Dấu Hiệu Bệnh Đau Dạ Dày Thường Gặp Và Cách Điều Trị

Theo thống kê của bộ y tế, những năm gần đây tại Việt Nam số lượng người mắc bệnh đau dạ dày ngày càng gia tăng. Bệnh này khiến cho người mắc nó gặp rất nhiều phiền toái và  nếu không được chữa trị kịp thời thì sẽ gặp nhiều nguy hiểm đến tính mạng. Chính vì vậy, chúng ta cần biết dấu hiệu bệnh đau dạ dày để có phương pháp chữa trị phù hợp.

1. Giới thiệu chung về dạ dày 

1.1. Cấu tạo của dạ dày

Dạ dày là một túi lớn phình ra chứa và tiêu hóa  thức ăn. Bộ phận này nối với  thực quản qua lỗ tâm vị ở phía trên và nối với tá tràng qua môn vị ở phía dưới. Dạ dày có hình chữ J, thể tích khoảng 1,5 lít.

Cấu tạo của dạ dày gồm 4 lớp:  lớp niêm mạc, lớp dưới niêm mạc,  lớp thanh mạc và lớp cơ. Trong đó, lớp cơ được chia thành cơ vòng, cơ dọc và cơ chéo.

Niêm mạc dạ dày có các lớp liên bào trụ. Chúng bao trùm toàn bộ niêm mạc dạ dày và các tuyến dạ dày. Tuyến dạ dày có các tuyến bài tiết: 

• Tế bào bìa: bài tiết acid clohydric. Axit này có nhiệm vụ hoạt hóa men tiêu hóa, kích thích bài tiết dịch tụy, điều chỉnh đóng mở môn vị.
• Tế bào chính: bài tiết pepsinogen. Sau đó, pepsinogen được chuyển thành pepsin có hoạt tính, góp phần tiêu hóa protein từ lượng thức ăn hàng ngày của chúng ta.
• Tế bào bài tiết nhầy: chất nhầy có nhiệm vụ bảo vệ niêm mạc dạ dày bởi dịch vị.

1.2. Chức năng của dạ dày

Sau khi ăn thức ăn sẽ được răng nghiền nát và trộn đều cùng với nước bọt. Thức ăn sẽ được đưa xuống dưới qua thực quản và đến dạ dày.

Dạ dày là nơi chứa, nhào trộn, nghiền nát thức ăn với dịch vị và được đẩy xuống ruột non để tiêu hóa. Dạ dày cũng có tác dụng hấp thu chất dinh dưỡng nhưng rất ít, chức năng này không đáng kể.

>>>> Tìm hiểu thêm: Dịch Dạ Dày Là Gì? – Có Vai Trò Gì Đối Với Cơ Thể

2. Đau dạ dày là gì?

Đau dạ dày là căn bệnh tổn thương lớp niêm mạc dạ dày hoặc phần đầu của ruột non ( tá tràng). Nó là căn bệnh phổ biến của đường tiêu hóa và rất nhiều lứa tuổi mắc phải. 

Đau dạ dày có thể đau cả lúc ta ăn no hay đói. Nó thường đau âm ỉ, buồn nôn, chướng bụng, làm cho bệnh nhân cảm giác mệt mỏi, chán nản.

Nếu người bệnh làm việc quá sức hay căng thẳng quá mức sẽ khiến cho bệnh tái phát. Chính vì vậy, những người mắc căn bệnh này nên làm việc với cường độ vừa phải, luôn vui vẻ và yêu đời.

3. Dấu hiệu bệnh đau dạ dày điển hình

3.1. Đau bụng 

3.1.1. Đau bụng vùng thượng vị là dấu hiệu bệnh đau dạ dày điển hình nhất

Đau vùng thượng vị tức là đau phần bụng trên rốn. Bệnh nhân thường đau âm ỉ, lúc nào cũng có cảm giác đau. Họ có cảm giác nóng rát, khó chịu và không muốn học tập và làm việc.

Vùng trên rốn thường xuất hiện những cơn đau bất thường và bệnh càng nặng thì lại càng đau hơn. 

3.1.2. Đau ở vùng giữa của bụng

Đau bụng ở khu vực này rất khó nhận biết và thường bị nhầm lẫn sang các bệnh khác vì nơi này chứa nhiều bộ phận cơ thể và cơ quan nội tạng.

Những cơn đau thường âm ỉ kéo dài hoặc đau quặn thắt lại. Nếu nặng có thể lan cả sang tới phần bụng ở bên phải và có rất nhiều triệu chứng đi kèm theo như ợ chua, buồn nôn,..

3.1.3. Đau ở vùng hạ sườn trái

Khi bệnh nhân bị đau bụng phần này thường đau vào lúc đói. Sau khi ăn vẫn đau bụng nhưng có cảm giác đỡ hơn nhiều. Một số người bệnh đau khu vực này còn có thêm các triệu chứng như nóng bụng, ợ chua, khó tiêu,..

Bên trên là 3 vị trí mà người mắc dấu hiệu bệnh đau dạ dày thường hay gặp nhất. Những vị trí đó giúp chúng ta cũng có thể đoán được có phải mình bị đau dạ dày hay không? 

3.2. Cảm giác đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu là một trong những dấu hiệu bệnh đau dạ dày

Cảm giác đầy hơi sẽ thấy ở những bệnh nhân đau dạ dày. Khi dạ dày bị tổn thương sẽ dẫn đến các hiện tượng như đầy bụng, khó tiêu hóa, bụng bị chướng.

Điều này làm cho bệnh nhân không muốn ăn uống, luôn trong tình trạng chán ăn, bỏ bữa và không còn cảm giác đói.

3.3. Dấu hiệu bệnh đau dạ dày là ợ hơi, ợ chua, cảm giác nóng rát vùng bụng

Khi bụng đầy hơi, khó tiêu sẽ khiến cho thức ăn không thể tiêu hóa mà bị ứ đọng lại trong bụng gây nên hiện tượng lên men.

Điều này rất hay gặp phải ở những bệnh nhân ở giai đoạn đầu. Người bệnh sẽ cảm thấy vị đắng hoặc chua khi hơi hoặc thức ăn đi lên trên.

3.4. Có cảm giác buồn nôn 

Nôn hay buồn nôn là hiện tượng đưa thức ăn ra ngoài bằng đường miệng. Khi bệnh nhân xuất hiện các hiện tượng đầy hơi, chướng bụng, ợ hơi, ợ chua thì chắc chắn họ sẽ rất buồn nôn.

Khi nôn nhiều sẽ khiến cho bệnh nhân sẽ bị mất nước và các chất điện giải, chất dinh dưỡng trong cơ thể. Nếu nặng hơn sẽ dẫn đến hạ huyết áp và các bệnh liên quan đến tim mạch. Người bệnh sút cân nhanh, xanh xao, trông rất mệt mỏi,..

3.5. Chảy máu đường tiêu hoá là một dấu hiệu nặng xuất hiện trong bệnh đau dạ dày

 Hiện tượng này xuất hiện khi máu chảy trong lòng tiêu hóa. Dấu hiệu bệnh đau dạ dày  trên rất nghiêm trọng, nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cũng như tính mạng của bệnh nhân.

Bệnh nhân để ý các biểu hiện điển hình của chảy máu tiêu hóa như: 

• Nôn ra máu tươi hoặc máu đen.
• Xuất hiện máu có trong phân.
• Có cảm giác choáng váng, hoa mắt, mệt mỏi, khó chịu trong người.

Trên đây là một số dấu hiệu bệnh đau dạ dày hay mắc phải. Các dấu hiệu trên có mục đích để gợi ý cho  mọi người chứ không thể chẩn đoán bệnh một cách chính xác tuyệt đối.

 Khi bạn hoặc người nhà có những dấu hiệu như trên thì nên đưa họ đến các cơ sở y tế để tiến hành kiểm tra một cách chính xác. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra các chỉ định và phương pháp chữa trị cho bệnh nhân một cách hợp lý nhất.

4. Nguyên nhân dẫn đến dấu hiệu bệnh đau dạ dày 

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học trong nước cũng như quốc tế, bệnh đau dạ dày do rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Các nguyên nhân hay gặp nhất sẽ được mình giới thiệu ở dưới đây: 

4.1. Chế độ ăn không hợp lý, thiếu khoa học 

Qua thống kê cho thấy hiện nay, giới trẻ  thường xuyên bỏ bữa, đặc biệt là bỏ ăn sáng. Họ  thường xuyên dậy muộn và có xu hướng là nhịn đói, gộp bữa sáng với bữa trưa vào làm một. Ăn uống không đúng giờ, cứ đói là ăn và thường xuyên ăn đêm vào lúc tầm 12h sau đó đi ngủ.

Rất nhiều bạn trẻ do công việc quá bận rộn, họ không có nhiều thời gian để ăn uống, ăn rất vội vàng, nhai không kỹ, thường xuyên ăn những đồ ăn đông lạnh,,..Chính vì vậy, nhiều lúc họ có thể  đau dạ dày buồn nôn, đầy hơi và khó tiêu.

Rượu bia, thuốc lá, thuốc lào và các chất kích thích như ma túy, thuốc lắc,.. đều gây ra nhiều tác hại đến sức khỏe đặc biệt là dạ dày. Đây cũng là nguyên nhân chính dẫn đến nam giới mắc bệnh đau dạ dày. 

Điều trên được lý giải như sau: Trong thuốc lá hay thuốc lào chứa một lượng lớn chất nicotin- chất này làm rối loạn hoạt động của dạ dày làm ảnh hưởng đến khả năng tiết ra acid Hcl và pepsin trong dạ dày.

4.2. Sự xâm nhập của vi khuẩn HP là nguyên nhân dẫn đến dấu hiệu của bệnh đau dạ dày

Theo thống kê cho thấy khoảng một nửa dân số thế giới nhiễm vi khuẩn HP. Đặc biệt hơn ở Việt Nam con số này còn đáng báo động hơn, có khoảng 70% dân số nước ta bị nhiễm loại vi khuẩn này. Những con số này đang có chiều hướng gia tăng trong tương lai.

>>>> Đọc thêm: H.pylori Vi Khuẩn – Đặc Điểm Nhận Diện Và Cách Giải Quyết Khi Bị Nhiễm

4.2.1. Vi khuẩn HP là gì?

Vi khuẩn HP là nguyên tố hàng đầu gây chứng bệnh đau dạ dày

Theo Bác sĩ Trương Thị Thanh Nhàn, Khoa Tiêu hóa, Bệnh viện 175, Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: ”Vi khuẩn Hp hay H. pylori (Helicobacter pylori) là loại vi khuẩn do hai nhà khoa học người Australia  Robin Warren và Barry Marshall phát hiện ra năm 1982.

Quan sát dưới kính hiển vi, vi khuẩn Hp có hình chữ S hoặc  hình giống như cái cung dài. Đầu có túm roi khoảng 3-5 roi, vì nhờ có roi mà vi khuẩn dễ dàng di chuyển trong dịch nhầy của dạ dày”.

Một trong những nguyên nhân giúp vi khuẩn hp có khả năng sống sót tốt trong dạ dày của người là chúng có thể sống trong môi trường kỵ khí.

Bên cạnh đó, chúng còn tạo ra nhiều urease, enzyme này có tác dụng chuyển ure thành amoniac làm thay đổi môi trường sống của chúng trở thành kiềm để không bị ảnh hưởng bởi tính axit của dạ dày.

Ngoài ra, vi khuẩn HP còn tiết ra các chất như ngoại độc tố,  catalase, protease,.. làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến niêm mạc dạ dày. Nếu như tiết ra với một lượng lớn có thể  gây các bệnh như viêm, loét dạ dày tá tràng,nguy hiểm hơn là ung thư dạ dày…

Tháng 7/1992, Các nhà khoa học đã khẳng định rằng vi khuẩn hp là nguyên nhân chính gây ra viêm, loét dạ dày và được xếp vào nguyên nhân quan trọng nhất gây ra biến chứng ung thư dạ dày.

4.2.2. Cơ chế nhiễm vi khuẩn HP ở người

Sau khi vi khuẩn HP vào được bên trong của cơ thể chúng sẽ tấn công niêm mạc dạ dày và làm cho dạ dày bị tổn thương.

Dần dần các tổn thương sẽ trở lên nghiêm trọng và acid đi qua lớp niêm mạc dạ dày gây ra viêm loét. Các vết loét này có thể sẽ bị nhiễm trùng, xuất huyết và gây ra nhiều phiền toái khác cho bệnh nhân.

4.2.3. Các con đường lây nhiễm của vi khuẩn HP

Theo lời nhận định đến từ bác sĩ trưởng Khoa phẫu thuật tiêu hóa bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội – Phan Đức Huân cho biết: “Vi khuẩn Hp là loại vi khuẩn lây nhiễm từ người sang người.

Khả năng lây nhiễm của vi khuẩn Hp rất cao, không chỉ Việt Nam mà hầu hết tất cả người dân trên thế giới đều có thể mắc phải nếu không phòng ngừa.

Theo tin tức được cập nhật có khoảng 60% dân số thế giới, 80% dân số nước ta nhiễm vi khuẩn Hp dạ dày và con số này không ngừng gia tăng”.

Có rất nhiều con đường lây nhiễm vi khuẩn HP như: lây nhiễm qua đường miệng – miệng, đường phân – miệng, đường dạ dày – miệng,..

Chính vì có rất nhiều con đường lây nhiễm nên dấu hiệu bệnh đau dạ dày và số lượng người nhiễm  vi khuẩn HP ngày càng tăng và không có xu hướng ngừng lại.

4.3. Sử dụng thuốc dẫn đến xuất hiện các dấu hiệu bệnh đau dạ dày

Người dân thường có xu hướng sử dụng thuốc một cách bừa bãi, không hợp lý, không theo sự chỉ dẫn của bác sĩ,..vì vậy, gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn.

Đau dạ dày là một trong những triệu chứng  thường gặp nhất trong trường hợp trên. Bên cạnh đó, người bệnh còn có thể mệt, nôn nhiều, đau bụng, đau đầu,..

4.4. Stress

Hệ thống đường tiêu hóa chịu sự ảnh hưởng của dây thần kinh số X . Khi có sự căng thẳng làm cho hệ thống tiêu hóa bị ngưng trệ do hệ thống thần kinh bị ảnh hưởng.

Căng thẳng kéo dài gây ra co thắt thực quản, tiết ra nhiều chất dịch làm cho bạn có cảm giác đau bụng âm ỉ, tiêu chảy hoặc táo bón.

Lượng axit trong dạ dày được tiết ra nhiều hơn gây ra viêm loét dạ dày, tá tràng,. Cảm giác đầy hơi, khó chịu, ợ chua,.. cũng sẽ xuất hiện. 

Vì vậy những người làm việc trong môi trường nhiều áp lực sẽ có khả năng bị đau dạ dày hơn những người bình thường.

4.5. Các bệnh lý có mối liên quan đến tuyến giáp

Tuyến giáp có khả năng tiết ra một loại hormon ảnh hưởng đến đường tiêu hóa. Nếu tuyến giáp có vấn đề gì thì sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến dạ dày và sẽ bắt đầu xuất hiện các cơn đau bụng.

5. Các xét nghiệm có giá trị chẩn đoán bệnh đau dạ dày

Các bệnh đường tiêu hóa gây ra rất nhiều khó chịu, mệt mỏi, làm ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Chính vì vậy, khi bạn có những dấu hiệu bệnh đau dạ dày như trên mình đã trình bày thì bạn nên đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám. Các bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm như sau: 

5.1. Nội soi dạ dày- tá tràng 

Bằng ống soi phần mềm các bác sĩ có thể tận mắt nhìn thấy những ổ loét, chỗ viêm nhiễm trên dạ dày, đánh giá được kích thước cũng như vị trí của ổ loét.

Đồng thời có thể sinh thiết ổ loét để xét nghiệm mô bệnh và tìm vi khuẩn HP. Đây là phương pháp khá phổ biến ở Việt Nam vì nó giúp bác sĩ dễ dàng chẩn đoán bệnh và chi phí phù hợp với bệnh nhân.

>>>> Tìm hiểu thêm: Có Nguy Hiểm Gì Không Khi Nội Soi Dạ Dày Có Gây Tê?

5.2. Chụp X quang dạ dày

Bác sĩ có thể tìm thấy các ổ loét bằng cách chụp dạ dày cản quang. Tuy nhiên, phương pháp này có cả ưu điểm và nhược điểm:

• Ưu điểm: Dựa vào hình ảnh các bác sĩ có thể phát hiện một số biểu hiện không bình thường của dạ dày như: xoắn dạ dày, co thắt dạ dày,..
• Nhược điểm: Đây là phương pháp gián tiếp nên độ tin cậy  không cao, dễ bỏ sót những tổn thương nhỏ và mới.

5.3. Xét nghiệm tìm vi khuẩn HP

• Phương pháp xét nghiệm xâm lấn

Thông qua nội soi sinh thiết niêm mạc ở vùng rìa hoặc phía ngoài ổ loét: nuôi cấy vi khuẩn, thực hiện test urease nhanh, xét nghiệm mô học, PCR mẫu sinh thiết.

• Phương pháp xét nghiệm không xâm lấn

Định lượng kháng nguyên trong phân, miễn dịch huyết thanh, test thở urea. Phương pháp xét nghiệm qua hơi thở, người bệnh sẽ được kiểm tra hơi thở và sau đó sẽ uống thuốc UBIT để xác định trong hơi thở có vi khuẩn HP hay không?

5.4. Các xét nghiệm khác

• Nghiệm pháp hút dịch vị lúc đói
• Nghiệm pháp bài tiết dịch vị
• Siêu âm dạ dày
• Chụp CT dạ dày,…

6. Cách giảm dấu hiệu bệnh đau dạ dày 

6.1. Chế độ ăn dành cho người có dấu hiệu bệnh đau dạ dày

Chế độ ăn ảnh hưởng rất nhiều đến tới các cơn đau dạ dày. Có một số thức ăn có thể làm xoa dịu đi cơn đau nhưng cũng có một số thức ăn có thể làm cho bụng đau hơn. Chính vì vậy, mọi người nên cân nhắc những thực phẩm trước khi ăn.

Sau đây, Scurma Fizzy sẽ giới thiệu cho mọi người một số lưu ý dành cho người đau dạ dày.

6.1.1. Người có những dấu hiệu bệnh đau dạ dày nên ăn gì?

• Gừng

Gừng là một lựa chọn tốt cho những người bệnh đau dạ dày. Các hoạt chất có trong gừng như: Gingerol, Zingiberol hoặc  Flavonoid có khả năng giảm đau, kháng viêm, chống buồn nôn.

Bên cạnh đó, gừng  giúp cải thiện ợ nóng, ợ chua, tiêu chảy thường thấy ở những người bị đau dạ dày.

• Táo

Ăn táo rất tốt đối với những người đang bị rối loạn tiêu hóa.  Một lượng lớn pectin có trong loại trái cây này giúp  tiêu hóa dễ dàng hơn, tạo hình dạng  cho phân, giảm  tình trạng táo bón, tiêu chảy.

Ngoài ra, chất dinh dưỡng có trong quả táo đem lại cho chúng ta rất nhiều chất dinh dưỡng, bổ sung thêm năng lượng.

• Nghệ vàng

Theo các nhà khoa học trong nghệ vàng chứa một lượng lớn curcumin – một chất có tác dụng chống oxy hóa mạnh. Nó giúp kháng viêm, tiêu diệt vi khuẩn gây hại trong dạ dày, giảm lượng axit tiết ra trong dạ dày, hạn chế ợ chua, nóng bụng.. 

• Chuối, cơm, bánh mỳ nướng

Chuối, cơm trắng, bánh mì nướng,.. là một trong những câu trả lời tiếp theo cho câu hỏi những người đau dạ dày nên ăn gì?

6.1.2. Đau dạ dày không nên ăn gì?

• Hạn chế ăn những thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, nhiều chất béo như: khoai tây chiên, nem rán, que xiêm,..
• Không nên ăn những thực phẩm quá cay, quá chua. Vì nó có thể gây kích ứng niêm mạc dày dày, các cơ trơn trong ruột co thắt mạnh hơn khiến cho các cơn đau nặng hơn. Đặc biệt, thức ăn cay, chua cũng khiến cho vết loét trong dạ dày lan rộng hơn

• Các món ăn sống khá ngon miệng nhưng không hề tốt cho những người mắc bệnh đau dạ dày. Ngoài ra, họ còn có thể mắc thêm các loại giun, sán có trong thức ăn.
• Đặc biệt những người đau dạ dày nên hạn chế uống rượu bia. Sử dụng quá nhiều sẽ khiến cho cơ thể bị mất nước, niêm mạc dạ dày bị tổn thương nặng hơn. 

6.2. Không lạm dụng thuốc 

Hầu hết khi sử dụng thuốc đều mang lại tác dụng phụ. Vì vậy, trong quá trình sử dụng bạn nên dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, không sử dụng bừa bãi.

6.3. Tránh căng thẳng, stress

Khi bị căng thẳng quá mức có thể khiến cho bệnh đau dạ dày thêm tái phát và trầm trọng hơn. Chính vì vậy,  bạn nên xây dựng một chế độ học tập và làm việc một cách hợp lí, thường xuyên tập thể dục, thể thao, luôn yêu đời và lạc quan.

Nói tóm lại, bệnh đau dạ dày rất dễ mắc phải nhưng cũng rất dễ chữa trị nếu như bạn biết sớm những dấu hiệu của bệnh đau dạ dày. Khi có những dấu hiệu của bệnh bạn nên tìm đến các cơ sở y tế để được chữa trị hợp lý nhé!

Nếu các bạn thắc mắc về điều gì hoặc chưa thể hiểu rõ về chủ đề này thì hãy liên hệ ngay lại với số  HOTLINE 180006091. Dược sĩ chuyên gia Scurma Fizzy sẽ hỗ trợ bạn giải đáp thắc mắc liên quan đến tình trạng dạ dày