Thuốc Dạ Dày Tá Tràng Nên Dùng Để Điều Trị Hiệu Quả

Mỗi một ngày, các cơ quan trong hệ tiêu hóa phải đối mặt với vô vàn các yếu tố tấn công khác nhau cả từ bên trong lẫn bên ngoài cơ thể. Trong đó, phải kể đến các bệnh lý dạ dày tá tràng. Để điều trị các bệnh lý này, việc sử dụng các thuốc dạ dày tá tràng là cần thiết. Vậy thuốc dạ dày tá tràng là những thuốc gì? Tác dụng của chúng lên cơ thể? Cần lưu ý gì khi sử dụng các thuốc trên. Tất cả thông tin trên sẽ được chúng tôi cung cấp cho các bạn qua bài viết dưới đây.

1.Thuốc dạ dày tá tràng được dùng để điều trị gì?

1.1. Triệu chứng ăn không tiêu, đầy bụng, đầy hơi

Đây là một tình trạng gặp phải rất phổ biến trên hệ tiêu hóa. Tình trạng này khá nhẹ, có nhiều trường hợp, cơ thể có khả năng tự điều chỉnh mà không cần phải sử dụng thuốc. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp nặng, các biểu hiện của bệnh dữ dội và ảnh hưởng đến cuộc sống của bệnh nhân thì sử dụng thuốc để điều trị là cần thiết.

Một số nguyên nhân gây ra tình trạng ăn không tiêu, đầy bụng, đầy hơi có thể kể đến như:

• Ăn quá no, quá nhanh gây dồn ứ thức ăn trong dạ dày
• Ăn nhiều thức ăn khó tiêu như đồ dai, rắn, đồ sống, thức ăn chế biến trong nhiều mỡ, dầu gây khó tiêu
• Thói quen nằm ngay sau khi ăn làm khối thức ăn bị dồn lại, quá trình di chuyển xuống ruột bị cản trở
• Thói quen lười vận động, hay nằm khiến trì trệ hoạt động tiêu hóa
• Rối loạn khuẩn ruột, thức ăn bị vi khuẩn, vi nấm lên men sinh nhiều hơi gây chướng bụng
• Sử dụng kháng sinh gây giảm lợi khuẩn ruột, thiếu khuẩn tiêu hóa

Khi gặp tình trạng này, bạn có thể gặp các triệu chứng như:

• Đau căng bụng
• Nôn ói
• Tiêu chảy
• Ợ hơi, xì hơi

Đối với bệnh lý này, bạn có thể sử dụng thuốc thảo dược để điều trị bệnh mức độ nhẹ. Các trường hợp khác như bị nôn ói và tiêu chảy quá nhiều gây mất nước điện giải thì có thể cân nhắc sử dụng các nhóm thuốc tây. 

1.2.Viêm dạ dày

Viêm dạ dày là tình trạng niêm mạc dạ dày bị viêm, loét do sự tấn công của dịch acid lên lớp niêm mạc. Bệnh lý gây ra cho người bệnh nhiều triệu chứng như:

• Nóng rát, đau nhức dạ dày
• Nôn và buồn nôn
• Tiêu chảy
• Giảm cân

Trong trường hợp bệnh nhân không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến các biến chứng vô cùng nguy hiểm như thủng dạ dày, xuất huyết dạ dày, ung thư dạ dày. Các biến chứng này thường khó có thể điều trị được bằng các thuốc thông thường, khi đó bệnh nhân thường được chỉ định tiến hành các thủ thuật can thiệp ngoại khoa. 

Một số nguyên nhân gây ra bệnh có thể đề cập đến:

• Chế độ ăn cay, tính nóng khiến lớp niêm mạc dạ dày bị kích ứng
• Stress làm tăng tiết acid dạ dày 
• Lạm dụng thuốc NSAIDs như aspirin, diclofenac…làm giảm bề dầy lớp chất nhầy bảo vệ niêm mạc
• Vi khuẩn Hp tấn công vào niêm mạc dạ dày nhờ cấu trúc xoắn
• Sử dụng bia, rượu, thuốc lá khiến tăng acid và giảm lượng chất nhầy

Nhìn chung đây là một bệnh lý nghiêm trọng với nhiều biến chứng nguy hiểm nên bạn cần sử dụng các thuốc trong điều trị.

>>> Xem thêm Triệu Chứng Của Viêm Dạ Dày Và Cách Phòng Ngừa Hiệu Quả Nhất

1.3.Trào ngược dạ dày

Bệnh trào ngược dạ dày là bệnh lý mà dịch acid trong lòng dạ dày bị đi ngược lên phía thực quản do sự tác động gây mở cơ thắt thực quản dưới. Điều này gây ra một số triệu chứng trên bệnh nhân như:

• Đau, nóng rát thực quản
• Ho đờm dai dẳng 
• Nôn
• Ợ hơi, ợ chua, ợ nóng

Bệnh lý này cũng có thể dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm như xuất huyết thực quản, ung thư thực quản…

Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh trong đó có cả những nguyên nhân xuất phát từ dạ dày như tình trạng tổn thương viêm loét dạ dày trong các bệnh lý nên việc sử dụng các thuốc dạ dày cần được cân nhắc. 

1.4.Xung huyết dạ dày

Xung huyết dạ dày là tình trạng các mạch máu tại dạ dày bị giãn nở do sự ứ máu gây ra bởi sự gia tăng tổn thương viêm loét trên niêm mạc dạ dày. 

Bệnh lý này có thể là một biến chứng của tình trạng viêm dạ dày. Nó cũng gây ra nhiều triệu chứng dữ dội và cấp tính cũng như các biến chứng tương tự bệnh viêm dạ dày nhưng với tốc độ xuất hiện biến chứng nhanh hơn nếu không được điều trị. 

>>> Xem thêm Bị Xuất Huyết Dạ Dày Và Những Điều Cần Biết Về Xuất Huyết Dạ Dày

2.Thuốc dạ dày tá tràng tây y

Có rất nhiều các nhóm thuốc tây khác nhau được sử dụng để chữa trị các bệnh lý dạ dày tá tràng. Mỗi nhóm thuốc sẽ có một tác dụng điều trị riêng, chúng thường được phối hợp với nhau để mang lại tác dụng điều trị tổng quát. 

Thuốc antacid

Các thuốc kháng acid – antacid gồm các dược chất như nhôm hydroxit, magie hydroxit, magie silicat, natri bicarbonat…Tất cả các dược chất trong nhóm đều có bản chất là các chất kiềm nên khi sử dụng vào trong cơ thể, chúng sẽ phát huy vai trò trung hòa acid dạ dày.

Các antacid cần được sử dụng khi có cơn đau dạ dày hoặc sau ăn khoảng 1 giờ. Sở dĩ, chúng cần được sử dụng sau ăn bởi vì như vậy acid dạ dày trước bữa ăn không bị trung hòa bởi các antacid, acid vẫn phát huy được vai trò tiêu hóa thức ăn.

Các thuốc này chỉ có vai trò điều trị triệu chứng nên cần được sử dụng với các thuốc điều chỉnh acid khác trong các bệnh như viêm dạ dày, xung huyết dạ dày hay trào ngược dạ dày. Các antacid dùng kéo dài có thể dẫn đến các biến cố bất lợi như táo bón, tiêu chảy, loãng xương, nhiễm độc thần kinh…

Thuốc kháng histamin

Histamin là một nhân tố kích thích tổng hợp và bài tiết dịch acid dạ dày thông qua sự gắn đặc hiệu của nó lên receptor H2 trên tế bào viền dạ dày. Để ngăn cản sự tăng acid dạ dày trong các bệnh lý viêm loét tổn thương niêm mạc dạ dày, các thuốc kháng histamin được ra đời

Các dược chất của nhóm có thể kể đến như cimetidin, ranitidin…Các chất này có cấu trúc cấu tạo tương tự như histamin trong cơ thể nên xảy ra sự ức chế cạnh tranh liên kết với receptor H2 khi sử dụng chúng dẫn đến sự giảm acid dạ dày. 

Kháng H2 thường được dùng 1 lần một ngày vào buổi chiều. Một số tác dụng phụ có thể gặp phải như chóng mặt, buồn ngủ, tiêu chảy, táo bón, nôn mửa, rụng tóc…Ở một số ít còn có thể gặp các biểu hiện như đau nhức khớp, giảm tiểu cầu, ban da đỏ, bất lực và bị chứng vú to. 

Thuốc ức chế bơm proton

Bơm proton nằm trên tế bào thành dạ dày có vai trò tổng hợp và bài tiết ra acid dịch dạ dày. Có nhiều yếu tố gây kích thích sự hoạt động của bơm này, bao gồm: histamin, acetylcholin, gastrin…

Các thuốc ức chế bơm proton gồm các dược chất như omeprazol, lansoprazol…Các chất này có khả năng tạo thành liên kết bất thuận nghịch với bơm nên gây ức chế sự hoạt động của bơm trong thời gian dài. Từ đó, tình trạng tổn thương niêm mạc dạ dày trong các bệnh lý như viêm dạ dày, trào ngược thực quản hay xung huyết dạ dày sẽ có cơ hội tốt để hồi phục. 

Nếu các thuốc kháng H2 thường có tác dụng giảm tiết acid vào ban đêm, khi bụng đói, do cafein thì các thuốc ức chế proton sẽ giúp giảm tiết acid với mọi nguyên nhân, kéo dài trên 24 giờ. Thời gian bán thải của thuốc kéo dài tức thuốc thải trừ chậm nên thường được dùng 1 lần/ngày trong 4 – 8 tuần tùy từng trường hợp. 

So với các thuốc kháng H2, các thuốc ức chế bơm proton được dung nạp vào cơ thể khá tốt, có thể gây một số tác dụng phụ nhẹ như tiêu chảy hay đau đầu khi sử dụng. Về lâu dài, nếu tiếp tục sử dụng thì nên cân nhắc ở nhóm người có nguy cơ loãng xương cao như người cao tuổi và phụ nữ sau sinh. 

Thuốc bao vết loét

Các thuốc bao bọc vết loét có vai trò liên kết với lớp chất nhầy trên niêm mạc dạ dày để tạo thành lớp màng bao phủ lên các vết loét. Khi đó, các vết viêm loét này sẽ được bảo vệ, tránh được sự tấn công của dịch acid dạ dày. Bên cạnh đó, các thuốc này cũng có tác dụng trung hòa acid dạ dày nhưng do tác dụng này thường yếu nên không thường được đề cập.

Thuốc bao vết loét được chỉ định trong một số bệnh lý như viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày, xung huyết dạ dày,…Một số dược chất của nhóm như sucralfate, misoprostol, muối bismuth…

Thuốc giảm đau thượng vị

Các thuốc giảm đau thượng vị có thể kể đến như simethicon, kremil – S…có khả năng làm tăng sức căng của các bóng khí trong lòng dạ dày, ruột. Từ đó, các bóng khí này sẽ bị vỡ ra giúp giảm áp lực trong đường ống tiêu hóa. Các thuốc này thường được chỉ định trong tình trạng ăn không tiêu, đầy bụng chướng hơi dùng sau bữa ăn hoặc trước khi ngủ.

Một số tác dụng phụ có thể gặp như: dị ứng, ban da, sưng ngứa…

Thuốc kháng sinh

Các kháng sinh có thể được chỉ định trong một số bệnh lý dạ dày tá tràng nếu nguyên nhân gây bệnh là các vi khuẩn, đặc biệt với các bệnh nhân bị viêm dạ dày, xung huyết dạ dày…do vi khuẩn Hp.  Một số kháng sinh như amoxicillin, clarithromycin… có thể được chỉ định trong trường hợp này. Để hạn chế nguy cơ kháng kháng sinh của khuẩn Hp, các kháng sinh thường được sử dụng phối hợp với nhau. Lựa chọn kháng sinh còn phụ thuộc vào tiền sử dùng thuốc, dị ứng thuốc của bệnh nhân.

Men tiêu hóa, men vi sinh

Các men vi sinh và men tiêu hóa thường được chỉ định khi bệnh nhân bị rối loạn tiêu hóa, đầy bụng và khó tiêu. Men tiêu hóa sẽ cung cấp cho đường tiêu hoá một số enzyme có bản chất tương tự như enzym trong cơ thể người như trypsin…

Men vi sinh có chứa hàng tỉ các lợi khuẩn tiêu hóa nên khi vào đường ruột, vai trò tiêu hóa và bảo vệ dạ dày, ruột khỏi sự tấn công của những vi khuẩn có hại. 

3. Một số vị thuốc nam chữa dạ dày tá tràng

Các thuốc từ thảo dược thường được sử dụng rất phổ biến để điều trị các bệnh dạ dày tá tràng. Với các ưu điểm như: an toàn, hiệu quả, dễ kiếm, rẻ tiền…các thuốc này được nhiều người tin dùng. Dưới đây chúng tôi xin giới thiệu một số vị thuốc nam được sử dụng phổ biến trong điều trị các bệnh lý dạ dày tá tràng.

3.1. Nghệ

Nghệ có chứa hoạt chất curcumin có vai trò trung hòa acid dạ dày, kháng khuẩn kháng viêm tốt và kích thích tiêu hóa. Do vậy, nghệ thường được sử dụng trong một số bệnh dạ dày như viêm loét dạ dày – tá tràng, xung huyết dạ dày, trào ngược dạ dày…Ngoài ra, sử dụng nghệ còn giúp làm đẹp da, chống lại sự lão hóa các tế bào…

Cách sử dụng nghệ

Hòa tan một muỗng bột phệ vào 200ml nước ấm, khuấy đều cho bột nghệ tan hết ra là có thể uống được. Nước nghệ nên uống trước ăn để đạt hiệu quả tốt nhất.

Bên cạnh đó, thêm bột nghệ vào sữa ấm hoặc nước mật ong cũng được nhiều bệnh nhân áp dụng.

Lưu ý

Không dùng nghệ tươi do gây tổn hại tế bào gan sau một thời gian dài sử dụng. Một số trường hợp ghi nhận các biểu hiện nhức đầu, buồn nôn, phát ban da…khi dùng với lượng quá lớn, do đó theo khuyến báo bạn chỉ nên sử dụng dưới 10 gam bột nghệ/ngày.

>>> Xem thêm Bị Nghẹn Ở Cổ Họng Và Ợ Hơi Và Cách Xử Lý Ngay Tại Nhà

3.2.Gừng – Thuốc dạ dày tá tràng

Gừng là một loại gia vị được nhiều gia đình sử dụng mỗi ngày. Trong y học cổ truyền, nó là một vị thuốc quen thuộc để chữa các bệnh lý tiêu hóa như ăn không tiêu, viêm loét dạ dày – tá tràng, dấu hiệu bị xung huyết dạ dày, trào ngược dạ dày…

Công dụng

• Chống viêm kháng khuẩn nên giúp tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh đường ruột như đầy bụng, khó tiêu, rối loạn tiêu hóa; các trường hợp bị viêm loét, trào ngược dạ dày do vi khuẩn Hp
• Giảm tiết acid dạ dày giúp giảm sự tấn công của dịch acid lên niêm mạc dạ dày, các tế bào niêm mạc có điều kiện hồi phục 
• Kích thích tiêu hóa nên giúp giảm đầy ứ thức ăn
• Giảm các triệu chứng trong các bệnh dạ dày tá tràng như giảm đau, chống nôn và tiêu chảy

Lưu ý

Có thể thấy, gừng có tác dụng vô cùng hiệu quả để điều trị các bệnh dạ dày. Tuy nhiên so với nghệ, gừng dễ gây một số tác động cho cơ thể mà bạn cần chú ý.Có thể đến như các biểu hiện đau đầu, nôn mửa, tiêu chảy, dị ứng, mất ngủ, tim đập nhanh…Do đó, cần tránh quá lạm dụng gừng, không nên sử dụng trên 5 ly trà gừng mỗi ngày

Cách sử dụng gừng

Pha trà gừng: hãm 3 lát gừng tươi với khoảng 500ml nước, uống ấm, vào buổi sáng. Ngoài ra, gừng có thể phơi khô để tiện sử dụng lâu dài.

>>> Xem thêm Giảm Đau Dạ Dày Bằng Gừng Hiệu Quả, An Toàn Và Đơn Giản

3.3. Thuốc dạ dày tá tràng từ tỏi

Công dụng

Tỏi là một gia vị, một vị thuốc thảo dược chẳng còn xa lạ với nhiều người. Trong các bệnh lý sử dụng tỏi để điều trị dạ dày, có các bệnh dạ dày như ăn không tiêu, đầy bụng, viêm dạ dày…

Trong tỏi có chứa hoạt chất allicin – một kháng sinh hoạt tính mạnh từ thiên nhiên. Nhờ hoạt chất này, các tình trạng bệnh đường tiêu hóa gây ra bởi các vi khuẩn sẽ được điều trị hiệu quả bằng tỏi. Bên cạnh đó, tỏi còn có tác dụng kích thích tiêu hóa, giảm ứ tích nên phù hợp để điều trị các trường hợp đầy bụng, ăn không tiêu. 

Cách sử dụng tỏi

• Tỏi kết hợp với mật ong: Tỏi loại bỏ hết phần vỏ và rửa sach, sau đó nghiền nát và cho vào hũ, thêm mật ong và ngâm trong khoảng 3 tuần là có thể sử dụng
• Rượu tỏi: Loại bỏ hết vỏ ngoài của tỏi sau đó thái nhỏ và cho vào bình, thêm rượu trắng 45 độ vào và ủ trong 10 ngày là có thể sử dụng

Lưu ý

• Chỉ nên sử dụng tỏi với một lượng vừa phải, nếu quá lạm dụng có thể tăng nguy cơ gây ợ nóng và hơi thở có mùi hôi
• Không nên sử dụng bài thuốc chữa dạ dày tá tràng bằng tỏi khi bụng đói vì có thể gây nóng dạ dày
• Người bệnh đang có bệnh lý về mắt không nên sử dụng vì tỏi có thể kích thích mô kết mạc và màng nhầy của mắt

3.4.Trần bì chữa dạ dày tá tràng

Trần bì là vị thuốc cổ truyền được bào chế từ vỏ quýt đã được phơi khô, bảo quản lâu năm. 

Trần bì có các tác dụng như:

• Hành khí, kích thích tiêu hóa 
• Giảm các triệu chứng như ợ hơi, ợ nóng, giảm nôn, tiêu chảy

Với tác dụng trên, trần bì thường được sử dụng trong các trường hợp đầy hơi, chướng bụng. 

Trần bì thường được sử dụng bằng hãm lấy nước uống từ 4 – 5 lát trần bì trong 500ml nước, uống sau khi ăn. Trong trường hợp bạn không thể mua được vị thuốc trần bì khô thì có thể sử dụng vài lát vỏ quýt thái mỏng thay thế. 

4.Chế độ ăn uống và sinh hoạt khi sử dụng thuốc dạ dày tá tràng

Ở nhiều bệnh nhân, mặc dù đã áp dụng cả phác đồ điều trị dạ dày tá tràng bằng thuốc tây và bằng thảo dược nhưng do không thay đổi, tiếp tục duy trì các thói quen ăn uống và sinh hoạt không phù hợp nên bệnh tình vẫn không cho những tiến triển khả quan.

Chính vì vậy, sử dụng thuốc dạ dày tá tràng là chưa đủ, bạn cần áp dụng tốt các chế độ sinh hoạt và ăn uống sau:

• Hạn chế sử dụng các đồ ăn khó tiêu như đồ sống, dai, cứng, đồ ăn mỡ dầu nhiều gây tăng áp lực tiêu hóa lên dạ dày, ruột 
• Hạn chế sử dụng nhiều tiêu, ở, các loại gia vị có vị mạnh trong chế biến món ăn gây kích ứng niêm mạc dạ dày 
• Không nên sử dụng thuốc lá, rượu bia đặc biệt khi bệnh đang tiến triển nặng và đang sử dụng thuốc để điều trị do gây tăng bài tiết dạ dày và ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa thuốc
• Tăng lượng rau xanh trong khẩu phần ăn hàng ngày giúp bổ sung chất xơ thúc đẩy tiêu hóa, bên cạnh đó còn cung cấp nhiều vitamin, vi chất và một số chất chống oxy hóa có vai trò bảo vệ dạ dày

• Bổ sung các protein nguồn gốc động vật dễ tiêu như trứng, cá, thịt… để nhanh chóng làm lành tổn thương niêm mạc
• Nên chế biến món ăn thành các dạng mềm, lỏng dễ tiêu như canh, súp, đồ hầm…
• Thay đổi các thói quen ăn uống thiếu khoa học như ăn nhanh, ăn quá no, bỏ bữa, ăn khuya… để tránh ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tiêu hóa
• Tránh căng thẳng, stress kéo dài, thường xuyên gây tăng bài tiết acid dạ dày 

Trên đây là những chia sẻ đến từ các chuyên gia của Scurma Fizzy về các thuốc dạ dày tá tràng. Tóm lại, các thuốc này được chia thành hai nhóm chính: các thuốc có nguồn gốc tây y và các thuốc có nguồn gốc đông y. Đối với các thuốc tây y, chúng sẽ giúp giảm nhanh các triệu chứng đồng thời còn giúp giải quyết nhanh những nguyên nhân gây bệnh.

Sử dụng thuốc tây kéo dài thường gây tác dụng phụ nên bệnh nhân nên kết hợp với các thuốc đông y. Để điều trị bệnh đạt được hiệu quả cao, bệnh nhân cần có chế độ ăn uống và sinh hoạt phù hợp. 

Để có thêm nhiều kiến thức khác về các bệnh lý trên dạ dày, hãy liên hệ ngay với các chuyên gia của chúng tôi thông qua HOTLINE: 18006091.

Tham khảo:

http://www.medicalnewstoday.com/articles/322047