Triệu Chứng Trong Trào Ngược Dạ Dày

Thống kê cho thấy có khoảng 15 triệu người hiện đang mắc trào ngược dạ dày. Hơn nữa, số lượng ngày càng được trẻ hoá và người bệnh sẽ phải đối mặt với nhiều triệu chứng trong trào ngược dạ dày gây khó chịu, đau đớn ảnh hưởng rất lớn đến đời sống sinh hoạt cũng như công việc. Nghiêm trọng hơn cả thế, nhiều người có tâm lý chủ quan, mà không thăm khám, có giải pháp chữa trị kịp thời, hiệu quả đã dẫn đến hàng loạt các biến chứng khó lường, cùng nguy hiểm đến tính mạng người mắc.

1.Bệnh trào ngược dạ dày là gì?

Trong một cơ thể người bình thường, dạ dày đóng vai trò quan trọng trong quá trình chứa đựng và tiêu hóa thức ăn.

Thức ăn sau khi qua khoang miệng xuống thực quản, tại đây thực quản sẽ được kích thích hình thành nhu động đưa thức ăn tiếp tục xuống dạ dày, khi đó cơ vòng dưới thực quản sẽ mở ra để dạ dày nhận thức ăn vào trong nó. Ngay sau đó, lỗ tâm vị dạ dày sẽ đóng lại để tránh tình dịch acid, dịch tiêu hóa đi ngược lên trên thực quản gây viêm, loét…

Khi cơ vòng thực quản dưới mất đi chức năng của mình, quá trình này sẽ bị rối loạn theo chiều hướng xấu. Cơ vòng thực quản thường xuyên mở ra, dãn ra tạo điều kiện cho dịch acid trong lòng dạ dày đi qua lỗ tâm vị đi lên phía thực quản. Khi đó gây ra tình trạng trào ngược dạ dày. 

>>>> Xem thêm về: Bị Dạ Dày Trào Ngược Và Cách Chẩn Đoán Điều Trị Hiệu Quả

2.Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày?

2.1.Lo âu, căng thẳng, stress kéo dài

Khi bị stress, lo âu hay căng thẳng thần kinh, cơ thể sẽ sinh ra cơ chế để điều hòa lại tình trạng đó, thông qua con đường thần kinh, cortisol được bài tiết ra. Cortisol được bài tiết ra với mục đích kích thích tân tạo đường, giáng hóa protein và lipid tạo ra nguồn năng lượng giúp cơ thể chống lại stress.

Tuy nhiên bên cạnh vai trò tích cực đó, cortisol còn làm tăng tiết acid dịch dạ dày và tăng nồng độ pepsin để tiêu hóa thức ăn. Việc sinh ra quá nhiều dịch acid trở thành nguyên nhân gây ra trào ngược dạ dày.

2.2.Bệnh lý tại dạ dày như viêm dạ dày, loét dạ dày – tá tràng

Viêm dạ dày là tình trạng niêm mạc dạ dày bị ăn mòn, viêm nhiễm do các tác nhân vật lý, hóa học hay sinh học kích thích khiến cho dịch tiêu hóa có điều kiện bào mòn niêm mạc dạ dày. Niêm mạc dạ dày bị tổn thương nên chức năng tiêu hóa thức ăn của dạ dày không thể được thực hiện một cách tốt nhất.

Chính vì vậy, việc phối hợp giữa thực quản và dạ dày trong quá trình tiêu hóa thức ăn cũng bị gián đoạn, cơ thắt thực quản dưới bị yếu đi, thường xuyên dãn rộng. Đồng thời, do không tiêu hoá được hết thức ăn trong lòng dạ dày, lượng thức ăn tồn đọng cộng với lượng thức ăn mới ăn vào sẽ làm trầm trọng hơn tình trạng này.

2.3.Ăn uống thiếu khoa học

Nhiều bạn trẻ hiện nay vẫn đang duy trì những thói quen ăn uống không phù hợp.

Kể đến như: ăn nhiều thức ăn cay nóng, dầu mỡ; không ăn chậm nhai kĩ, thích ăn khuya. Những thói quen trên theo thời gian sẽ dẫn đến tình trạng trào ngược dạ dày.

Ăn quá nhiều thức ăn có vị kích thích như vị cay, vị nóng, hay thức ăn chứa nhiều dầu mỡ sẽ khiến cho niêm mạc dạ dày bị kích thích quá mức một cách thường xuyên, lâu dần sẽ dẫn đến tình trạng viêm, loét…

Ăn quá nhanh sẽ khiến lượng thức ăn dồn vào dạ dày vượt quá ngưỡng chịu đựng của nó, đồng thời quá nhiều thức ăn sẽ sinh ra một lượng hơi lớn, lượng hơi này cần được giải phóng ra ngoài thông qua việc mở cơ vòng thực quản dưới từ đó sinh ra hiện tượng trào ngược dạ dày.

2.4.Do bẩm sinh 

Bẩm sinh trương lực cơ thực quản dưới yếu dẫn đến tình trạng trào ngược dạ dày.

2.5.Thừa cân, béo phì

Cân nặng của cơ thể vượt quá ngưỡng BMI bình thường sẽ tạo ra nhiều áp lực trên dạ dày cũng như trương lực của cơ vòng thực quản

Ngoài ra còn có một số yếu tố nguy cơ khác thúc đẩy tiến triển của bệnh trào ngược dạ dày. Kể đến như: mang thai, béo phì, sử dụng rượu bia, thuốc lá, mặc quần áo bó sát vòng bụng…

3.Các triệu chứng trong bệnh trào ngược dạ dày?

3.1.Triệu chứng ợ chua, ợ hơi trong bệnh trào ngược dạ dày

Đây là triệu chứng điển hình gặp cả ở người đang mắc bệnh trào ngược đầy cũng như những người đang có nguy cơ mắc bệnh này. Bình thường khi sử dụng các đồ uống có gas ta cũng hay gặp phải tình trạng này. Tuy nhiên trong bệnh trào ngược dạ dày, triệu chứng ợ hơi, ợ chua được sinh ra bởi các cơ chế rõ ràng.

Theo các nhà nghiên cứu bệnh học cho biết, khi bị bệnh trào ngược dạ dày, trương lực cơ thắt thực quản yếu đi tạo điều kiện cho hơi, men sinh ra từ quá trình tiêu hóa thức ăn trong lòng dạ dày thoát ra ngoài theo đường thực quản – miệng.

Tức ợ hơi ở đây được hiểu là hơi trong lòng dạ dày bị trào ngược ra ngoài qua miệng, khi ợ ta cảm thấy có vị chua ở cổ họng chính là do dich acid dạ dày trào ngược lên.

Bên cạnh ợ hơi ợ chua, nhiều người bệnh còn gặp triệu chứng ợ nóng do dịch acid, dịch tiêu hóa trào ngược lên phía thực quản gây ra viêm nhiễm, loét… gây cảm giác nóng lồng ngực. Ợ hơi và ợ chua có thể gặp ngay cả khi bệnh nhân đang rỗng bụng nhưng tần suất gặp sẽ nhiều hơn khi ăn no, hoặc khi nằm. 

>>>> Xem thêm về: Trẻ Sơ Sinh Trào Ngược Dạ Dày Thực Quản Và Những Điều Cần Lưu Ý

3.2.Triệu chứng nôn trong bệnh trào ngược dạ dày

Thức ăn đang tiêu hóa dở hay dịch tiêu hóa dạ dày đi ngược lên phía thực quản, họng sẽ kích thích các dây thần kinh ở họng tạo ra động tác nôn để tống các yếu tố lạ ra ngoài. 

3.3.Triệu chứng viêm, nhiễm vùng thực quản trong bệnh trào ngược dạ dày

Quá trình viêm khởi phát do sự kích thích của dịch acid vào niêm mạc thực quản. Đồng thời dịch acid, dịch tiêu hóa là môi trường thuận lợi cho những vi khuẩn có hại phát triển, nhân lên làm trầm trọng hơn tình trạng viêm. 

3.4.Triệu chứng bỏng rát vùng thực quản gây đau, nóng rát vùng ngực, đau tăng lên đặc biệt khi nuốt thức ăn

Do quá trình viêm nhiễm diễn ra tại vùng có dịch acid trào ngược lên nên bệnh nhân sẽ có cảm giác nóng, bỏng rát vùng thực quản trước ngực.

Khi ăn, khi thức ăn đi đến vùng thực quản bị tổn thương, sẽ hình thành ma sát với các ổ loét viêm gây đau tức. Chính vì vậy, bệnh nhân bị trào ngược dạ dày không nên ăn thức ăn quá cứng, nên làm mềm thức ăn để dễ nuốt hơn.

3.5.Triệu chứng nước bọt tiết ra quá nhiều trong bệnh trào ngược dạ dày

Tiết nhiều nước bọt là một cơ chế điều hòa của cơ thể trong bệnh trào ngược dạ dày. Do lượng acid trong lòng dạ dày tăng cao nên nước bọt sẽ được tiết ra nhiều để trung hòa lượng acid dư thừa.

Triệu chứng này so với các triệu chứng khác có phần ít nghiêm trọng hơn tuy vậy, nó cũng gây ra ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, đem lại cho bệnh nhân cảm giác khó chịu, mất tự tin.

3.6.Triệu chứng ho khan, ho có đờm, hầu họng sưng đau trong bệnh trào ngược dạ dày

Dịch acid trào ngược lên trên thực quản, hầu họng tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình viêm, loét, nhiễm khuẩn diễn ra. Để ngăn chặn các quá tình đó, cơ thể tiết ra một lớp đờm dày, dính để bảo vệ niêm mạc thực quản, niêm mạc hệ hô hấp. Phản xạ ho cũng được thực hiện để đẩy các yếu tố lạ này ra khỏi cơ thể.

Ho trong trào ngược dạ dày có nhiều điểm giống với ho các nguyên nhân khác như vi khuẩn, vi rút, thời tiết… nên cần phải hiểu, tìm được điểm khác biệt giữa chúng để có giải pháp chữa trị hiệu quả. Một số điểm giống nhau các chuyên gia của chúng tôi chỉ ra như: ho khan, ho có đờm, họng đau rát, khản tiếng…

Tuy nhiên ho trọng bệnh trào ngược dạ dày cũng có những điểm khác biệt như sau: ho kéo dài, ho nhưng không tìm thấy tổn thương hệ hô hấp, triệu chứng ho xuất hiện đồng thời cùng với các triệu chứng khác như ợ chua, ợ nóng, ợ hơi, nóng rát lồng ngực…

>>>> Xem thêm về: Viêm Thực Quản Trào Ngược Độ A Có Nguy Hiểm Không

4.Biến chứng nguy hiểm trong bệnh trào ngược dạ dày

4.1.Trào ngược dạ dày gây barrett thực quản

Khi thực quản thường xuyên tiếp xúc với dịch acid trào ngược lên từ dạ dày gây ra viêm loét thực quản. Khi đó quá trình tự sửa chữa của thực quản sẽ diễn ra dẫn đến sự thay đổi thành phần và cấu trúc lớp tế bào lót của thực quản.

Sự gia tăng của các tế bào này sẽ khiến cho nguy cơ mắc ung thư thực quản tăng. Tuy barrett thực quản là biến chứng ít gặp trong trào ngược dạ dày nhưng nó lại để lại nhiều hậu quả khó lường nên người bệnh cần kiểm tra chức năng thực quản thường xuyên để phát hiện sớm và điều trị barrett thực quản.

4.2.Trào ngược dạ dày gây viêm nhiễm hệ hô hấp

Các ổ viêm trên đường hô hấp có thể do chính dịch acid bị trào ngược gây ra. Hay bởi sự di chuyển của các vi khuẩn gây bệnh từ các ổ loét lớn từ thực quản gây ra. Triệu chứng đầu tiên tại hệ hô hấp có thể thấy như ho khan, ho có đờm, khản giọng….

4.3.Trào ngược dạ dày gây ung thư thực quản

Đây là biến chứng nặng nhất của bệnh trào ngược dạ dày. Tế bào thực quản bị tổn thương, barrett thực quản kéo dài là các yếu tố nguy cơ gây ung thư thực quản. Bệnh nhân cần đến bệnh viện làm các xét nghiệm sinh thiết dịch, nội soi thực quản, chụp phim X – quang để phát hiện được dấu hiệu của ung thư thực quản. 

5.Các phương pháp điều trị bệnh trào ngược dạ dày?

5.1.Điều trị triệu chứng trong trào ngược dạ dày bằng thuốc tây

Thuốc tây là một phương pháp điều trị hiệu quả các triệu chứng cũng như nguyên nhân của bệnh trào ngược dạ dày được nhiều bác sĩ chỉ định cho người bệnh. Đây có thể coi là một phương pháp chính trong phác đồ điều trị bệnh trào ngược dạ dày. 

Dưới đây là một số nhóm thuốc phổ biến được kê cho người có các triệu chứng của trào ngược dạ dày như:

• Thuốc kháng acid dạ dày hay trung hòa acid dạ dày antacid

Với bản chất là các chất có tính kiềm dưới dạng bazo vô cơ hay dạng muối vô cơ của một số kim loại như nhôm, magie, canxi… Do đó, chúng rất hiệu quả trong việc trung hòa lượng acid dư thừa trong lòng dạ dày.

Tác dụng của thuốc antacid phát huy nhanh sau khi uống, nhưng đồng thời thuốc cũng mất tác dụng nhanh sau khoảng 3 – 4 giờ.

• Thuốc chẹn con đường tiết acid dạ dày của Histamin

Histamin là một nhân tố tham gia vào quá trình tiết acid dạ dày cùng với gastrin và acetylcholin. Histamin có tác dụng đó do nó gắn đặc hiệu với receptor H2 trên tế bào dạ dày. Khi đó, AMP vòng phát tín hiệu kích kích bơm proton bài tiết acid dịch dạ dày.

Các thuốc kháng histamin có công thức cấu tạo tương tự với phân tử histamin nội sinh trong cơ thể do nó ức chế cạnh tranh gắn với receptor H2 của histamin, trở thành cơ chất giả. Do đó, làm triệt tiêu quá trình giải phóng acid theo con đường này.

Tuy nhiên vẫn còn nhiều con đường khác có tác dụng bài tiết acid dạ dày ngoài thông qua histamin nên vai trò của các thuốc này chỉ phủ được một nhánh nhỏ. 

• Thuốc chẹn kênh PPI

Kênh PPI là kênh proton bài tiết acid dạ dày. Các thuốc chẹn kênh này tạo được liên kết disulfur không thuận nghịch nên phong bế hoàn toàn quá trình tiết acid. Cũng vị tác dụng vượt trội của nó, mà nhóm thuốc này đang dần thay thế các thuốc kháng histamin H2.

5.2.Điều trị triệu chứng trong trào ngược dạ dày bằng thảo dược thiên nhiên

Gừng điều trị trào ngược dạ dày

Công dụng

• Gừng là vị thảo dược tự nhiên phổ biến, dễ kiếm, được mọi người sử dụng hằng ngày với nhiều mục đích khác nhau trong đó có điều trị bệnh trào ngược dạ dày.
• Trong gừng, chứa lượng lớn các chất cay, tecpen, 6-Zingiberol…có vai trò giảm đau, sát trùng và trung hòa acid dạ dày.
• Đồng thời còn có tác dụng chống nôn, lợi mật, kích thích tiêu hóa.

Cách sử dụng

• Có nhiều cách khác nhau để sử dụng gừng như trà gừng, gừng hãm, gừng tươi…
• Pha trà gừng là phương pháp đơn giản nhất, chỉ cần cho vài lát gừng tươi thái mỏng hòa với nước ấm là bạn đã có ngay một tách trà gừng tốt cho bệnh trào ngược dạ dày.
• Bên cạnh đó, gừng có thể chế biến cùng các loại thực phẩm khác trong nấu ăn hay ăn vài lát gừng ngâm giấm mỗi bữa ăn cũng được nhiều người lựa chọn.

Cúc hoa điều trị trào ngược dạ dày

Sở dĩ cúc hoa được khuyên dùng cho bệnh nhân trào ngược dạ dày do nó có tính mát, vị ngọt, có vai trò điều tiết bài tiết acid dạ dày.

Một ly trà hoa cúc vào mỗi buổi sáng là một lựa chọn không tồi để bắt đầu một ngày mới đối với bệnh nhân bị trào ngược dạ dày. 

Bột nghệ điều trị trào ngược dạ dày mang lại kết quả rất khả quan

Trong nghệ có chứa curcumin có vai trò giảm bài tiết acid dạ dày, thúc đẩy quá trình làm các vết loét. Đồng thời có vai trò sát khuẩn, tiêu diệt vi khuẩn Hp nên rất tốt trong các trường hợp bệnh nhân bị trào ngược dạ dày do vi khuẩn Hp làm tổn thương dạ dày.

Bột nghệ cũng có thể pha thành trà tương tự như gừng, nên bổ sung một chút đường hoặc mật ong để tạo vị ngọt dễ uống hơn. 

5.3.Điều trị triệu chứng trong trào ngược dạ dày bằng các bài thuốc đông dược

Chuyên gia của chúng tôi xin giới thiệu tới các bạn một số bài thuốc đông y dân gian điều trị các triệu chứng khác nhau trong bệnh trào ngược dạ dày.

Bài thuốc 1: Điều trị triệu chứng nôn do trào ngược dạ dày:

Bài thuốc gồm các vị thuốc sau: Di đường, nhân sâm, can khương và thục tiêu.

• Can khương (gừng), thục tiêu ( quả của cây xuyên tiêu) có vị ấm, có công năng: ôn trung khứ hàn, chỉ nôn, kích thích tiêu hóa rất tốt cho bệnh nhân trào ngược dạ dày.
• Nhân sâm được bổ sung vào trong bài thuốc có vai trò giúp tiêu hóa tốt, ăn ngủ ngon. 

Bài thuốc 2: Điều trị triệu chứng ợ chua, ợ nóng, ợ hơi trong trào ngược dạ dày. 

Bài thuốc có sự phối hợp của các vị chi tử, thược dược, trần bì, bối mẫu, đan bì, thanh bì và trạch tả có công năng giảm các triệu chứng ợ chua, ợ hơi.

Tuy nhiên, người bệnh không nên sử dụng thuốc đông y là phương pháp chính để điều trị bệnh do thuốc có nguồn gốc từ dược liệu thường cần thời gian dài để phát huy tác dụng. Do đó, nên sử dụng thuốc tây như biện pháp đầu tay để điều trị bệnh nhanh chóng.

Bên cạnh việc sử dụng các loại thuốc, người bệnh cần xây dựng chế độ sinh hoạt khoa học, điều độ để bệnh nhanh chóng hồi phục. Người bệnh không nên tự ý mua thuốc đông y khi chưa có sự hướng dẫn của các chuyên gia, các bác sĩ cổ truyền do với mỗi một nguyên nhân gây bệnh khác nhau, mức độ và triệu chứng khác nhau, bệnh nhân cần được chỉ định các đơn thuốc khác nhau.

Đồng thời chỉ nên mua thuốc cổ truyền tại các cơ sở gia truyền có tiếng, chất lượng, nguồn gốc đảm bảo và có thiết bị bảo quản đảm bảo duy trì chất lượng của các vị thuốc. 

>>>> Xem thêm về: Điều Trị Trào Ngược Dạ Dày Bằng Đông Y Hiệu Quả Ra Sao

6.Chế độ ăn uống và sinh hoạt thích hợp trong bệnh trào ngược dạ dày?

6.1.Chế độ ăn trong bệnh trào ngược dạ dày

• Khẩu phần ăn nhiều rau xanh, hoa quả, vitamin và khoáng chất
• Hạn chế tối đa việc sử dụng các gia vị tạo vị cay, nóng
• Chế biến thức ăn bằng các cách như luộc, hấp… sẽ tạo điều kiện cho dạ dày tiêu hóa tốt
• Nói không với chất kích thích như bia rượu, cà phê, nước ngọt có gas
• Duy trì nguyên tắc ăn chậm nhai kỹ
• Chỉ ăn một lượng vừa đủ hoặc ăn ở mức còn hơi đói để tránh áp lực cho dạ dày
• Ăn đúng giờ, đúng bữa để thiết lập lại cân bằng bài tiết acid
• Không ăn bữa khuya

6.2.Chế độ sinh hoạt trong bệnh trào ngược dạ dày

• Luyện tập, duy trì vận động các môn thể thao hữu ích như chạy bộ, tập yoga…
• Sắp xếp thời gian nghỉ ngơi, thư giãn hợp lý để tránh stress, căng thẳng do công việc áp lực
• Ngủ đúng giờ và ngủ đủ giấc, tránh thức khuya làm việc, giải trí…
• Sử dụng gối khi ngủ, đặc biệt là các loại gối dành riêng cho bệnh nhân trào ngược dạ dày

Trên đây là toàn bộ chia sẻ của các chuyên gia đến từ Scurma Fizzy về bệnh trào ngược dạ dày, các triệu chứng và biến chứng cũng như các biện pháp điều trị phòng ngừa bệnh trào ngược dạ dày. Để được tư vấn rõ hơn về các bệnh lý dạ dày miễn phí, hãy liên hệ ngay cho các chuyên gia của Scurma Fizzy theo số Hotline: 18006091.