Đầy hơi chướng bụng khó tiêu – cách làm giảm triệu chứng hiệu quả

Đầy hơi chướng bụng khó tiêu là những triệu chứng phổ biến thường gặp trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, gây ra các ảnh hưởng ít nhiều đến chất lượng cuộc sống. Vậy đầy hơi chướng bụng khó tiêu là gì, do đâu mà ra, và làm sao để khắc phục được những triệu chứng đó? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho các bạn những thông tin cơ bản nhất về đầy hơi chướng bụng khó tiêu cũng như cách điều trị hiệu quả nhất tình trạng này.

1. Đầy hơi chướng bụng khó tiêu là gì?

Đầy hơi chướng bụng khó tiêu là tình trạng phình to bụng, có cảm giác căng cứng, ọc ạch như đầy nước gây ra các cảm giác khó chịu. Nếu tình trạng này do các vấn đề về thức ăn thì không ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe. Nhưng, nếu tình trạng kéo dài thường xuyên sẽ khiến cơ thể uể oải, mệt mỏi hay suy kiệt sức khỏe, lúc này người bệnh cần phải tiến hành thăm khám cụ thể.

1.1. Đầy hơi

Đầy hơi là tình trạng khí bị tích tụ trong hệ tiêu hóa có thể dẫn đến cảm giác khó chịu ở bụng. Khi chúng ta ăn, uống hay nuốt nước bọt, cũng có thể nuốt phải một lượng nhỏ không khí. Không khí được nuốt vào này sẽ bị tích tụ lại ở trong ruột. Nitơ và oxy là các khí chủ yếu trong hệ tiêu hóa của chúng ta. Khi chúng ta tiêu hóa thức ăn, khí, chủ yếu ở dạng hydro, metan và carbon dioxide, được giải phóng. Khi khí tích tụ, cơ thể có thể cần phải loại bỏ nó, bằng miệng, bằng cách ợ hơi hoặc bằng cách đưa gió qua đường hậu môn. Đầy hơi thường xảy ra mà người bệnh không hề hay biết. Không có mùi và số lượng nhỏ. Khi có mùi, khí lưu huỳnh thường có một lượng nhỏ. Nếu thức ăn chưa được tiêu hóa đúng cách, nó sẽ bắt đầu bị phân hủy, giải phóng lưu huỳnh.

>>>> Đọc thêm: 6 Nguyên Do Gây Đầy Hơi Chướng Bụng Bạn Đã Biết Hết Chưa?

1.2. Chướng bụng

Chướng bụng xảy ra khi các chất như không khí hoặc chất lỏng, tích tụ trong bụng gây ra cảm giác đầy và căng. Đây có thể là triệu chứng của một loại bệnh tiềm ẩn hay sự rối loạn chức năng trong cơ thể, chứ không phải là một căn bệnh theo đúng với nghĩa của nó. Nguyên nhân chính gây đầy hơi bất thường là do ăn quá nhiều và nuốt không khí. Các bệnh lý có tình trạng viêm ruột như bệnh Crohn và hội chứng ruột kích thích, đại tràng viêm loét, tiểu đường, táo bón thoáng qua hoặc rối loạn tiêu hóa chức năng cũng có thể gây đầy hơi chướng bụng. Ở một vài trường hợp rất hiếm xảy ra, đầy hơi có thể xuất hiện cả ở những người không có khả năng dung nạp sữa (không dung nạp đường lactose), nhiễm ký sinh trùng như ngộ độc thực phẩm (vi khuẩn), giardia, bệnh loét dạ dày tá tràng nặng, bệnh celiac, tắc ruột hoặc sau một số loại phẫu thuật bụng. Căng thẳng cũng có thể là hệ lụy của 2 yếu tố phổ biến là xơ gan và suy tim. Trong cả hai rối loạn này, chất lỏng tích tụ trong bụng và tạo ra cảm giác no. Ung thư buồng trứng cũng có thể là một yếu tố gây ra hiện tượng chướng bụng. Phụ nữ dễ bị đầy bụng và thường nhận biết các triệu chứng này trong kỳ kinh nguyệt. Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc chống trầm cảm và chống co thắt, có thể góp phần làm giảm nhu động ruột.

1.3. Khó tiêu

Nguyên nhân của chứng khó tiêu bao gồm đầu vào bất thường từ dây thần kinh cảm giác ruột, quá trình xử lý bất thường của đầu vào từ dây thần kinh cảm giác và sự kích thích bất thường của đường ruột bởi dây thần kinh vận động.

>>>> Tìm hiểu thêm: Bị Khó Tiêu Có Phải Đã Mắc Bệnh Lý Liên Quan Tới Hệ Tiêu Hóa Không?

2. Đầy hơi chướng bụng khó tiêu là do đâu?

Đầy hơi chướng bụng khó tiêu là những triệu chứng rất phổ biến ở đường tiêu hóa, sau đây chúng ta sẽ điểm qua những nguyên nhân gây ra tình trạng này.

2.1. Chế độ ăn uống không có tính khoa học

Chế độ ăn uống có mối liên hệ chặt chẽ tới các triệu chứng đầy hơi chướng bụng khó tiêu. Một số thói quen xấu có thể gây ra tình trạng này như:

• Thực phẩm sử dụng không đảm bảo an toàn, vệ sinh, đồ ăn tái sống tạo cơ hội cho các tác nhân xâm hại đường tiêu hóa như lỵ amip hay vi khuẩn Helicobacter pylori…
• Ăn quá nhiều những loại đồ ăn giàu lipid
• Nhai vội, ăn quá nhanh, vừa ăn vừa nói chuyện có thể nuốt phải nhiều không khí.
• Ăn quá no, ăn không đúng bữa hay bỏ bữa; đi nằm ngay sau khi ăn no có thể gây ra cảm giác khó chịu, ì ạch ở bụng.
• Hay nhai kẹo cao su.

2.2. Không dung nạp được thực phẩm

Một số loại thức ăn có chứa thành phần không thể tiêu hóa được cũng có thể gây đầy hơi chướng bụng khó tiêu như:

• Gluten: có trong các sản phẩm ngũ cốc
• Lactose: có trong sữa hay các chế phẩm từ sữa

• Fructose: loại đường chứa trong trái cây

2.3. Thói quen, lối sống phản khoa học

Lười vận động, hay ngồi một chỗ làm trì trệ hoạt động của hệ tiêu hóa, khó thực hiện việc chuyển hóa thức ăn. Hệ tiêu hóa của bạn sẽ hoạt động tốt nhất nếu bạn có xây dựng cho mình một thời gian biểu khoa học về cho việc sinh hoạt cá nhân, ăn uống, làm việc và nghỉ ngơi.

2.4. Ảnh hưởng của một số loại thuốc kháng sinh

Thuốc kháng sinh sử dụng điều trị một loại bệnh nào đó trong đường tiêu hóa vô tình tiêu diệt luôn cả các vi khuẩn có lợi, làm mất cân bằng hệ sinh thái đường ruột. Hay do việc dùng thuốc quá liều chỉ định gây ra sự kháng thuốc, đại tràng bị suy yếu và chức năng hoạt động cũng giảm sút.

2.5. Liên quan tới một số bệnh lý đường tiêu hóa

Hoạt động của đường tiêu hóa bị suy giảm do các bệnh lý, khả năng co bóp ruột kém đi, chức năng tiêu hóa và hấp thụ thức ăn không đạt hiệu quả. Có thể liệt kê ra một số bệnh như sau:

• Hội chứng ruột kích thích
• Trào ngược dạ dày thực quản
• Rối loạn tiêu hóa
• Viêm loét dạ dày tá tràng

2.6. Tâm sinh lý

Áp lực, stress trong công việc hay cuộc sống khiến cơ thể bị căng thẳng kéo dài, hệ thần kinh trung ương bị tác động, ảnh hưởng tới việc kiểm soát hoạt động tiêu hóa, gây ra những ảnh hưởng nhu động ruột, ợ hơi, khó tiêu.

3. Đối tượng nào có nguy cơ bị đầy hơi chướng bụng khó tiêu

Tất cả mọi người đều có nguy cơ bị đầy hơi chướng bụng khó tiêu, đặc biệt hay gặp nhất là ở người già và trẻ nhỏ hay những người mắc các bệnh về tiêu hóa như viêm đại tràng co thắt, bệnh dạ dày…

3.1. Người lớn bị đầy hơi chướng bụng khó tiêu

Việc không kiểm soát lượng thức ăn đi vào hay sử dụng nhiều loại thực phẩm khác nhau, tạo cơ hội thuận lợi cho các loại vi khuẩn có hại sinh sản và phát triển gây nên tình trạng rối loạn chuyển hóa thức ăn tại ruột. Nguy hiểm hơn là có thể dẫn tới ngộ độc.

Sử dụng các loại thực phẩm ôi thiu, nấm mốc, quá hạn sử dụng cũng gây ra những tổn hại cho dạ dày và đường ruột, làm chức năng co bóp của dạ dày không bình thường khiến thức ăn bị dồn nén, ứ đọng lại, dẫn tới đầy hơi chướng bụng khó tiêu ở người lớn.

Ở những người mắc các bệnh như ung thư dạ dày, xuất huyết dạ dày…cũng có thể có các triệu chứng đầy hơi chướng bụng khó tiêu, ợ hơi, đi ngoài…

Ở người già, hệ tiêu hóa bị suy giảm chức năng, chế độ ăn uống thiếu chất xơ, ít vận động có thể dẫn đến tình trạng này.

3.2. Trẻ em bị đầy hơi chướng bụng khó tiêu

Theo các số liệu nghiên cứu cho biết, trẻ em dễ có nguy cơ mắc các triệu chứng đầy hơi chướng bụng khó tiêu hơn so với người lớn, nhất là những trẻ dưới 12 tháng tuổi, do hệ tiêu hóa còn chưa phát triển đầy đủ.

Ở những trẻ em hay quấy khóc, nuốt một lượng không khí vào bụng dẫn tới đầy hơi chướng bụng ậm ạch. Nếu phụ huynh không để ý và theo dõi để kịp thời xử lý, lâu dần trẻ sẽ bị thiếu hụt các chất dinh dưỡng và làm cho sự phát triển của trẻ chậm hơn bình thường.

Chế độ dinh dưỡng cho bé chưa phù hợp cũng gây đầy hơi chướng bụng khó tiêu: cho trẻ ăn dặm quá sớm, trong khi đó dạ dày của trẻ chưa được hoàn thiện nên chưa tiết được các men tiêu hóa để tiêu hóa thức ăn.

Cho trẻ ăn những loại thức ăn khó tiêu, gây tình trạng ứ đọng trong cơ thể của trẻ, không được chuyển hóa, dẫn tới đầy hơi. Đồng thời, quá trình lên men thức ăn này trong ruột gây ra rối loạn tiêu hóa, dẫn tới đầy hơi chướng bụng.

Các bậc phụ huynh cho trẻ ăn quá nhiều trong một bữa và ăn quá nhiều bữa trong một ngày khiến cho lượng thức ăn đi vào quá tải, không kịp tiêu hóa. Khi đó thức ăn không được chuyển hóa và hấp thụ kịp thời cũng gây ra tình trạng đầy hơi chướng bụng khó tiêu ở trẻ em.

Cho trẻ ăn những thực phẩm không đạt vệ sinh, lâu dài sẽ gây ra nôn trớ, ợ chua ở trẻ…Nếu trẻ đi ngoài dạng tiêu chảy, làm thất thoát các chất điện giải ra ngoài cũng là yếu tố tham gia vào việc hình thành các cảm giác này.

Hội chứng ruột và đại tràng kích thích, biểu hiện là các hơi và khí ẩn trong ruột lâu ngày gây đầy hơi chướng bụng và đi ngoài (có thể tiêu chảy hay táo bón)  ở trẻ nhỏ.

Một số trẻ bị nhiễm ký sinh trùng đường ruột, nhiễm giun sán gây cảm giác đầy hơi chướng bụng.

Nhóm trẻ em không dung nạp được tinh bột hay lactose có nguy cơ mắc các triệu chứng nêu trên.

Phình đại tràng bẩm sinh cũng là một nhân tố góp phần gây ra các triệu chứng ở trẻ nhỏ.

4. Những lưu ý khi gặp triệu chứng đầy hơi chướng bụng khó tiêu

Đầy hơi chướng bụng khó tiêu là các biểu hiện điển hình trong các bệnh lý đường tiêu hóa. Khi cơ thể có những dấu hiệu xuất hiện các triệu chứng này, cần lưu tâm tới các dấu hiệu của các bệnh lý sau:

• Co thắt đại tràng, tá tràng, viêm tá tràng: đau bụng, đầy hơi chướng bụng đi ngoài, tiêu chảy.
• Rối loạn tiêu hóa: tình trạng nồng độ acid tăng lên, rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột, lượng men tiêu hóa giảm, người bệnh có thể có các triệu chứng như chán ăn, đi ngoài.
• Trào ngược dạ dày: tình trạng men tiêu hóa, acid dịch vị, thức ăn bị thực quản đẩy lên gây đầy hơi chướng bụng khó tiêu, có cảm giác chán ăn, đắng miệng, buồn nôn, ợ chua, ợ hơi…
• Ung thư dạ dày: đây là một bệnh nguy hiểm cần kiểm tra, theo dõi và phát hiện kịp thời.

Nếu trường hợp người bệnh có xuất hiện các triệu chứng đầy hơi chướng bụng khó tiêu kèm theo sốt cao, hạch cổ sưng to, gầy sút cân nhanh không rõ nguyên nhân,.. thì cần đến ngay các phòng khám chuyên khoa gần nhất để thăm khám và tìm ra giải pháp khắc phục kịp thời.

>>>> Tìm hiểu ngay: Ngăn Ngừa Ngay Tại Nhà Tình Trạng Khó Tiêu Đầy Hơi Chướng Bụng Bằng Các Mẹo

5. Điều trị chứng đầy hơi chướng bụng khó tiêu

Phương pháp điều trị đầy hơi chướng bụng khó tiêu tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra. Nếu nguyên nhân là do chế độ ăn uống hay sinh hoạt thì cần điều chỉnh lại cho khoa học thì tình trạng này sẽ mất đi. Với những người không dung nạp thực phẩm nào đó, cần tránh sử dụng loại thức ăn đó.

Nguyên nhân xuất phát từ việc sử dụng thuốc hay bệnh lý nào đó, bệnh nhân cần tiến hành thăm khám để được chẩn đoán và đưa ra các giải pháp chữa trị triệu chứng hiệu quả. Một số loại thuốc có thể được chỉ định để khắc phục triệu chứng như:

5.1. Thuốc tây chữa đầy hơi chướng bụng khó tiêu

• Thuốc kháng tiết acid dạ dày

Đây là loại thuốc có chứa các hoạt chất có tính kiềm được sử dụng để trung hòa lượng acid dạ dày, giúp khí trong dạ dày thoát được ra ngoài, có hiệu quả giảm triệu chứng nhanh chóng.

• Thuốc kháng acid

Đây là một loại thuốc được sử dụng phổ biến, có tác dụng giảm nhanh lượng acid dịch vị ở trong dạ dày.

• Thuốc giúp cho sự co bóp của dạ dày được điều hòa

Loại thuốc này có tác dụng hỗ trợ cho sự tuần hoàn co bóp của dạ dày theo đúng chu kỳ, tránh gây ra tích tụ hơi do co bóp quá nhiều. Nhờ đó các nguy cơ có thể được làm giảm đi.

• Thuốc hỗ trợ tiêu hóa như các men tiêu hóa

Thuốc này có tác dụng thúc đẩy quá trình dạ dày tiêu hóa thức ăn, giảm cảm giác ọc ạch khó chịu ở bụng.

Tuy các loại thuốc trên có thể làm giảm nhanh các triệu chứng nhưng nếu lạm dụng thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ không tốt cho cơ thể. Khi quyết định sử dụng, người bệnh cần thận trọng hết sức.

5.2. Thuốc Đông y dùng trong chữa trị đầy hơi chướng bụng khó tiêu

Ngoài việc sử dụng các loại thuốc Tây để chữa đầy hơi chướng bụng khó tiêu, người ta cũng có những bài thuốc Đông y để khắc phục được tình trạng đó. Thường sử dụng một số bài thuốc Đông y ngay dưới đây:

• Gừng

Do gừng có tính cay nóng, có tác dụng tốt trong việc hỗ trợ chữa đầy hơi chướng bụng khó tiêu. Có thể nhai vài lát mỏng gừng tươi hoặc giã nát một củ gừng pha với một thìa mật ong hòa trong 200ml nước ấm dùng uống để khắc phục được tình trạng này.

• Chỉ thực – chỉ xác

Là một loại quả có tính chua, vị đắng, có hiệu quả tốt trong việc chữa trị các bệnh đường tiêu hóa. Bạn có thể dùng bằng cách sắc 10g chỉ xác với 30g đu đủ xanh đã phơi hoặc sấy khô và 6g gừng khô, ngày có thể uống 1 – 2 lần.

• Tỏi

Tỏi là một vị thuốc được sử dụng khá phổ biến trong Đông y, là một lựa chọn mang lại hiệu quả tốt. Dùng bằng cách pha 20g tỏi đã dập nát với 5g đường phèn hòa trong khoảng 60ml nước ấm, ngày uống 2 lần.

• Trần bì

Trần bì được biết đến với tính ấm, vị cay và đắng, giúp điều trị các triệu chứng do có tác dụng hòa vị, hành khí. Dùng bằng cách rửa sạch qua nước ấm, tiếp đó hãm trần bì với nước trong khoảng 15 – 20 phút, chắt lấy nước uống và đạt được hiệu quả tốt nhất khi nước còn ấm.

• Quế

Quế có tính nóng, vị cay, dùng bột quế pha với mật ong vào cốc nước ấm, có hiệu quả tốt cho việc điều trị. Với loại thuốc này, bạn có thể hòa ½ thìa cà phê bột quế vào 250ml nước ấm rồi gạn lấy nước, dùng sau bữa ăn.

5.3. Điều trị đầy hơi chướng bụng khó tiêu không dùng thuốc

Bên cạnh việc sử dụng thuốc để điều trị, chúng ta có thể cải thiện tình trạng sức khỏe bằng các cách sau:

• Ăn đủ bữa, ăn đúng giờ, ăn kỹ, nhai chậm, không làm việc khác khi ăn.
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học, đủ dinh dưỡng: ăn nhiều rau củ quả, các thực phẩm dễ tiêu hóa, hạn chế ăn đồ nhiều dầu mỡ hay bia rượu, uống đủ lượng nước cần thiết cho hoạt động cơ thể.
• Nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đúng giờ, đủ giấc, đi du lịch, thư giãn đầu óc giảm tải những căng thẳng, stress.
• Tập thể dục thể thao, rèn luyện sức khỏe, nâng cao sức đề kháng, đồng thời giúp kích thích hoạt động tiêu hóa hiệu quả.
• Message bụng góp phần hỗ trợ kích thích việc đẩy hơi ra ngoài, trị táo bón, giảm cảm giác khó chịu. Mỗi ngày thực hiện động tác này đều đặn sẽ mang lại hiệu quả thấy rõ.

>>>> Tham khảo thêm: 7 Mẹo Giải Quyết Gọn Đầy Bụng Khó Tiêu Chi Phí Rẻ Ngay Tại Nhà

Kết luận

Thật vậy, triệu chứng đầy hơi chướng bụng khó tiêu rất phổ biến trong cuộc sống, và gây ra những ảnh hưởng nhất định đến chất lượng cuộc sống. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn đọc được những thông tin hữu ích về triệu chứng này cũng như cách khắc phục nó, giúp bạn đọc phần nào giải quyết được các vấn đề gặp phải của mình. Nếu còn có thắc mắc nào cần giải đáp hãy liên hệ ngay theo HOTLINE 18006091 để được các bác sĩ hàng đầu của chúng tôi hỗ trợ kịp thời về các vấn đề một cách nhanh chóng nhất.