Nóng Rát Dạ Dày Do Đâu, Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục Chúng Tại Nhà
Một cảm giác thỉnh thoảng nóng rát dạ dày không hẳn là một nguyên nhân gây lo ngại. Nó có thể chỉ đơn giản là kết quả của quá trình rối loạn tiêu hóa. Tìm và loại bỏ thực phẩm là tác nhân kích thích khỏi chế độ ăn uống có thể ngăn triệu chứng này xảy ra. Tuy nhiên, cảm giác nóng rát dạ dày đôi khi do một tình trạng bệnh lý khác hoặc phản ứng với thuốc đang sử dụng. Điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân, vì vậy nếu bạn đang băn khoăn về tình trạng của mình có phải là một vấn đề bệnh lý không thì bạn nên đi khám bác sĩ.
1.Nóng rát dạ dày có thể do một số nguyên nhân sau
Một số vấn đề tiêu hóa phổ biến có thể gây nóng rát dạ dày bao gồm:
1.1 Hút thuốc
Hút thuốc không chỉ nguy hiểm cho phổi của bạn mà còn rất có hại cho toàn bộ hệ tiêu hóa của bạn như là nguy cơ:
- Gerd
- Loét dạ dày tá tràng
- Bệnh Crohn
Nóng rát dạ dày là một ví dụ. Người hút thuốc phải chịu một loạt các tác dụng phụ tiêu cực mỗi ngày gồm ho mãn tính, nhiều đờm, hôi miệng. Điều này cũng tăng nguy cơ ợ nóng, loét và ung thư.
1.2 Viêm- loét dạ dày tá tràng
Viêm dạ dày là tình trạng viêm niêm mạc dạ dày, thường dẫn đến các triệu chứng buồn nôn, nôn, đầy bụng, khó tiêu, cảm giác nóng rát dạ dày, chán ăn, đau bụng, thường biểu hiện giữa các bữa ăn hoặc vào ban đêm.
Đôi khi, viêm dạ dày có thể dẫn đến loét dạ dày, loét chảy máu và tăng nguy cơ ung thư dạ dày. Loét dạ dày tá tràng là có xuất hiện vết loét niêm mạc dạ dày tá tràng. Nóng rát dạ dày là triệu chứng phổ biến nhất của loét. Căng thẳng và thực phẩm cay nóng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bạn.
>>>Xem thêm: Viêm Loét Dạ Dày Hành Tá Tràng Và Những Thông Tin Bổ Ích Về Bệnh
1.3 Tập cơ bụng
Chấn thương cơ bụng thường dẫn đến các triệu chứng đau, sưng và cảm giác nóng rát. Điều này rất có thể xảy ra với những người mới bắt đầu thực hiện tập cơ bụng quá mức và cũng thể xảy ra ở bất kỳ cấp độ của bài tập thể hình nào. Vậy nên bạn cần bắt đầu những bài tập một cách từ từ.
1.4 Thoát vị Cơ hoành
Thoát vị cơ hoành là một dị tật bẩm sinh thường xảy ra ở trẻ nhỏ: hiện tượng các tạng từ ổ bụng chui lên lồng ngực qua lỗ khuyết bẩm sinh thường là ở vị trí lỗ sau, bên trái của cơ hoành. Tuỳ thuộc vào kích thước lỗ thoát vị mà các tạng có thể chui lên lồng ngực như dạ dày, ruột non, lách. Những trẻ bị thoát vị cơ hoành bẩm sinh thường kèm theo tổn thương phổi nặng nề. Bệnh chiếm tỉ lệ khoảng 1/12500 trong số trẻ mới sinh, tỉ lệ tử vong khoảng 30 – 50%.
Ở người lớn thường là thoát vị khe thực quản: thoát vị dạ dày qua khe thực quản. Cơ hoành có các lỗ mở để giúp cho thực quản, động mạch chủ và tĩnh mạch chủ trên “chui qua”. Một trong những biểu hiện bệnh là hiện tượng trào ngược dịch vị dạ dày lên thực quản, có liên quan đến cơ thắt dưới thực quản.
Thoát vị cơ hoành thường xảy ra ở người trên 60 tuổi nhưng có thể xảy ra những bệnh nhân trẻ tuổi hút thuốc nhiều, nâng đồ nặng thường xuyên hoặc béo phì. Triệu chứng thường bao gồm đau ngực, khó nuốt, ợ nóng, đau bụng trên và nấc cụt thường xuyên.
1.5 Trào ngược axit
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) xảy ra khi axit dạ dày trào lên thực quản của bạn. Nó có thể gây ra cảm giác nóng rát ngực hoặc dạ dày, đau, khó nuốt và ho mãn tính. Nếu GERD không được điều trị, nó có thể dẫn đến một tình trạng tiền ung thư được gọi là thực quản của Barrett.
Một số loại thực phẩm, đồ uống hoặc thành phần có thể GERD thêm nặng. Chúng có thể bao gồm:
- Sôcôla
- Caffeine
- Thực phẩm béo và đồ chiên
- Bạc hà
- Thực phẩm cay
- Tỏi
- Hành
- Thực phẩm từ cà chua
1.6 Nhiễm H. pylori
Nhiễm helicobacter pylori (H. pylori) xảy ra khi vi khuẩn này xâm chiếm dạ dày của bạn.
Nhiều người không có triệu chứng, nhưng cũng có người có các biểu hiện như:
- Dạ dày nóng rát
- Buồn nôn
- Chán ăn
- Đầy hơi
- Sụt cân
Nhiễm H. pylori là một trong những nguyên nhân chính gây loét dạ dày và có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư dạ dày của một người.
>>>Xem thêm: Helicobacter Pylori, Vi Khuẩn Hàng Đầu Gây Viêm Loét Dạ Dày
1.7 Hội chứng ruột kích thích (IBS)
IBS là một rối loạn đường ruột gây khó chịu ở bụng, và đôi khi, gây đau rát. Các triệu chứng khác bao gồm:
- Đầy hơi
- Tiêu chảy
- Táo bón
- Chất nhầy trong phân
- Buồn nôn
IBS ảnh hưởng đến 25 đến 45 triệu người ở Hoa Kỳ. Nguyên nhân gây ra chúng hiện chưa được làm rõ. (“Facts About IBS”)
1.8 Khó tiêu
Khó tiêu cũng có thể gây ra nóng rát. Các triệu chứng khác có thể bao gồm:
- Đầy bụng
- Buồn nôn
- Cảm thấy no mà không ăn nhiều
- Ợ nóng
- Ợ
1.9 Thuốc
Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc chống viêm không steroid (NSAIDS),có thể gây ra các vấn đề về đường tiêu hóa.
NSAIDS phổ biến bao gồm:
- Aspirin
- Celecoxib (Celebrex)
- Ibuprofen (Motrin, Advil)
- Naproxen (Aleve, Naprosyn)
- Indomethacin (Ấn Độ)
- Ketoprofen (Orudis, Oruvail)
- Oxaprozin (Daypro)
Nói chuyện với bác sĩ của bạn nếu bạn gặp bất kỳ biểu hiện nào về dạ dày trong khi dùng NSAID.
1.10 Phản ứng với thực phẩm
Phản ứng hoặc không dung nạp với một số loại thực phẩm có thể gây bỏng dạ dày ở một số cá nhân. Ví dụ, nếu bạn không dung nạp đường sữa, bạn không sản xuất đủ enzyme cần thiết để tiêu hóa chúng. Tiêu thụ các sản phẩm từ sữa cũng có thể gây buồn nôn, đầy hơi, co thắt bụng, tiêu chảy.
Nếu bạn mắc IBS, bạn có thể nhận thấy cảm giác dạ dày nóng rát tăng dần sau khi tiêu thụ sữa. Nhìn chung, sữa là một chất kích thích phổ biến và được biết đến trong IBS, và thường khuyến cáo bệnh nhân IBS giảm lượng sữa – đặc biệt nếu họ mắc chứng không dung nạp đường sữa.
Tương tự như vậy, khi những người mắc bệnh celiac ăn gluten – một loại protein được tìm thấy trong lúa mì – cơ thể họ tự sản sinh yếu tố tấn công chính ruột non của họ. Họ có thể gặp các triệu chứng đường ruột, chẳng hạn như tiêu chảy, sụt cân hoặc đầy hơi.
1.11 rượu
Tiêu thụ rượu có thể gây kích ứng đường tiêu hóa của bạn và gây ra cảm giác nóng rát dạ dày. Tiêu thụ rượu mãn tính có thể thay đổi cấu trúc và chức năng của đường tiêu hóa, gây đau dạ dày sau khi uống rượu.
Rượu gây bỏng dạ dày vì các hóa chất trong rượu được chuyển hóa nhanh chóng trong cơ thể. Các nguyên nhân có thể gây đau dạ dày sau khi uống rượu bao gồm:
- Uống quá nhiều
- Teo niêm mạc dạ dày do nghiện rượu
- Uống quá thường xuyên
- Viêm tụy rượu
- Bệnh túi mật do rượu
Hậu quả là tổn thương gan do uống quá nhiều rượu, và cũng có thể dẫn đến
- Loét dạ dày tá tràng
- Viêm dạ dày
- Các vấn đề tiêu hóa khác
Một số người không dung nạp rượu, một tình trạng ức chế cơ thể tiêu hóa rượu.
1.12 Ung thư dạ dày
Đôi khi, ung thư có thể gây ra cảm giác nóng rát dạ dày. Các triệu chứng khác của ung thư dạ dày bao gồm:
- Mệt mỏi
- Cảm thấy rất no sau khi ăn một bữa ăn trung bình hoặc một lượng nhỏ thức ăn
- Ợ nóng hoặc khó tiêu nghiêm trọng
- Buồn nôn
- Nôn mửa
- Gầy sút
>>>Xem thêm: Ung Thư Dạ Dày Có Lây Không Và Lây Qua Con Đường Nào
2.Dấu hiệu liên quan đến nóng rát dạ dày
2.1 Cảm giác nóng rát trong dạ dày sau khi ăn
Nhiều người trải qua cảm giác này sau ăn loại thức ăn nhất định nhất là thức ăn cay. Thực phẩm cay làm tăng nguy cơ khó tiêu, cảm giác nặng nề trong dạ dày sau khi ăn, ợ hơi, khí và đau. Ngoài ra, thức ăn cay có chứa capsaicin, có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày do đó gây ra cảm giác nóng rát.
Các yếu tố khác cũng có thể góp phần gây bỏng dạ dày sau khi ăn. Chúng bao gồm thực phẩm giàu chất xơ hòa tan, bữa ăn ít chất xơ, không dung nạp đường sữa hoặc dị ứng thực phẩm, kém hấp thu fructose và tác dụng phụ của olestra (thay thế chất béo được thêm vào thực phẩm như khoai tây chiên). Một số sản phẩm cũng có thể làm nặng thêm các vết loét dạ dày nếu có, chủ yếu là thực phẩm cay.
2.2 Cảm giác nóng rát dạ dày sau khi uống
Có nhiều loại đồ uống có thể gây ra cảm giác nóng rát . Dưới đây là một số ví dụ.
2.2.1 Soda có thể gây nóng rát dạ dày
Soda là một thức uống có ga, uống đồ uống có ga có thể gây đầy hơi. Nhiều loại soda cũng chứa aspartame, một chất làm ngọt nhân tạo. Mặc dù loại chất làm ngọt này có thể làm giảm calo , nhưng nhiều người không dung nạp với aspartame, điều này cũng có thể nặng thêm triệu chứng. Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc IBS, soda có thể tăng kích ứng dạ dày và gây tiêu chảy.
2.2.2 Nước lọc
Nước được là thức uống sức khỏe số một mà bạn có thể tiêu thụ, nhưng nó cũng có thể dẫn đến cảm giác nóng rát trong dạ dày. Uống quá nhiều nước có thể dẫn đến một tình trạng được gọi là hạ natri máu, được đặc trưng bởi nồng độ natri thấp bất thường. Các triệu chứng chính của hạ natri máu là khó chịu, nôn, lú lẫn, mệt mỏi và thậm chí co giật.
Tiêu thụ quá nhiều nước cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến thận. Thận của chúng ta có thể lọc 1.000 ml nước mỗi giờ. Uống nhiều hơn có thể khiến thận của bạn làm việc quá sức, và nếu bạn bị bệnh thận, bạn có nguy cơ biến chứng thậm chí còn lớn hơn khi uống quá nhiều nước.
3.Biện pháp khắc phục nóng rát dạ dày tại nhà
3.1. Một vài lưu ý
Biết được nguyên nhân gây ra vấn đề nóng rát dạ dày của bạn có thể đưa ra được phương pháp điều trị cụ thể. Ngoài ra, có những biện pháp khắc phục tại nhà có thể hữu ích thêm với việc giảm các triệu chứng , đặc biệt là cảm giác nóng rát dày của bạn. Dưới đây là một số biện pháp khắc phục tại nhà có thể kết hợp với kế hoạch điều trị hiện tại của bạn:
- Trà húng tây hay húng quế tây: Húng tây dùng với trà có thể giúp giảm khí, giảm sưng niêm mạc và giảm đau dạ dày.
- Thực đơn đơn giản: Thực phẩm đơn giản có thể giúp trung hòa axit dạ dày và dễ tiêu hóa hơn, để dạ dày của bạn không phải làm việc cật lực để tiêu hóa chúng. Thực phẩm này bao gồm rau luộc, gạo, táo, và về cơ bản bất cứ thứ gì có thêm gia vị hoặc dầu ở mức tối thiểu.
- Sữa chua/bơ sữa: Trừ khi bạn mắc chứng không dung nạp đường sữa, tiêu thụ sữa chua hoặc sữa bơ có thể giúp giảm bớt nóng rát. Sữa chua hoặc bơ sữa có thể giúp giảm đau và có thể thưởng thức hai lần mỗi ngày.
- Mật ong: Mật ong giúp điều trị loét dạ dày, tổn thương trên ruột và các vấn đề liên quan đến dạ dày khác.
- Trái cây: Trái cây như chuối và dưa hấu không chỉ làm dịu cảm giác nóng rát, mà còn có thể hỗ trợ trong trường hợp giảm ợ nóng.
- Nước dừa: Nước dừa có thể giúp làm dịu viêm ruột và cung cấp cho bạn thêm năng lượng và cảm giác mát mẻ.
- Giấm táo: Mặc dù giấm táo tính acid, nhưng nó thực sự có thể giúp giảm nóng rát vì nó chứa nhiều đặc tính kháng nấm, kháng khuẩn và chống viêm. Hãy chắc chắn rằng bạn pha loãng giấm táo với một ít nước vì hương vị khá mạnh.
- Nước ép nha đam: Nha đam không chỉ dành cho trị bỏng bên ngoài, nó cũng có thể giúp làm mát và chữa lành vết bỏng bên trong nhờ nước ép của chúng. Giống như giấm táo, nó chứa các đặc tính kháng nấm, kháng khuẩn và chống viêm.
- Baking soda: Baking soda giúp giảm axit dạ dày tự nhiên. Dùng một thìa soda với nước có thể giúp ích.
- Bông cải xanh: Nghiên cứu cho thấy rằng tiêu thụ thường xuyên siêu thực phẩm phổ biến này có thể giúp giảm nguy cơ loét dạ dày và thậm chí ung thư dạ dày
Cung cấp cho các biện pháp khắc phục tại nhà có thể giúp ích ngay lập tức.
3.2 Loại bỏ thực phẩm kích hoạt gây nóng rát dạ dày
Giảm căng thẳng có thể giúp ngăn ngừa cảm giác nóng rát trong dạ dày. Ở những người không dung nạp thực phẩm, GERD hoặc trào ngược axit ít xảy ra, một số loại thực phẩm có thể gây ra hoặc làm xấu đi các triệu chứng.
Các yếu tố kích hoạt như:
- Sữa
- Gluten
- caffeine
- Rượu
- Thực phẩm chiên
- Thực phẩm béo
- Sôcôla
- Rau họ hành chẳng hạn như tỏi, tỏi tây và hành tây
- rau họ cà chẳng hạn như cà tím, ớt chuông và cà chua
Các mẹo phòng ngừa khác bao gồm:
- Giảm lượng rượu
- Tìm cách giảm căng thẳng
- Tránh các bữa ăn vào đêm khuya trước khi đi ngủ
- Ăn các bữa ăn nhỏ hơn
- Nằm ngủ đầu cao vào ban đêm
- Duy trì cân nặng phù hợp
Cảm giác nóng rát trong dạ dày thường được kết hợp với đau. Dưới đây là một số lời khuyên để giúp bạn ngăn đau dạ dày rát tốt hơn.
- Đừng ức chế ợ hơi, vì dạ dày nóng rát có thể được giảm bớt thông qua ợ.
- Tránh thực phẩm cay và quá dầu mỡ
- Lựa chọn thực phẩm chứa carbohydrate như ngũ cốc nguyên hạt.
- Đừng hút thuốc.
- Hạn chế uống rượu.
- Kiểm tra thuốc của bạn để biết tác dụng phụ có thể xảy ra
- Đừng bỏ bữa.
- Tập thể dục hàng ngày
- Tiêu thụ nhiều rau xanh, rau, trái cây, nhưng hãy chú ý đến giảm lượng trái cây họ cam quýt.
- Uống sữa, nhưng không phải khi bụng đói vì điều đó có thể gây kích ứng thêm.
>>>Xem thêm: Nóng Dạ Dày, Tổng Quan Từ Nguyên Nhân Đến Cách Điều Trị
4. Điều trị nóng rát dạ dày và khi nào bạn cần gặp bác sĩ
Bác sĩ có thể kê toa cho bạn các loại thuốc để điều trị nóng rát dạ dày phù hợp với nguyên nhân. Một số trong đó có thể là thuốc kháng axit không kê đơn và chất làm mềm phân, nhưng chúng không nên được sử dụng trong thời gian dài. Thuốc giảm đau cũng có thể hữu ích, trừ khi chúng là nguyên nhân ban đầu gây nóng rát dày của bạn (như aspirin, Advil và Aleve có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, điều này có thể làm trầm trọng thêm vấn đề)
Cuối cùng, kháng sinh chỉ nên được sử dụng hướng dẫn của bác sĩ. Một số loại kháng sinh có thể góp phần gây nóng rát dạ dày, vì vậy bác sĩ cần được biết tất cả các loại thuốc mà bạn hiện đang sử dụng.
Bằng cách kết hợp các phương pháp điều trị y tế với các biện pháp khắc phục tại nhà các triệu chứng sẽ giảm đi. Có cảm giác nóng rát dạ dày không phải là một trải nghiệm thú vị, mặc dù hầu hết các trường hợp có xu hướng tự mất. Nếu bạn hiện đang trải qua cơn đau rát ở dạ dày không tự mất đi hoặc bạn bắt đầu có các triệu chứng kèm theo được nêu trên thì bạn nên đi khám nhé.
Khi nào cần gặp bác sĩ:
bạn cần gặp bác sĩ nếu cảm giác nóng rát dạ dày của bạn kéo nhiều ngày. Bác sĩ có thể hỏi về các triệu chứng của bạn và thực hiện kiểm tra lâm sàng hoặc X-quang. Trong các thăm dò thì nội soi , một thủ thuật cho phép bác sĩ nhìn trực tiếp vào bên trong dạ dày của bạn bằng một ống mềm có gắn camera nhỏ để có thể phát hiện thương tổn.
Xét nghiệm hơi thở hoặc phân thường được thực hiện để chẩn đoán có nhiễm H. pylori hay không. Bạn nên tìm kiếm sự giúp đỡ y tế ngay lập tức nếu bạn bị nóng rát dạ dày cùng với các triệu chứng nghiêm trọng khác, bao gồm:
- Phân đen hoặc có máu
- Đau bụng dữ dội
- Khó nuốt hoặc khó thở
- Nôn nghiêm trọng hoặc nôn ra máu
- Cảm thấy có khối gì đó trong bụng
- Sụt cân không rõ nguyên nhân
- Đau dạ dày kèm sốt
- Cảm giác sưng ở bụng trên
- Vàng mắt, vàng da
- Đau bụng, cản trở giấc ngủ
Trên đây là tổng hợp các nguyên nhân nóng rát dạ dày. Nếu có hiện tượng nóng rát bạn cần sử dụng các phương pháp xử lý trên hoặc đến trung tâm y tế để đưa ra giải pháp hữu dụng nhất.
Scurma Fizzy tin rằng qua bài viết này bạn có thể trang bị cho bạn thêm những thông tin bổ ích về nguyên nhân gây nóng rát dạ dày , dấu hiệu nhận biết và tìm ra cách xử lý chúng phù hợp với hoàn cảnh của bạn.
Liên hệ ngay HOTLINE 18006091 để được tư vấn miễn phí về tình trạng đau dạ dày của bạn với chuyên gia, dược sĩ Scurma Fizzy