Ăn không tiêu đầy bụng khó thở – 6 điều cần biết

Hệ tiêu hóa có vai trò chuyển hóa thức ăn tạo thành chất dinh dưỡng cho cơ thể. Ngày nay, các tình trạng rối loạn tiêu hóa, các bệnh lý trên hệ tiêu hóa diễn ra rất phổ biến. Trong đó, có tình trạng, bệnh lý ăn không tiêu đầy bụng khó thở. Tình trạng này dễ gặp phải trên mọi đối tượng khác nhau kể cả người già, người trẻ hay trẻ nhỏ. Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ cung cấp cho các bạn thông tin toàn cảnh về ăn không tiêu đầy bụng khó thở – 6 điều cần biết. 

1.Ăn không tiêu đầy bụng khó thở là gì?

Ăn không tiêu đầy bụng khó thở là các biểu hiện khác nhau trong một bệnh lý trên đường tiêu hóa.

Thức ăn được đưa vào cơ thể qua miệng sẽ được trải qua một chuỗi các giai đoạn tiêu hóa tiếp nối nhau ở thực quản, dạ dày và ruột. Các quá trình tiêu hóa diễn ra tiếp nối nhau và có quan hệ mật thiết với nhau. Khi sự rối loạn tiêu hóa xảy ra ở bất kì cơ quan nào sẽ là nguyên nhân dẫn đến sự ứ tích thức ăn gây ra hiện tượng ăn không tiêu, đầy bụng. Đồng thời, thức ăn bị ứ lại còn có nguy cơ bị các vi khuẩn, nấm men lên men tạo thành hơi. 

Lượng thức ăn, hơi trong đường ống tiêu hóa quá lớn làm giãn căng dạ dày. Từ đó, nó làm gia tăng áp lực của dạ dày lên các cơ hoành – cơ có vai trò trong quá trình tạo nhịp thở dẫn đến tình trạng khó thở. 

2.Nguyên nhân gây ăn không tiêu đầy bụng khó thở

Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau có thể gây lên tình trạng ăn không tiêu đầy bụng khó thở. Có những nguyên nhân xuất phát từ chế độ ăn và sinh hoạt của bệnh nhân nhưng cũng có cả những nguyên nhân xuất phát từ chính cơ thể người bệnh. Dưới đây, chúng tôi đã tổng hợp ra một số nguyên nhân chính thường gặp dẫn đến tình trạng này. 

2.1.Chế độ ăn

– Ăn quá nhiều thức ăn gây khó khăn cho quá trình tiêu hóa: 

Các thực phẩm như tinh bột, rau xanh, dầu mỡ…là những thực phẩm ít khi vắng mặt trong các bữa ăn của chúng ta. Các thực phẩm này sẽ cung cấp chất dinh dưỡng và năng lượng cho cơ thể. Tuy nhiên, chúng lại cần được tiêu hóa, co bóp, nhào trộn với nhiều enzym tiêu hóa hơn do đó nếu bạn sử dụng chúng với một lượng quá lớn có thể gặp phải tình trạng khó tiêu, đầy bụng.

– Ăn quá nhanh:

Thói quen ăn thiếu khoa học này sẽ dẫn đến tình trạng đầy bụng, khó thở. Khi ăn quá nhanh, thức ăn chưa trải qua quá trình tiêu hóa ở miệng đã được đưa xuống dạ dày nên làm gia tăng áp lực tiêu hóa lên dạ dày. Đồng thời, thức ăn được đưa xuống dạ dày liên tục trong khi lượng thức ăn cũ vẫn còn chưa được tiêu hóa hết từ đó sẽ dẫn đến tình trạng đầy bụng, khó tiêu. 

– Ăn quá no: là tình trạng lượng thức ăn bạn đưa vào cơ thể quá lớn, vượt qua ngưỡng chứa, tiêu hóa của dạ dày

– Nằm sau khi ăn no: sau khi ăn xong nhiều người cảm thấy uể oải, muốn đi nằm nghỉ ngay. Thói quen này không tốt cho hệ tiêu hóa do nó sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của nhu động ruột, thức ăn dễ bị dồn ứ lại.

2.2.Thói quen sinh hoạt

Thói quen ít vận động:

Trong thời đại công nghệ số phát triển như hiện nay, có rất nhiều người đặc biệt là các bạn trẻ dành cả tiếng đồng hồ để lướt web, xem phim, chơi game…trên điện thoại. Thói quen lười vận động này sẽ gây ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa của cơ thể. Ở những người vận động, tập luyện thể thao thường xuyên, họ không chỉ có sức khỏe tốt, sức đề kháng cao mà chức năng tiêu hóa cũng diễn ra rất trơn tru, điều hòa. Ngược lại, ở những người lười vận động, hoạt động của các cơ quan kể cả hệ tiêu hóa sẽ bị trì trệ lại.

2.3.Stress

Stress là vấn đề tâm lý thường gặp trên nhiều đối tượng khác nhau. Khi bị stress, nhu động ruột sẽ bị rối loạn, các cơ trơn tiêu hóa thường bị co thắt lại tạo nên cảm giác đau bụng mà bạn cảm nhận thấy. Tình trạng stress diễn ra thường xuyên sẽ là căn nguyên gây ra đầy bụng, khó tiêu.

2.4.Kháng sinh

Các kháng sinh là những thuốc được chỉ định trong các trường hợp nhiễm khuẩn trong cơ thể. Trong đó, có nhiều nhóm kháng sinh có phổ cả trên các lợi khuẩn đường ruột từ đó khi sử dụng chúng sẽ gia tăng khả năng mất cân bằng hệ khuẩn ruột gây rối loạn tiêu hóa, ăn không tiêu đầy bụng khó tiêu.

Hiện nay, tình trạng sử dụng kháng sinh không theo chỉ định, lạm dụng xảy ra rất phổ biến khiến nguy cơ bị đầy bụng, khó tiêu do sử dụng kháng sinh cũng tăng lên. 

2.5.Thiếu enzym tiêu hóa

Một số người, hệ tiêu hóa của họ thiếu hụt một số enzym chuyển hóa thức ăn như enzym chuyển hóa đường, gluten…Do vậy, khi họ sử dụng các thực phẩm chứa các chất dinh dưỡng này thì tình trạng không tiêu, đầy bụng sẽ xảy ra.

2.6.Các nguyên nhân gây tổn thương niêm mạc dạ dày

Niêm mạc dạ dày có vai trò bài tiết dịch acid, các enzym tiêu hóa nên khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương thì chức năng tiêu hóa của dạ dày cũng không được thực hiện tốt, thức ăn dễ bị ứ trệ lại, bị lên men bởi nấm, vi khuẩn sinh ra một lượng hơi lớn. Chính vì vậy, tình trạng ăn không tiêu đầy bụng khó thở sẽ xảy ra. 

Các nguyên nhân gây tổn thương niêm mạc dạ dày có thể kể đến như:

– Chế độ ăn: nhiều đồ ăn cay, chua, nóng…

– Stress

– Lạm dụng thuốc giảm đau: NSAIDs

– Sử dụng rượu bia, hút thuốc lá

– Vi khuẩn Hp

2.7.Bệnh lý tiêu hóa

– Bệnh rối loạn tiêu hóa: trong bệnh này lý này sự tiêu hóa thức ăn sẽ bị rối loạn, người bệnh gặp phải các tình trạng khó tiêu, tiêu chảy hay táo bón.

– Các bệnh lý dạ dày: viêm dạ dày, xung huyết dạ dày, viêm hang vị…Trong các bệnh lý này, lớp niêm mạc dạ dày bị tổn thương nghiêm trọng nên chức năng tiêu hóa thức ăn bị giảm sút dẫn đến tình trạng khó tiêu.

– Hội chứng ruột kích thích: đây là bệnh lý mà các cơ trơn ruột ở đại tràng bị co thắt lại từ đó có thể gây ra đầy bụng, chậm tiêu. 

2.8.Vi khuẩn

Các vi khuẩn gây bệnh như vi khuẩn Hp, E. Coli… có thể gây ra tình trạng rối loạn tiêu hóa, nhu động ruột. 

>>>> Xem thêm: Sự Thật Về Chứng Ăn Không Tiêu Mà Bạn Có Thể Không Ngờ Tới

3.Triệu chứng của ăn không tiêu đầy bụng khó thở

Trong tình trạng ăn không tiêu đầy bụng khó thở, bệnh nhân sẽ gặp phải rất nhiều các triệu chứng khác nhau. Các triệu chứng xảy ra với mức độ và tần suất phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Một số triệu chứng điển hình người bệnh thường gặp phải trên lâm sàng phải kể đến:

3.1.Đau thượng vị

Việc dồn ứ thức ăn trong dạ dày, ruột sẽ khiến các ống tiêu hóa bị giãn căng gây đau. Bệnh nhân sẽ cảm thấy đau nhiều vùng thượng vị, các cơn đau có thể lan lên trên ngực và ra sau lưng. Một số bệnh nhân có thể sẽ nhầm lẫn khi các cơn đau này lan lên ngực với các cơn đau trong một số bệnh lý tim mạch. 

Một số trường hợp bệnh nhân có thể cảm nhận thấy các cơn đau quặn từng cơn vùng bụng do sự co thắt chặt lại của các cơ trơn tiêu hóa. 

3.2.Khó thở

Cơ hoành là khối cơ có vai trò phân chia các tạng trong cơ thể thành hai vùng: vùng trên cơ hoành và vùng dưới cơ hoành. Vùng trên cơ hoành có tim và phổi, vùng dưới cơ thể gồm các tạng còn lại, trong đó có dạ dày. Cơ hoành sẽ giúp cố định các tạng này ở các vị trí tương đối trong cơ thể. Bên cạnh đó, nó cũng là một nhân tố tham gia vào quá trình tạo nhịp thở cùng với phổi, xương thông qua động tác nâng lên – hạ xuống. 

Khi dạ dày chứa đầy thức ăn và hơi, nó có xu hướng nhô lên cao hơn, chèn ép vào các cơ hoành. Do đó, cơ hoành không thể thực hiện tốt vai trò của mình, nhịp thở khó tạo ra khiến cho người bệnh cảm thấy khó thở, hơi bị bí tắc, không thoát ra được. 

3.3.Nôn

Nôn là một phản xạ bảo vệ chính cơ thể. Sự tác động của lượng lớn thức ăn lên thành ống tiêu hóa sẽ kích thích vào các sợi dây thần kinh ở đây. Chúng sẽ dẫn truyền tín hiệu về để phát động phản xạ đáp ứng nôn. Nôn sẽ giúp giảm bớt lượng thức ăn trong cơ thể từ đó bệnh nhân sẽ cảm thấy nhẹ nhàng, dễ chịu hơn. Tuy nhiên, nôn quá nhiều có thể khiến sự thiếu hụt nước và các chất điện giải, nguy cơ tụt huyết áp, suy tuần hoàn. 

3.4.Ợ hơi, xì hơi

Động tác xì hơi hay ợ hơi sẽ giúp giải phóng bớt lượng hơi được sinh ra trong lòng dạ dày. Hơi ợ ra hay xì ra thường gây ra tiếng và mùi khó chịu nên thường khiến bệnh nhân cảm thấy thiếu tự tin trong cuộc sống và công việc.

3.5.Tiêu chảy hoặc táo bón

Thức ăn không được tiêu hóa sẽ gây hút nhiều nước vào trong lòng ống tiêu hóa nên dễ gây tiêu chảy, phân lỏng trên người bệnh. Tiêu chảy diễn ra kéo dài cũng làm tăng nguy cơ mất nước và điện giải nghiêm trọng.

Bên cạnh đó, một số trường hợp bệnh nhân lại gặp cả tình trạng táo bón. Ví dụ như trường hợp bệnh nhân ăn quá nhiều đồ ăn chứa hàm lượng chất xơ cao như rau xanh, trái cây…khiến cho lượng chất xơ khô rắn bị ứ tích lại ở đại tràng, không thể được tống ra ngoài theo phân. 

4.Đối tượng dễ bị ăn không tiêu đầy bụng khó thở

4.1.Trẻ em, trẻ sơ sinh

Trẻ em đặc biệt là trẻ sơ sinh rất dễ gặp phải tình trạng này trên hệ tiêu hóa. Nguyên nhân chính gây ra là do hệ tiêu hóa của trẻ còn chưa hoàn thiện, ở nhiều trẻ còn thiếu enzym tiêu hóa lactose và một số enzym khác. 

Ở trẻ sơ sinh, trẻ nhận gián tiếp chất dinh dưỡng từ sữa mẹ nên chịu nhiều ảnh hưởng từ chế độ ăn của mẹ. Đồng thời trẻ sơ sinh thường nằm nhiều một chỗ nên chướng bụng, đầy hơi dễ xảy ra.

4.2.Người cao tuổi

Ở người cao tuổi, chức năng của các hệ cơ quan trong cơ thể suy giảm trong đó có cả hệ tiêu hóa. Chế độ ăn của người già không cân đối hay do họ ít vận động hơn cũng sẽ là nguy cơ gia tăng tình trạng này. 

4.3.Người mắc bệnh lý tiêu hóa

Những người mắc các bệnh lý tiêu hóa sẽ có nguy cơ cao gặp phải tình trạng này do bản thân chức năng hệ tiêu hóa của họ khó đảm bảo được nhiệm vụ tiêu hóa thức ăn. 

5.Điều trị ăn không tiêu đầy bụng khó thở

5.1.Sử dụng thuốc chữa ăn không tiêu đầy bụng khó thở

Thuốc tây cần được sử dụng khi bệnh đã tiến triển nặng, gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

5.1.1.Thuốc giảm đau thượng vị

Simethicon, kremil – S… có vai trò phá vỡ các bóng khí trong lòng ống tiêu hóa từ đó sẽ giảm nhanh tình trạng đầy hơi, chướng bụng. 

>>>>> Đọc thêm: Bụng Khó Tiêu Có Những Biện Pháp Nào Để Chữa Trị

 

5.1.2.Thuốc điều chỉnh acid dạ dày

Nhóm thuốc này sẽ được chỉ định trong các trường hợp bệnh nhân có nguy cơ cao bị tổn thương niêm mạc dạ dày.

Các nhóm thuốc chính có thể kể đến như:

– Antacid: maalox, nhôm hydroxit, natri bicarbonat…

– Kháng H2: cimetidin, ranitidin…

– Chẹn bơm proton: omeprazol, lansoprazol…

5.1.3.Thuốc điều hòa nhu động ruột

Các thuốc này sẽ giúp tăng cường sự hoạt động của nhu động ruột, giảm sự co thắt quá mức của các cơ tiêu hóa. 

Một số loại thuốc có công dụng tăng cường điều hòa nhu động ruột thường được chỉ định như:

– Metoclopramid

– Domperidon

– Cisaprid

5.1.4.Men vi sinh, men tiêu hóa

Men vi sinh sẽ giúp bổ sung các lợi khuẩn cho đường tiêu hóa giúp thức ăn dễ dàng được tiêu hóa và chuyển hóa dễ hơn.

Men tiêu hóa sẽ giúp bổ sung cho đường ruột các enzym cần thiết để chuyển hóa thức ăn. 

5.2.Sử dụng thảo dược chữa ăn không tiêu đầy bụng khó thở

Các thảo dược thiên nhiên an toàn, dễ kiếm nên được nhiều người sử dụng để phối hợp với các biện pháp khác. Tuy nhiên, để chúng có thể phát huy được hiệu quả thì cần nhiều thời gian hơn và trong các trường hợp cấp tính, có các triệu chứng nặng thì chúng không phải là phương án ưu tiên hàng đầu.

5.2.1.Quế

Quế là một vị thuốc trong y học cổ truyền thường được sử dụng cho các trường hợp bị ăn không tiêu đầy bụng. 

Trong vỏ quế, hoạt chất cinnamaldehyde có tác dụng giảm khí tích, giảm đau tiêu trùng diệt nấm. 

Để sử dụng quế trong trường hợp này, các bạn có thể áp dụng các cách sau đây:

– Dùng vỏ quế hay bột quế để chế biến thành các món ăn. Bột quế có thể thêm vào trong các loại trà thảo mộc hay sữa để uống. 

– Vỏ quế rửa sạch được hãm trong nước. Bệnh nhân uống nước này khi còn ấm. 

5.2.2.Tỏi

Tỏi là một loại gia vị được người dân Việt Nam ta sử dụng tương đối thường xuyên trong quá trình chế biến các món ăn hàng ngày. Nó cũng là một trong những vị thảo dược thiên nhiên được sử dụng phổ biến trong điều trị bệnh. 

Tỏi có chứa hoạt chất allicin. Chất này có tính kháng khuẩn cao nên giúp tiêu diệt vi khuẩn, vi nấm gây bệnh trên hệ tiêu hóa. Đồng thời tỏi cũng giúp thúc đẩy tiêu hóa, giảm ứ trệ. 

Có rất nhiều cách khác nhau để sử dụng tỏi như:

– Sử dụng tỏi trong các món ăn, lưu ý không nên sử dụng nhiệt độ quá cao để chế biến tỏi do nó gây biến chất tỏi, tạo thành các chất độc cho cơ thể

– Xay tỏi thành nước cốt tỏi, sau đó nước cốt này sẽ được pha loãng với nước ấm để uống

– Nướng tỏi rồi dùng nó để massage trên bụng 

5.2.3.Gừng

Gừng cũng chứa hoạt chất có tính kháng khuẩn cao. Gừng còn giúp kích thích tiêu hóa, giảm đau, giảm triệu chứng nôn và tiêu chảy. 

Bạn có thể dùng gừng để pha thành trà gừng sử dụng trước bữa ăn hay ăn một vài lát gừng ngâm.

Bạn chỉ nên sử dụng một lượng nhỏ gừng do gừng có tính nóng, không nên sử dụng nếu bạn đang mang thai, bị xuất huyết.

6.Phòng tránh ăn không tiêu đầy bụng khó thở

– Áp dụng khẩu phần ăn cân bằng chất dinh dưỡng trong đó cần bổ sung các protein dễ tiêu hóa như cá, trứng, thịt…vitamin, chất xơ, khoáng chất…

– Hạn chế sử dụng các thực phẩm gây đầy bụng, khó tiêu như các loại rau cải, các loại đậu hạt…

– Không thường xuyên sử dụng các món ăn vị cay, nóng, quá chua

– Hạn chế tối đa hoặc nếu được thì tránh xa rượu, bia, thuốc lá

– Thay đổi các thói quen ăn không tốt như ăn quá nhanh, ăn quá no, ăn xong nằm nghỉ ngay…

– Tập luyện thể dục thể dục thể thao thường xuyên, tránh ngồi, nằm một chỗ quá lâu

– Không tùy ý sử dụng kháng sinh ngoài chỉ định của bác sĩ

– Ngủ đủ giấc, cân đối làm việc – nghỉ ngơi, để tránh căng thẳng, lo âu, stress…

>>>>> Tìm hiểu ngay: Cách Trị Đầy Bụng Khó Tiêu Đơn Giản Mà Hiệu Quả Nhanh Tại Nhà

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về tình trạng ăn không tiêu đầy bụng khó thở. Nhìn chung đây là một tình trạng nhẹ dễ dàng gây ra bởi rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Hầu hết các bệnh nhân sẽ có thể kiểm soát tốt được bệnh khi họ thay đổi chế độ ăn và chế độ sinh hoạt phù hợp, hay khi họ áp dụng một số phương pháp dân gian. Một phần nhỏ khác, khi bệnh tiến triển nặng hơn, việc sử dụng thuốc tây là thực sự cần thiết để giảm nhanh cảm giác đau đớn cấp. Bạn cần chú ý nhiều hơn đến chức năng tiêu hóa của mình, hiểu biết và nhận ra các biểu hiện của bệnh sớm để có các phương pháp điều trị phù hợp. Nếu bệnh tiến triển quá nặng, không thể được kiểm soát tốt bằng các phương pháp thông thường thì bạn nên đến các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, chẩn đoán. 

Để có thêm nhiều thông tin về các bệnh lý dạ dày, tiêu hóa khác, hãy liên hệ tới các chuyên gia của Scurma Fizzy theo đường dây Hotline: 18006091.

Xem thêm:

Khó tiêu đầy bụng-Nguyên nhân, triệu chứng và những mẹo điều trị tại nhà

Top 7 thực phẩm chữa trị ợ chua đầy bụng đơn giản, hiệu quả và nhanh chóng tại nhà