống mềm được luồn vào thực quản để đo các cơn co thắt nhịp nhàng khi nuốt.

• Theo dõi độ pH thực quản

Đây là cách đo nồng độ acid tại thực quản dưới trong 24h.

Ngoài ra, bác sĩ cũng kết hợp những thông tin bệnh sử và những câu hỏi về thói quen sinh hoạt, ăn uống để đưa ra kết luận chính xác nhất.

5.2 Cách điều trị trào ngược dạ dày

5.2.1 Điều trị bằng thuốc tây

• Thuốc kháng acid

Phương pháp điều trị đầu tiên cho GERD thường là thuốc kháng acid. Các loại thuốc này có tác dụng nhanh chóng làm giảm tác dụng của acid trong dạ dày, có thể làm giảm các triệu chứng nhưng không điều trị được nguyên nhân của bệnh.

• Thuốc chẹn thụ thể histamin H2

Thuốc chẹn H2 được thiết kế để giảm lượng acid mà dạ dày tạo ra.Có thể dùng kết hợp với thuốc kháng acid để đạt hiệu quả cao nhất. 

• Thuốc ức chế bơm proton (PPI)

Những thuốc này có tác dụng nhanh và mạnh hơn thuốc chẹn H2 để giảm acid trong dạ dày nên thường được sử dụng để giảm triệu chứng của GERD. 

5.2.2 Điều trị bằng các thuốc nguồn gốc thiên nhiên

5.2.2.1 Nghệ

Củ nghệ từ lâu đã được biết đến là một loại thuốc trị được rất nhiều bệnh trong đó có các bệnh về dạ dày và đường tiêu hóa.

Theo một Nghiên cứu năm 2007, trào ngược axit và bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể do viêm và căng thẳng  gây ra. Nghiên cứu cho thấy GERD nên được điều trị bằng chất chống oxy hóa và thuốc chống viêm.

Củ nghệ và curcumin có trong nó đều được cho là có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm. Do đó, nghệ có thể làm giảm GERD.

5.2.2.2 Gừng

Gừng rất giàu chất chống oxy hóa và có ứng dụng cao trong việc điều trị bệnh trong đó có các bệnh dạ dày và đường tiêu hóa. Các hợp chất phenolic có trong gừng làm giảm kích ứng đường tiêu hóa và giảm co thắt dạ dày.

Điều này có nghĩa là gừng có thể làm giảm tiết acid  và ngăn acid trào ngược lên thực quản. Cụ thể:

• Chỉ với một lượng gừng rất nhỏ có thể làm giảm kích ứng đường tiêu hóa.
• Gừng có thể làm giảm khả năng acid sc trào ngược lên thực quản.
• Gừng cũng có thể giúp giảm viêm, việc này có thể làm giảm các triệu chứng của trào ngược axit.

>>> Xem thêm: Top 10 Mẹo Chữa Trào Ngược Dạ Dày Nhanh Chóng Và Hiệu Quả Nhất.

5.2.3 Phẫu thuật

Sau khi thay đổi chế độ sinh hoạt và điều trị bằng thuốc nhưng các triệu chứng vẫn không giảm. Để tránh việc dùng thuốc lâu và điều trị dứt điểm, hạn chế những tổn thương cho dạ dày thực quản, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật. 

Ở hầu hết những người bị GERD, sau khi phẫu thuật các triệu chứng giảm hoặc được loại bỏ hoàn toàn.

Ưu điểm :

• Tránh việc sử dụng thuốc lâu dài và các tác dụng không mong muốn của thuốc
• Giúp ngăn ngừa các biến chứng của GERD

Nhược điểm :

• Cần có thời gian hồi phục
• Chi phí phẫu thuật thường  cao hơn các phương pháp khác

Với những người bị bệnh về gan hoặc thận, rối loạn đông máu, thừa cân béo phì thì việc phẫu thuật cần xem xét thật kĩ thông qua các xét nghiệm và chẩn đoán của bác sĩ.

6. Chế độ sinh hoạt khi có dấu hiệu trào ngược dạ dày

Chế độ sinh hoạt là yếu tố rất quan trọng trong cải thiện trào ngược dạ dày dấu hiệu. Bạn sẽ thấy những chuyển biến tích cực về sức khỏe của mình sau một thời gian thay đổi cách sống lành mạnh khoa học hơn, không chỉ trào ngược dạ dày mà cả những bệnh lý khác cũng giảm đi đáng kể.

Dưới đây là một số gợi ý về chế độ sinh hoạt cho người bị GERD

6.1 Sử dụng gối nêm khi ngủ có dấu hiệu buồn nôn trào ngược dạ dày

Trào ngược dạ dày thường xảy ra vào ban đêm ảnh hưởng nghiêm trọng tới giấc ngủ của bạn, để cải thiện tình trạng này bạn có thể sử dụng gối nêm hoặc dùng giường điều chỉnh được để nâng phần thân từ eo trở lên cao hơn người.

Giấc ngủ rất quan trọng không chỉ trong việc điều trị trào ngược dạ dày mà còn giúp bạn có sức khỏe tốt hơn.

6.2 Thay đổi thói quen ăn uống

 Để trào ngược dạ dày dấu hiệu giảm thì việc thay đổi thói quen ăn uống là rất quan trọng.

• Không ăn quá no, chia 3 bữa chính thành nhiều bữa nhỏ trong ngày
• Ăn chậm, nhai kỹ
• Nên ăn bữa cuối cùng trước khi ngủ 3 tiếng
• Không nằm ngay sau khi ăn
• Ăn những thực phẩm chứa nhiều acid như trái cây họ cam quýt, đồ chua, đồ muối không tốt cho người bị GERD
  

  Thay đổi chế độ ăn uống khoa học

6.3 Kiểm soát cân nặng

Thừa cân và béo phì là nguyên nhân khiến GERD chuyển biến xấu hơn, việc kiểm soát cân nặng của bạn không chỉ ngăn các triệu chứng của GERD mà còn rất hữu ích cho việc cải thiện sức khỏe của bạn.

Để kiểm soát cân nặng bạn cần kết hợp chế độ ăn lành mạnh  và tập thể dục đều đặn, ngoài ra các yếu tố về tâm lý hay thời gian nghỉ ngơi làm việc cũng ảnh hưởng trực tiếp tới cân nặng của bạn.

6.4 Hạn chế tối đa thuốc lá, rượu bia và các chất kích thích

Các nghiên cứu cho thấy thuốc lá rượu bia và các chất kích thích chính là các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh trào ngược thực quản. Đặc biệt là ảnh hưởng của khói thuốc, ngoài việc gây hại cho chính bản thân bạn, khói thuốc còn ảnh hưởng tới những người xung quanh. Xem những tác hại của thuốc lá tại đây.

7. Lời khuyên từ chuyên gia

Trào ngược dạ dày dấu hiệu không điển hình dễ nhầm lẫn với các bệnh khác do đó để xác định chính xác nguyên nhân bạn cần đến cơ sở y tế định kỳ, theo dõi tình trạng sức khỏe tổng quát và có cách điều trị kịp thời khi bệnh chưa quá nghiêm trọng. Ngoài ra việc duy trì cân nặng, lối sống khoa học cũng rất cần thiết để có một sức khỏe tốt và hệ miễn dịch khỏe mạnh.

Trên đây là những chia sẻ về bệnh trào ngược dạ dày và trào ngược dạ dày dấu hiệu. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan tới trào ngược dạ dày hay các bệnh về dạ dày xin hãy liên hệ với chúng tôi qua HOTLINE 1800.6091 để được đội ngũ chuyên gia, y bác sĩ của Scurma Fizzy tư vấn miễn phí nhé.