Vi khuẩn HP Trong Dạ Dày Là Gì Và Những Điều Cần Biết

Vi khuẩn Hp là nguyên nhân phổ biến của các bệnh tiêu hóa như viêm dạ dày (kích ứng và viêm niêm mạc dạ dày), loét dạ dày tá tràng (vết loét ở niêm mạc dạ dày, ruột non hoặc thực quản) và thậm chí có thể là một trong số những nguyên nhân gây ung thư dạ dày hiện nay.Loại vi khuẩn này được tìm thấy trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, nơi có tới 10% trẻ em và 80% người lớn có khả năng đã bị nhiễm vi khuẩn Hp nhưng thường không có bất kỳ triệu chứng nào. Ở Việt Nam, theo thống kê có tới 70% dân số nhiễm vi khuẩn Hp.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn giải đáp những câu hỏi liên quan đến vi khuẩn Hp trong dạ dày và cung cấp những thông tin hữu ích liên quan đến phòng và điều trị vi khuẩn Hp. 

1. Hiểu thế nào là vi khuẩn Hp trong dạ dày?

Vào năm 1982, vi khuẩn Hp trong dạ dày được các bác sĩ người Úc-Barry Marshall và Robin Warren xác định lần đầu tiên

Tên khoa học đầy đủ của chủng H.p là Helicobacter pylori, có hình xoắn, kích thước nhỏ, dài khoảng 3 μm với đường kính khoảng 0,5 μm và có thể được chứng minh trong mô bằng phương pháp nhuộm Gram và nhuộm Giemsa.

Ở cùng một vị trí, H. pylori có bốn đến sáu roi, khả năng di chuyển cao đều có ở tất cả các loài Helicobacter dạ dày và ruột

H.pylori là một vi sinh vật thuộc nhóm ưa khí, có nghĩa là nó cần một lượng oxy khá nhiều, nhưng ở nồng độ thấp hơn trong khí quyển. Nó chứa một hydrogenase có thể tạo ra năng lượng bằng cách oxy hóa hydro phân tử (H2) do vi khuẩn đường ruột tạo ra, sản phẩm của chúng là oxidase, catalase và urease.

>>> Xem thêm : Hp dạ dày là vi khuẩn thế nào?

2. Đặc điểm của vi khuẩn Hp trong dạ dày

2.1. Vì sao vi khuẩn Hp có thể tồn tại trong dạ dày?

H.pylori là những vi khuẩn có khả năng thích nghi tốt và sống sót được ở trong môi trường khắc nghiệt với tính acid cao của dạ dày.

Để tránh môi trường axit bên trong dạ dày (lòng dạ dày), H. pylori sử dụng roi của mình để đào sâu vào niêm mạc dạ dày để đến các tế bào biểu mô bên dưới, nơi ít axit hơn.

Độ dốc pH trong chất nhầy là điều mà H. pylori có thể cảm nhận được, giúp chúng di chuyển về phía vùng ít axit hơn.

Vi khuẩn sẽ không bị cuốn vào lòng với môi trường chất nhầy của vi khuẩn nhờ sự giúp đỡ của điều này, môi trường này sẽ liên tục di chuyển từ vị trí tạo ra ở biểu mô đến bề mặt lòng mạch để phân giải.

Ngoài việc tránh những khu vực có độ pH thấp bằng cách sử dụng biện pháp điều hòa hóa học, H. pylori thông qua cách tạo ra một lượng lớn urease có thể trung hòa lượng axit trong môi trường của nó bằng cách phân hủy ure có ở bên trong dạ dày chuyển thành các hợp chất amoniac và carbon dioxide.
Để có được một khu vực xung quanh H. pylori trong trạng thái trung hòa, những chất này sẽ phản ứng với các axit mạnh trong môi trường.

Việc xâm nhập được vào niêm mạc của dạ dày và được bảo vệ bởi chất nhầy và các tế bào miễn dịch của cơ thể là lí do các vi khuẩn này có thể cản trở phản ứng miễn dịch và không bị tiêu diệt, đó chính là nguyên nhân có thể dẫn đến về dạ dày và tiêu hóa. 

2.2. Trong môi trường dịch vị đầy acid, vi khuẩn Hp sống được bao lâu?

Vi khuẩn Hp sẽ không tự chết do chúng có khả năng miễn dịch cơ thể rất cao. Nhưng con người chúng ta vẫn có thể tiêu diệt được nó.

Mọi người cho rằng môi trường tác động tới tuổi thọ của vi khuẩn Hp. Trên thực tế, con người mới chính là yếu tố quyết định rằng vi khuẩn Hp có thể duy trì sự sống được bao lâu.

Có nghĩa là nếu chúng ta không có tác động gì đến nó thì nó vẫn sống và tăng lên rất nhanh, còn khi chúng ta tiêu diệt nó thì nó sẽ chết.

Vi khuẩn Hp trong dạ dày sinh sôi và phát triển rất nhanh vì đây là môi trường thích hợp của chúng. Nên để có thể tiêu diệt được nó, chúng ta cần tìm đến các chuyên gia y tế để được điều trị phù hợp và sớm nhất có thể.

3. Nguyên nhân gây nhiễm Hp

Vi khuẩn Hp là loại vi khuẩn có sức sống dai dẳng và chúng có thể tồn tại trong nhiều môi trường và điều kiện nhiệt độ khác nhau.

Vi khuẩn hoàn toàn có thể từ người mang vi khuẩn lây lan sang người lành thông qua các tiếp xúc thông thường.

Vi khuẩn Hp đã cùng tồn tại với con người hàng nghìn năm và cho tới hiện nay vẫn chưa có bằng chứng khoa học chính xác về cách lây nhiễm vi khuẩn Hp.

Tuy nhiên, các nhà khoa học cho rằng vi khuẩn Hp trong dạ dày là bệnh truyền nhiễm qua đường miệng và đường phân trong gia đình, cộng đồng.

Các con đường chính lây nhiễm vi khuẩn Hp trong dạ dày gồm:

• Đường miệng tới miệng

Là đường lây truyền chính của vi khuẩn này, chúng có thể được truyền qua các tiếp xúc nước bọt hay dịch tiết đường tiêu hóa của người mắc bệnh.

Khả năng nhiễm vi khuẩn Hp là rất cao nếu dùng chung ly uống nước, đũa, bát, chén,…

• Đường phân tới miệng

Trong chất thải của người bệnh vi khuẩn này có thể tồn tại. Nếu không rửa tay trước và sau khi đi vệ sinh và dùng bữa, người thường dễ lây nhiễm khuẩn này.

Vi khuẩn lây lan nhanh sang người khác thông qua phương thức đi vào phân, ngoài ra bạn cũng dễ bị nhiễm vi khuẩn Hp với thói quen ăn đồ sống

• Đường khác

Những nguyên nhân khách quan tạo điều kiện lây nhiễm cho vi khuẩn Hp trong cộng đồng có thể tới từ các dụng cụ nội soi tai mũi họng, thiết bị nội soi dạ dày,…

Không chỉ qua đường miệng, Hp còn có thể lây truyền qua tay hoặc lây truyền qua các con vật trung gian.

>>> Xem thêm : Vi khuẩn Hp có lây không, cách phòng ngừa loại vi khuẩn này như thế nào

4. Các yếu tố nguy cơ gây nhiễm vi khuẩn Hp trong dạ dày

Thường quá trình nhiễm H. pylori sẽ diễn ra trong thời thơ ấu.

Điều kiện sống trong thời thơ ấu của bệnh nhân có thể liên quan tới các yếu tố nguy cơ nhiễm H. pylori, chẳng hạn như:

• Sống trong điều kiện đông đúc

Có nhiều nguy cơ bị nhiễm H. pylori hơn nếu bạn đang sinh sống với tình trạng đông người.

• Sống ở nơi không có nguồn nước sạch

Nguy cơ nhiễm H. pylori sẽ được giảm đi trông thấy nếu bạn có nguồn cung cấp nước sạch và đáng tin cậy.

• Sống ở một nước đang phát triển

Có nguy cơ nhiễm H. pylori cao hơn.

• Chung sống cùng với những người bị nhiễm khuẩn H. Pylori

Nếu một người nào đó mà chúng ta sống cùng bị nhiễm H. pylori, chúng ta cũng có nhiều khả năng bị nhiễm H. pylori.

5. Vi khuẩn Hp trong dạ dày nguy hiểm như thế nào?

Nhiễm khuẩn Hp có thể dẫn đến một số biến chứng nguy hại như:

• Xuất huyết nội

Loét dạ dày tá tràng xuyên qua các mạch máu và gây ra vấn đề thiếu máu thiếu sắt là những việc mà vi khuẩn H.pylori có thể làm được.

• Tắc nghẽn

Vi khuẩn Hp có thể gây hình thành các khối làm chặn thức ăn ra khỏi dạ dày.

• Vết loét

Lớp màng bảo vệ dạ dày và ruột non có thể bị làm hỏng khi bạn nhiễm phải H.pylori vi khuẩn. Khi đó axit dạ dày sẽ có được điều kiện thuận lợi nhất để tấn công, ăn mòn niêm mạc và hình thành nên các vết loét. Khoảng 10% người nhiễm Hp sẽ hình thành các vết loét dạ dày.

• Viêm niêm mạc dạ dày

Nhiễm vi khuẩn Hp có thể kích thích niêm mạc dạ dày và gây viêm dạ dày.

• Ung thư dạ dày

Mặc dù mức độ nguy cơ thường thấp nhưng Hp cũng là một yếu tố nguy cơ có thể làm ung thư dạ dày hình thành

• Thủng dạ dày

Thành dạ dày có thể bị các vết loét đâm thủng

• Viêm phúc mạc

Là tình trạng diễn ra khi phúc mạc hoặc niêm mạc bụng bị nhiễm trùng.

>>> Xem thêm : Các dấu hiệu của bệnh ung thư dạ dày cần biết 

6. Nhiễm vi khuẩn Hp trong dạ dày có những triệu chứng gì?

Hầu hết mọi người có vi khuẩn Hp trong dạ dày nhiều năm mà không biết vì họ không có bất kỳ triệu chứng nào.

Người nhiễm có thể bị đỏ và sưng (viêm) niêm mạc dạ dày, gọi là viêm dạ dày. Người nhiễm cũng có thể bị lở loét như loét dạ dày hoặc phần đầu tiên của ruột non (tá tràng).

Các triệu chứng của loét có thể là

• Vết loét gây ra nỗi đau âm ỉ không nguôi ngoai
• Xảy ra từ 2 đến 3 giờ sau khi ăn
• Thường đến và đi trong vài ngày hoặc vài tuần
• Xảy ra vào nửa đêm khi bụng trống rỗng
• Cơn đau sẽ hết khi ăn hoặc uống thuốc làm giảm nồng độ axit trong dạ dày (thuốc kháng axit)
• Có thể gây thiếu máu vì chảy máu

Vết loét còn có một số biểu hiện khác có thể nhắc tới như:

• Giảm cân
• Không cảm thấy đói
• Sưng hoặc đầy hơi
• Ợ hơi
• Đau bụng hoặc buồn nôn
• Nôn mửa

Các triệu chứng của vết loét có thể giống như các vấn đề sức khỏe khác. Vì thế cần gặp chuyên gia y tế để được tư vấn và chữa trị.

7. Làm thế nào để chẩn đoán vi khuẩn Hp trong dạ dày?

Khi có các triệu chứng kể trên, người bệnh nên đến khám tại các cơ sở y tế để được các chuyên gia chăm sóc sức khỏe chẩn đoán và điều trị chính xác nhất.

Tại đây, các bác sĩ sẽ xem xét tiền sử bệnh của người bệnh và có thể cho các xét nghiệm tầm soát Hp như:

• Xét nghiệm máu

Phát hiện kháng thể chống lại vi khuẩn Hp trong dạ dày.

• Cấy phân

Để tìm kiếm bất kỳ vi khuẩn bất thường nào trong đường tiêu hóa của người bệnh gây tiêu chảy và các vấn đề khác.

Một mẫu phân có kích thước nhỏ được thu thập và gửi đến phòng thí nghiệm. Trong 2 hoặc 3 ngày, xét nghiệm sẽ cho biết có vi khuẩn bất thường nào không.

• Xét nghiệm kháng nguyên phân

Quá trình này sẽ lấy mẫu phân để kiểm tra vi khuẩn H. pylori.

• Kiểm tra hơi thở

Chúng có thể được kiểm tra xem sau khi bạn uống một viên thuốc urê có các phân tử cacbon hay không. Test thở phát hiện ra cacbon, điều đó có nghĩa là vi khuẩn Hp đã tạo ra enzyme urease.

Enzyme này làm cho axit dạ dày giảm, khiến niêm mạc dạ dày suy yếu. 

• Nội soi dọc từ thực quản xuống đến dạ dày và tá tràng

Thử nghiệm này được tiến hành nhằm xem xét lớp niêm mạc của dạ dày, ống dẫn thức ăn (thực quản) tá tràng (phần đầu tiên của ruột non). Thử nghiệm này sử dụng một ống mỏng, có ánh sáng hoặc ống nội soi.

Ống có một camera ở một đầu, được đưa vào miệng và cổ họng của bệnh nhân. Sau đó, ống đi xuống thực quản, dạ dày và tá tràng.

Bác sĩ có thể nhìn thấy bên trong các cơ quan này. Một mẫu mô kích thước nhỏ (sinh thiết) được lấy nếu cần. Mẫu mô có thể cho biết có enzyme urease hay không và cũng có thể kiểm tra vi khuẩn ở đó.

>>> Xem thêm: Xét nghiệm máu HP có chính xác không

8. Làm thế nào để điều trị vi khuẩn Hp trong dạ dày?

8.1. Điều trị vi khuẩn Hp bằng thuốc

Nếu nhiễm vi khuẩn Hp mà không gây ra bất kì biến chứng nào hoặc không làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày thì việc điều trị bằng kháng sinh là không cần thiết.

Điều trị nhiễm vi khuẩn Hp thường phối hợp từ hai loại kháng sinh khác nhau trở lên giúp ngăn cản sự phát triển vi khuẩn và giảm đề kháng kháng sinh.

Bác sĩ thường kê đơn kèm với một loại thuốc giảm tiết axit dạ dày để giúp kháng sinh hoạt động hiệu quả hơn, giúp điều trị vi khuẩn Hp nhanh hơn.

Ví dụ như một số thuốc hay được lựa chọn hiện nay:

• Clarithromycin
• Thuốc ức chế bơm proton (PPI)
• Metronidazole
• Amoxicillin

Việc điều trị có thể khác nhau giữa các bệnh nhân tùy thuộc vào khả năng dung nạp cũng như có tiền sử dị ứng hay không mà chọn thuốc phù hợp.

8.2. Điều trị vi khuẩn Hp trong dạ dày bằng phương pháp dân gian

• Probiotics

Probiotics giúp duy trì sự cân bằng hệ vi khuẩn tốt và xấu ở đường ruột.

Theo một nghiên cứu đáng tin cậy năm 2012 thì việc dùng chế phẩm probiotics trước hoặc sau khi điều trị H. pylori  có thể cải thiện khả năng loại bỏ vi khuẩn.

Thuốc kháng sinh tiêu diệt cả vi khuẩn tốt và xấu trong dạ dày do đó Probiotics giúp bổ sung hệ vi khuẩn tốt. Ví dụ: sữa chua, men vi sinh,…

• Trà xanh

Uống trà xanh trước khi bị nhiễm trùng sẽ ngăn ngừa được chứng viêm và làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh viêm dạ dày.

• Mật ong

Mật ong có khả năng kháng khuẩn chống lại vi khuẩn Hp. Đến nay khả năng diệt trừ vi khuẩn của mật ong vẫn chưa có một nghiên cứu nào chứng minh

Nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng sử dụng mật ong với các phương pháp kháng sinh có thể rút ngắn thời gian điều trị. Mật ong nguyên chất cho tác dụng tối ưu nhất.

• Rễ cam thảo

Rễ cam thảo là một phương thuốc khá phổ biến cho bệnh viêm loét dạ dày. Nó có thể chống lại H. pylori. Rễ cam thảo không trực tiếp tiêu diệt vi khuẩn nhưng nó có thể giúp ngăn cản vi khuẩn bám vào thành tế bào niêm mạc dạ dày.

• Dầu ô liu

Dầu ô liu có thể điều trị vi khuẩn H. pylori. Dầu ô liu có khả năng kháng khuẩn mạnh chống lại tám chủng H. pylori. Ba trong số các chủng đó đã đề kháng với kháng sinh. Ngoài ra dầu ô liu cũng duy trì sự ổn định trong axit dịch vị.

9. Biến chứng của nhiễm vi khuẩn Hp trong dạ dày

Các biến chứng do nhiễm vi khuẩn H. pylori bao gồm:

• Vết loét do H. pylori có thể làm mất đi lớp màng bảo vệ của dạ dày và ruột non. Điều này dẫn vết loét do acid tấn công. Khoảng 10% người nhiễm H. pylori sẽ bị loét.
• Viêm niêm mạc dạ dày nhiễm H. pylori có thể kích thích dạ dày, gây viêm (viêm dạ dày).
• Nhiễm H. pylori là một yếu tố nguy cơ cao đối với một số loại ung thư dạ dày.

10. Phòng ngừa vi khuẩn Hp như thế nào cho hiệu quả? 

Tự bảo vệ mình khỏi bị nhiễm H. pylori bằng các bước tương tự như thực hiện để ngăn chặn các vi khuẩn khác:

• Không dùng chung bát đĩa, đồ ăn, hay nước chấm để ngăn chặn sự lây lan vi khuẩn.
• Rửa tay sau khi đi vệ sinh và trước khi chế biến thực phẩm hoặc ăn uống. Hướng dẫn gia đình và mọi người làm theo.
• Tránh thức ăn bẩn, ôi thiu hoặc nước uống không đảm bảo vệ sinh.
• Nên chọn thực phẩm sạch sẽ có nguồn gốc rõ ràng.
• Không nên ăn thức ăn chưa được nấu chín kỹ.
• Lau dọn nhà cửa, không gian sống sạch sẽ.
• Từ bỏ việc ăn đồ cay nóng nó sẽ không gây loét nhưng làm khó lành vết loét và khiến cơn đau trở nên tồi tệ hơn.
• Tăng cường luyện tập thể dục thể thao để nâng cao hệ thống miễn dịch của cơ thể.
• Không được tự tiện dùng kháng sinh bừa bãi vì có thể gây ra vết loét hoặc tình trạng kháng thuốc trở nên trầm trọng hơn.
• Nên thoải mái, thư giãn tránh tạo stress cho bản thân.
• Không nên hút thuốc lá vì đó là nguy cơ cao làm thất bại điều trị nhiễm khuẩn H.pylori. 

Trên đây là một số điều cần biết về vi khuẩn Hp trong dạ dày và việc chúng ta cần làm gì để tránh cũng như giảm thiểu tác hại do vi khuẩn này. Người bệnh cần sử dụng sản phẩm hỗ trợ điều trị song song cùng với việc tạo dựng cho chính bản thân một thói quen ăn uống khoa học, tập thể dục thể thao, giảm căng thẳng, stress để hiệu quả điều trị được mau chóng cải thiện tốt hơn, hạn chế được nguy cơ tái phát và nâng cao sự an toàn cho các cơ quan khác trong cơ thể khi sử dụng thuốc Tây.

Tìm hiểu thêm sản phẩm Scurma Fizzy ngay tại đây để giúp bảo vệ dạ dày của bạn hiệu quả hơn. 

Nhấc máy lên và gọi theo HOTLINE 1800.6091 để được tư vấn MIỄN PHÍ về hiện trạng dạ dày mà bạn đang phải đối mặt ngay hôm nay tới từ các bác sĩ, dược sĩ chuyên gia của Scurma Fizzy nhằm hướng tới mục tiêu hạn chế các biến chứng nguy hiểm.