Vi Khuẩn Hp Có Lây Không, Cách Phòng Ngừa Loại Vi Khuẩn Này Như Thế Nào

Hiện nay, tỷ lệ mắc bệnh của mọi người ngày càng tăng. Nhiễm vi khuẩn hp thì có phải là bệnh không? Vi khuẩn HP hay tên đầy đủ là Helicobacter pylori được tìm thấy là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bệnh viêm loét dạ dày. Theo một số nghiên cứu của các nhà khoa học, có khoảng 90% người dân trên thế giới mắc các bệnh lý liên quan đến dạ dày do loại vi khuẩn này gây nên. Trong khi đó ở nước ta, loại vi khuẩn chiếm đến 70% nguyên nhân gây ra viêm dạ dày cấp và mạn tính. Vậy làm thế nào để biết vi khuẩn hp có lây không?

Có thể nói vi khuẩn hp rất nguy hiểm đến sức khỏe của bạn. Do đó, bạn nên hiểu biết và quan tâm đến vi khuẩn này nhiều hơn. Chính vì vậy, các bạn hãy cùng với Scurma Fizzy tìm hiểu về vi khuẩn hp là gì? Vi khuẩn hp có lây không và dấu hiệu cũng như cách phòng ngừa loại vi khuẩn này nhé! 

1.Vi khuẩn hp là gì?- Vi khuẩn hp có lây không

Như các bác sĩ của Scurma Fizzy đã trình bày ở trên, vi khuẩn hp hay còn biết đến với cụm từ đầy đủ là Helicobacter pylori. Nó là một loại vi khuẩn gram âm và được 2 nhà khoa học người Australia là Robin Warren và Barry Marshall phát hiện ra năm 1982. Quan sát dưới kính hiển vi, vi khuẩn hp có hình chữ S,một đầu có một túm roi khoảng từ 3 đến 5 roi. Nhờ đặc điểm này mà loại vi khuẩn này có khả năng di chuyển tốt trong môi trường tốt. 

H.pylori là một loài vi khuẩn rất khó nuôi cấy. Khi muốn nuôi cấy chúng thì cần một môi trường nuôi cấy giàu chất dinh dưỡng và một số yếu tố đặc biệt đi kèm theo. Nhiệt độ sống thích hợp của vi khuẩn này là 37 độ C rất phù hợp với nhiệt độ của cơ thể con người.  Vi khuẩn này được tìm thấy nhiều nhất ở hang vị và thân vị của dạ dày.

Từ năm 1983 đến thời điểm hiện tại các nhà khoa học đã phân lập được hơn 15 loài vi khuẩn khác nhau. Đó là H. pylori, H. cinaedi, H. fennelliae,…. ký sinh  ở người. Nhưng chỉ có duy nhất vi khuẩn H. pylori gây bệnh ở người.

Có phải bạn rất thắc mắc tại sao môi trường trong dạ dày là môi trường acid mà tại sao vi khuẩn hp vẫn có khả năng sống sót thậm chí là sinh sản rất nhanh đúng không? Đó là do chúng có men urease rất mạnh. Nó có khả năng phân giải ure trong dạ dày thành amoniac bao quanh vi khuẩn. Điều này khiến cho chúng có thể sống trong điều kiện môi trường acid dạ dày khắc nghiệt mà hầu như con vi khuẩn nào cũng bị chết khi vào đây.

Khi NH3 tăng cao dẫn đến tổn thương dạ dày và ph trong dạ dày cũng bị thay đổi. Khi độ ph trong dạ dày tăng lên đồng nghĩa với việc acid HCL giảm đi. Lúc này cơ chế điều hòa ngược trong cơ thể sẽ xảy ra và kích thích dạ dày sẽ sản xuất ra nhiều acid HCL hơn bình thường. Khi lượng acid dạ dày tiết ra quá nhiều có thể gây đến xuất huyết dạ dày và viêm loét dạ dày.

H.pylori còn có hoạt tính mạnh về catalase, phosphatase kiềm và acid, cytocrom oxydase. Không khử được nitrat cũng như không có khả năng phân giải hippurate.

Bên cạnh đó, trong mỗi con vi khuẩn hp đều có chứa 2 loại kháng nguyên chính. Đó là kháng nguyên lông và kháng nguyên thân hay còn biết đến là kháng nguyên O. Chúng đều có bản chất là lipopolysacharide chịu nhiệt khá tốt. Kháng nguyên O có tính độc đối với tế bào túc chủ mà chúng kí sinh. 

Ngoài ra, H. pylori còn có một số kháng nguyên đóng vai trò quan trọng trong mối liên quan đến khả năng gây bệnh của chúng. Đó là enzyme urease, catalase, superoxide. histamin và adhesin có khả năng bám dính tốt vào tế bào niêm mạc dạ dày. Phân loại độc tố từ các chủng khác nhau, các nhà nghiên cứu đã xác định được 2 loại gồm: 

• Độc tố gây loét tá tràng chiếm tới  60% số chủng
• Độc tố gây tăng tiết dịch vị acid dạ dày chiếm 40% số chủng.

Gần đây, người ta đã phát hiện thấy rằng kháng nguyên CagA làm tăng tiết Interleukin 8. Nhiều giả thuyết cho rằng yếu tố này là một trong những nguyên nhân làm bệnh tiến triển đến ung thư.

>>>Xem thêm: Hp Trong Dạ Dày, Cách Phòng Tránh Và Các Phác Đồ Điều Trị

2. Tìm hiểu cơ chế gây bệnh của vi khuẩn hp để biết vi khuẩn hp có lây không

Sau khi xâm nhập vào cơ thể, vi khuẩn HP sẽ tồn tại trong dạ dày và bắt đầu tấn công niêm mạc dạ dày (đây là nơi cơ thể dùng để tiêu hóa thức ăn sau khi thức ăn được đưa vào từ miệng và di chuyển xuống dạ dày) và gây ra các tổn thương trên dạ dày. Khi các tổn thương trở nên nghiêm trọng, axit dịch vị có thể đi qua lớp niêm mạc dạ dày, dẫn đến tình trạng viêm loét dạ dày. Các vết loét này có thể gây chảy máu, dẫn đến  nhiễm trùng hoặc ngăn cản thức ăn di chuyển qua hệ thống tiêu hóa và gây nên  nhiều tổn thương nghiêm trọng ở hệ thống tiêu hóa.

3. Miễn dịch cơ thể sinh ra để chống lại vi khuẩn hp

Giống như các tác nhân lạ xâm nhập vào cơ thể, cơ thể chúng ta có những biện pháp để chống lại chúng. Vậy cơ thể đã làm gì để chống lại loại vi khuẩn trên? 

3.1. Miễn dịch tại chỗ

Tại nơi có vi khuẩn H. pylori xâm nhập, một lượng lớn số lượng bạch cầu trung tính và tế bào lympho sẽ tập chung lại. Chúng giải phóng ra interleukin và các gốc tự do oxy hóa có tác dụng tấn công vi khuẩn. Tuy nhiên, phản ứng viêm tại chỗ này không có khả năng tiêu diệt toàn bộ vi khuẩn.

3.2. Đáp ứng miễn dịch dịch thể

Khi các nhà khoa học, nghiên cứu tìm kháng thể trong máu những bệnh nhân bị viêm loét dạ dày tá tràng có sự có mặt của vi khuẩn hp. Người ta đã phát hiện rằng sự gia tăng kháng thể IgG, IgA đặc biệt là IgG. Các loại kháng thể này tăng nhanh trong máu có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn H.pylori.

4. Dấu hiệu nhận biết vi khuẩn hp có trong dạ dày- Vi khuẩn hp có lấy không

Trong đường ruột của chúng ta cũng tồn tại rất nhiều vi khuẩn bao gồm cả vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại. Những vi khuẩn có hại cho đường ruột cũng như dạ dày thì chúng ta không thể kể đến vi khuẩn hp. Chúng gây ra rất nhiều phiền toái cho bệnh nhân mắc phải tiêu biểu phải kể đến là:

• Đau rát vùng thượng vị thường vào ban đêm hay khoảng một vài giờ sau bữa ăn. Mức độ đau từ âm ỉ đến dữ dội, quặn thắt.
• Các triệu chứng kèm theo là ợ hơi, ợ chua, ợ nóng. Nếu mức độ nặng hơn còn có thể xuất hiện biến chứng nôn ra máu, đi phân ra máu, …
• Một số dấu hiệu khác giúp nhận biết nhiễm vi khuẩn hp:
  • Ợ hơi 
  • Đầy hơi chướng bụng
  • Buồn nôn
  • Ợ nóng
  • Sốt
  • Chán ăn hoặc ăn mất ngon
  • Không cảm thấy đói
  • Giảm cân nhưng không rõ lý do
  • Bụng phình to

  Người bệnh nên đến bệnh viện ngay khi có các dấu hiệu như:

  • Phân lẫn máu, có màu đỏ sẫm hoặc đen
  • Khó thở
  • Chóng mặt hoặc ngất xỉu
  • Cảm thấy mệt mỏi mà không rõ lý do
  • Da nhạt màu
  • Nôn ra máu hoặc chất dịch như bã cà phê
  • Đau bụng dữ dội

  Ngoài ra, mặc dù không phổ biến nhưng nhiễm vi khuẩn HP có thể gây ung thư dạ dày. Trong thời gian đầu, người bệnh thường bị ợ chua. Tuy nhiên, theo thời gian, người bệnh có thể có các dấu hiệu như:

  • Đau hoặc sưng bụng
  • Buồn nôn
  • Không cảm thấy đói
  • Cảm thấy no sau khi chỉ ăn một lượng nhỏ thức ăn
  • Nôn mửa
  • Giảm cân không rõ lý do

Dù có những triệu chứng như thế nào thì người bệnh cũng không được chủ quan. Thay vào đó, bạn nên cho người nhà của mình đến các cơ sở y tế để được thăm khám chính xác và hiệu quả nhất.

5. Vi khuẩn hp có lây không?

Theo thống kê của bộ y tế, tỷ lệ nhiễm vi khuẩn hp ở nước ta khoảng 70% và con số này không có khả năng ngừng lại hay giảm đi. Thay vào đó, các chuyên gia y tế dự đoán nó có thể tăng thêm. Theo bác sĩ Phan Đức Huân nguyên trưởng khoa phẫu thuật tiêu hóa, bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội cho biết thêm: “ Loại vi khuẩn này có khả năng sinh sản rất nhanh và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu chúng ta không biết rõ vi khuẩn hp có lây không và lây theo đường nào. Để từ đó có các biện pháp để hạn chế sự lây lan thì khả năng số lượng người nhiễm loại vi khuẩn này rất cao”.

Bạn thấy loại vi khuẩn này rất nguy hiểm đúng không nào? Tôi dám chắc trong suy nghĩ của bạn sẽ thắc mắc một điều: “ Tại sao con vi khuẩn này lại có sức lây lan kinh khủng đến như vậy? và vi khuẩn hp có lây không?” Để giải đáp các thắc mắc trên các hãy theo dõi tiếp bài viết này để rõ hơn nhé!

5.1. Vi khuẩn hp có lây không? Chúng lây qua con đường miệng- miệng 

Theo nghiên cứu của các nhà y học, đây là con đường lây nhiễm vi khuẩn hp thường gặp nhất. Bởi vì môi trường sống của loại vi khuẩn này không chỉ có ở trong dạ dày mà chúng còn được tìm thấy ở trong khoang miệng và kẽ răng của bệnh nhân. Đây là nơi trú ẩn kín đáo mà kem đánh răng và bàn chải khó tác động vào. Hôn môi hoặc các bà, các mẹ mớm cơm cho con trẻ cũng có thể là một cách lây truyền vi khuẩn này. Do sức đề kháng của trẻ em kém hơn so với người lớn nên khả năng nhiễm vi khuẩn hp khá cao.

 Vì vậy để hạn chế sự lây lan của vi khuẩn này, mỗi chúng ta nên hạn chế dùng chung bát đũa, dùng chung bàn chải đánh răng. Đối với trẻ nhỏ chưa thể ăn cơm thay vào đó bạn có thể cho ăn cháo, bột.

Ngoài ra, khạc, nhổ đờm bừa bãi, không đúng nơi quy định gây phát tán thêm  vi khuẩn hp ra ngoài môi trường. Gây tăng khả năng lây nhiễm cho mọi người 

xung quanh.

>>>Xem thêm: Tìm Hiểu Về Xét Nghiệm Máu HP Có Chính Xác Không

5.2. Vi khuẩn hp có lây không? Chúng lây qua đường dạ dày- miệng

Để trả lời tiếp cho thắc mắc của nhiều người về câu hỏi vi khuẩn hp có lây không? Thì câu trả lời là có nhưng khả năng mắc không cao. Những người mắc các bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa thì khả năng họ xuất hiện các triệu chứng khá cao. Những triệu chứng thường gặp là ợ hơi, ợ chua, buồn nôn,.. 

Việc này đồng nghĩa với việc vi khuẩn hp có khả năng theo dịch vị acid trào ngược lên phía trên đến họng, miệng là rất cao. Nếu người bệnh không có các phương pháp vệ sinh sạch sẽ hay khử trùng thì khả năng lây nhiễm loại vi khuẩn này khá cao.

5.3. Vi khuẩn hp có lây không? Lây nhiễm vi khuẩn qua đường dạ dày- dạ dày

Có thể nói đây là con đường lây nhiễm vi khuẩn hp mà ít khi ta ngờ đến. Bệnh nhân có thể nhiễm vi khuẩn hp đi khám nội soi. Tuy nhiên, khả năng rủi ro khi ta thực hiện xét nghiệm này dẫn đến tình trạng lây nhiễm chéo là dụng cụ nội soi không được vệ sinh sạch sẽ. 

Bạn hình dung đơn giản như sau, khi ta tiến hành nội soi, đầu soi sẽ đi sâu vào bên trong đường tiêu hóa. Mà vô tình người khám trước bạn nhiễm vi khuẩn và đầu soi chưa được vệ sinh sạch sẽ thì vi khuẩn bám trên đầu soi sẽ đi vào cơ thể chúng ta. 

Ngoài ra, những dụng cụ khám răng nếu chưa được tiệt trùng sạch sẽ cũng có khả năng cao là một “phương tiện” để truyền vi khuẩn hp.

5.4. Vi khuẩn hp có lây không ? Lây nhiễm qua đường phân – miệng

Những người mắc vi khuẩn hp có khả năng tồn tại ấu trùng trong phân của mình. Khi bạn đi vệ sinh xong mà không rửa sạch tay bằng xà phòng hoặc có rửa tay nhưng rửa tay bằng nước thì những vi khuẩn này có khả năng sẽ bám trên tay của chúng ta. Vô tình bạn dùng tay bốc thức ăn đồng nghĩa với việc làm tăng khả năng lây nhiễm vi khuẩn này.

Một thói quen thường xuyên nhưng tưởng chừng như vô hại là cắn móng tay cũng là một cách đưa vi khuẩn vào trong cơ thể. Chúng sẽ sinh sống và sinh sản nhanh chóng trong dạ dày.

Ngoài ra, những con ruồi, chuột hay gián là một tác nhân lây nhiễm gián tiếp vi khuẩn hp. Khi bạn không đậy, bảo quản thức ăn sau khi nấu hoặc ăn những món ăn vỉa hè không hợp vệ sinh có nhiều ruồi đến đậu. Chúng sẽ để lại trên thức ăn của chúng ta ăn ấu trùng của con vi khuẩn này. 

>>>Xem thêm: Bị hp xử trí thế nào? Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

6.Cách phòng ngừa khả năng lây lan vi khuẩn hp

Khi biết được vi khuẩn hp có lây nhiễm không và các con đường lây nhiễm chúng ta sẽ có các cách để phòng ngừa khả năng lây lan vi khuẩn. Mọi người hãy thực hiện các cách sau đây để cùng nhau đẩy lùi và hạn chế sự phát triển của vi khuẩn

• Vệ sinh tay sạch sẽ đặc biệt sau khi đi vệ sinh. Bạn nên sử dụng xà phòng và rửa tay trong vòng 20 giây để loại bỏ bớt vi khuẩn bám trên da.
• Không nên dùng tay bốc thức ăn. Thay vào đó, bạn nên dùng đũa hoặc thìa
• Để thể hiện lòng hiếu khách nhiều người có thói quen gắp thức ăn cho mọi người xung quanh. Điều này vô tình cũng có thể kiến cho bạn có thể nhiễm loại vi khuẩn này. Vì đũa của họ có thể dính nước bọt chứa vi khuẩn hp. Sau khi gắp thức ăn, vi khuẩn có khả năng cao sẽ bám vào thức ăn và ta ăn thức ăn đó. Vi khuẩn sẽ đi vào trong cơ thể và sinh sản.
• Không nên dùng chung các vật sau như bàn chải, đũa, bát,.. với người nhiễm vi khuẩn hp
• Hạn chế ăn những thức ăn vỉa hè và nên đậy hoặc đóng gói những thực phẩm mà chưa sử dụng ngay.
• Hạn chế sự lây lan của vi khuẩn hp bằng cách diệt các côn trùng như ruồi, chuột, gián,..

7.  Vi khuẩn hp có lây không? – Những xét nghiệm chẩn đoán nhiễm vi khuẩn hp

Ở các bệnh viện hiện nay, các test chẩn đoán để phát hiện vi khuẩn hp. Đó là nội soi, xét nghiệm nồng độ urease và xét nghiệm máu. Tuy nhiên mỗi phương pháp chẩn đoán đều có ưu điểm, nhược điểm khác nhau. Hãy cùng Scurma Fizzy tìm hiểu cụ thể hơn về từng phương pháp nha

7.1. Phương pháp nội soi

 

Theo các bác sĩ của Scurma Fizzy cho biết: Nội soi là tiêu chuẩn vàng trong việc nhận biết các tổn thương của cơ thể ở những vùng kín đáo và sâu nhất. Một đường ống có gắn camera sẽ được luồn sâu vào bên trong đường tiêu hóa. Việc này giúp các bác sĩ dễ dàng hơn trong việc chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến dạ dày. Trong quá trình nội soi, bác sĩ sẽ lấy kim sinh thiết để lấy một ít mô vùng bị tổn thương ở dạ dày làm urease test HP.

Tế bào lấy được cho vào lọ  chứa dung dịch urea indol. Sau đó lắc nhẹ và chờ trong 5-10 phút và đọc kết quả.Cơ chế của test này như sau: vi khuẩn hp vào trong cơ thể sinh sống và sinh sản chúng sản xuất ra NH3 và CO2. NH3 sinh ra có tính kiềm làm cho dung dịch này đổi màu từ vàng sang đỏ hoặc hồng tùy thuộc vào nồng độ amoniac được sinh ra. Nếu dung dịch đổi màu, các bác sĩ sẽ chẩn đoán trong dạ dày của bạn xuất hiện vi khuẩn hp.

Ưu điểm của phương pháp: Nhanh, không tốn nhiều chi phí

Nhược điểm của phương pháp trên:

•  Tình trạng âm tính giả hoặc dương tính giả ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm của bệnh nhân. 
• Đồng thời gây ra cảm giác khó chịu cho bệnh nhân, họ có cảm giác nôn và buồn nôn.

7.2. Xét nghiệm urease qua hơi thở 

Phương pháp này được xem là phương pháp hữu hiệu nhất tìm vi khuẩn hp. Bác sĩ sẽ cho bệnh nhân uống có chứa ure gắn phân tử cacbon đồng vị phóng xạ C13 và C14. Nếu cơ thể có vi khuẩn hp, sau khi uống thuốc urease sẽ phân hủy ure gắn C phóng xạ và tạo ra CO2 có chứa cacbon gắn phóng xạ. CO2 sẽ được đi vào máu và theo đường hô hấp của cơ thể  và đi ra ngoài. 

Sau khoảng thời gian khoảng 20-30 phút, bệnh nhân được thở vào một túi và bác sĩ đem đi đo quang phổ để tìm cacbon phóng xạ. Nếu như tìm thấy chúng sẽ đồng nghĩa với việc bệnh nhân dương tính với vi khuẩn hp.

Ưu điểm của phương pháp:

•  Có độ nhạy và độ đặc hiệu cao có thể lên tới 80-90%.
•  Nó cũng phù hợp với một số bệnh nhân không thể làm xét nghiệm nội soi.

Nhược điểm của phương pháp: 

• Không phù hợp với trẻ nhỏ
• Nếu như người bệnh mắc một số lượng vi khuẩn ít thì chưa thể đánh giá được tình trạng tổn thương của dạ dày.

7.3. Chẩn đoán vi khuẩn hp qua xét nghiệm máu

Khi vi khuẩn hp xâm nhập vào cơ thể, hệ thống miễn dịch của cơ thể sẽ có những phản ứng miễn dịch để nhận biết ra các yếu tố lạ. Vì vậy, khi vi khuẩn hp có trong cơ thể thì kháng thể chống lại vi khuẩn này sẽ được tăng cường sản sinh ra. Phương pháp xét nghiệm máu giúp tìm kháng thể đó có trong máu hay không. 

Hạn chế của phương pháp:

• Phương pháp này chỉ có thể chỉ ra được trong máu lượng kháng thể tăng lên so với bình thường để bảo vệ cơ thể. Không thể khẳng định được trong dạ dày có vi khuẩn hp hay không? 
• Kháng thể sinh ra chống vi khuẩn này có thể tồn tại đến vài năm ở trong máu ngay cả khi bệnh nhân đã khỏi bệnh.

>>>Xem thêm: Phác Đồ Điều Trị Viêm Dạ Dày Hp Dương Tính

8.Cách điều trị khi nhiễm vi khuẩn hp

Trường hợp vi khuẩn HP không gây ra bất kỳ triệu chứng gì, việc điều trị có thể không thực sự cần thiết. Tuy nhiên nếu bị loét do nhiễm khuẩn HP, người bệnh cần áp dụng các biện pháp điều trị để tiêu diệt vi khuẩn, giúp chữa lành các tổn thương trên niêm mạc dạ dày và phòng ngừa vết loét tái phát.

Thông thường vi khuẩn HP được điều trị bằng cách sử dụng hai loại kháng sinh khác nhau cùng một lúc. Điều này nhằm ngăn ngừa tình trạng vi khuẩn kháng thuốc và trở nên nghiêm trọng, khó tiêu diệt hơn. Người bệnh cũng có thể sử dụng thuốc ức chế bơm proton hoặc thuốc ức chế axit để chữa lành niêm mạc dạ dày. Thông thường các triệu chứng có thể thuyên giảm sau 1-2 tuần điều trị.

Một số thuốc có thể sử dụng là:

• Kháng sinh : có thể sử dụng các loại như clarithromycin, amoxicillin, tetracycline, tinidazole hoặc metronidazol để tiêu diệt vi khuẩn tồn tại trong cơ thể.
• Thuốc trung hòa axit dạ dày chẳng hạn như esomeprazole, dexlansoprazole, lansoprazole, pantoprazole hoặc rabeprazole để hạn chế lượng axit dịch vị trong dạ dày và giúp tăng hiệu quả điều trị của thuốc kháng sinh.
• Bismuth subsalicylate cũng có thể được sử dụng phối hợp cùng với kháng sinh có vai trò hỗ trợ tiêu diệt vi khuẩn HP.
• Thuốc kháng H2 như cimetidine, famotidine hoặc nizatidine cũng có tác dụng  hỗ trợ làm giảm lượng axit dạ dày.

Nói tóm lại, qua bài viết trên các chuyên gia hàng đầu của Scurma Fizzy đã chia sẻ rất nhiều kiến thức về vi khuẩn hp là gì? Vi khuẩn hp có lây không? Đó là những thông tin hoàn toàn bổ ích hi vọng nó sẽ giúp bạn phòng ngừa sự lây lan của loại vi khuẩn này. 

Mọi thắc mắc về vấn đề vi khuẩn hp có lây không? Hoặc các vẫn đề khác liên quan đến dạ dày cũng như hệ tiêu hóa thì bạn đừng ngần ngại gì mà hãy gọi ngay đến HOTLINE 18006091 để được nhận sự hỗ trợ tư vấn tận tình và chính xác nhất đến từ đội ngũ chuyên gia y tế dược sĩ, bác sĩ từ Scurma Fizzy.

Cảm ơn bạn đã tin tưởng và đọc bài viết của chúng tôi.